Jökull


Jökull - 01.01.2012, Síða 129

Jökull - 01.01.2012, Síða 129
Glacier changes in the marginal zone of Sólheimajökull (Figures 3-4). This places the margin c. 4 km fur- ther south than today. According to Dugmore (1989), some of the lateral moraines overlie soils formed 3.1– 1.7 kyr BP but are overlain by soils of ages up to 1.2 kyr BP. Firmly established tephrochronology by Dug- more et al. (2000) indicate that the lateral moraines were deposited 1.4–1.3 kyr BP. Maizels (1991) de- scribes a fan of jökulhlaup sediments (Húsa Fan) with an apex suggesting that meltwater drained through Ystagil and the neighbouring canyon to the east, Hóls- árgil, at the time of deposition, which is consistent with an extended glacier. 14C datings of wood in the fan indicate that it is younger than 2060 yr BP. The di- rect dating of the lateral moraines with CED therefore suggests ages that are 500–600 years older than the tephrochronologically established ages (Dugmore et al., 2000). The ’outlier’, SOL-02, however, suggests an age 200 years younger than the previously estab- lished ages. This highlights the challenging large un- certainties associated with such young samples (Ta- ble 4). Sample SOL-01 of striated basalt from the top of Jökulhaus indicates that this bedrock knob was deglaciated 1.7 kyr BP. Because this predates the LIA, it is suggested that the very top of Jökulhaus was not ice-covered during the LIA, unless subglacial erosion was too little to zero the ’cosmogenic clock’ in the rock. The two 14C datings from section 2 indicate de- position of organic material in AD 1512–1539 (Ta- ble 3). This is in the early LIA, and section 2 sug- gests that Sólheimajökull advanced after that time, de- positing the end moraine ridge. According to Thor- arinsson (1943), the LIA advances of Sólheimajök- ull culminated in AD 1705, 1794 and 1820. Dug- more (1989) concluded that the end moraine ridges and other glacial landforms in the outermost part of the valley originate from advances in the 10th century AD. This implies that the upper tills (units 9-11) of section 1 are most likely from the 10th century AD and, hence, the sediments below are older than that. The time series of DEMs (Figures 9–11) display a spatial view of the glacier snout changes 1960–2010 and are important supplements to the ice marginal measurements (Figure 2). Future work on the DEM time series from Sólheimajökull should focus on com- pletely covering the entire glacier surface in order to be able to produce more spatially complete change maps and derive the total volume change and geodetic mass balance. Similar maps have successfully quanti- fied the thickness of surged glacier margins of Vatna- jökull (Magnússon et al., 2005) and long-term spa- tial changes of glaciers (Barrand et al., 2010; Mo- tyka et al., 2010). Recently, Aðalgeirsdóttir et al. (2011) pointed out the value of time-series of DEMs to force and constrain models of glacier mass balance and ice flow. Thus, good data covering the 20th cen- tury glacier history are important prerequisites to sim- ulate future glacier response to climate in the 21st century. As more high-resolution and high-accuracy DEMs become available, changes in glacier forefields (erosion/deposition) can also be identified and quanti- fied on difference DEMs (e.g. Schomacker and Kjær, 2007; Schomacker, 2008). CONCLUSIONS The forefield of the Sólheimajökull outlet glacier was shaped by glacier oscillations during the late Holocene. The most prominent landforms are numer- ous series of end moraines, some of which have a saw- tooth pattern. Southeast of the present glacier, very distinct lat- eral moraines are present. They are up to 1300 m long and document a much larger extent of Sólheimajökull than presently. Cosmogenic exposure datings suggest that the lateral moraines formed c. 1.9 kyr BP which is 500–600 years older than previously documented by tephrochronology. Hence, where accurate tephrochronological dating is available, it becomes obvious that cosmogenic dating is not comparable in either precision or accuracy. However, in many set- tings cosmogenic exposure dating is the only option, and the method has a good potential although the ac- curacy should not be expected to be as high as with tephrochronology, particularly not for young samples. 14C datings of organic material document that the LIA advances took place after AD 1539. The Little Ice Age advances were much more restricted than the advance delimited by the prominent lateral moraines. JÖKULL No. 62, 2012 127
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172
Síða 173
Síða 174
Síða 175
Síða 176
Síða 177
Síða 178
Síða 179
Síða 180
Síða 181
Síða 182
Síða 183
Síða 184
Síða 185
Síða 186
Síða 187
Síða 188
Síða 189
Síða 190
Síða 191
Síða 192
Síða 193
Síða 194
Síða 195
Síða 196
Síða 197
Síða 198
Síða 199
Síða 200

x

Jökull

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.