Jökull


Jökull - 01.01.2012, Blaðsíða 46

Jökull - 01.01.2012, Blaðsíða 46
Dugmore and Newton ered into the ocean and dispersed by ocean currents to be deposited along contemporaneous high water lines and storm beaches around the North Atlantic. Some pumice survives as linear deposits on the stran- dlines of Svalbard (e.g. Salvigsen, 1984) and Norway (e.g. Undås, 1942; Newton, 1999); in Scotland, rising sea levels have overwhelmed many of the original de- posits, but pumice is a frequent find in archaeological sites from the Mesolithic to modern times (e.g. New- ton, 2001; Newton and Dugmore, 2003). In all of these cases it is important to recognise that isochron status may only apply to undisturbed pri- mary deposits of tephra - that is material produced, distributed and deposited in a very short period of time, and thus effectively defining that moment of time. It may also apply to the surface the tephra over- lies and the sediment in direct contact with the tephra, but even when a tephra does not define a surface the same age as the tephra-forming eruption, this still pro- vides a valuable environmental record of process; for example, the creation of frost hummocks, glacier flow or ocean circulation. DEVELOPING THE USE OF ISOCHRONS The NW European focus on the identification of isochrons within palaeoenvironmental records has parallels with the use of tephrochronology in Ice- landic glacial geomorphology (e.g. Thórarinsson, 1956; Dugmore, 1989b; Kirkbride and Dugmore, 2001a, 2008). A common theme between NW Europe and Iceland is the identification of isochrons in rela- tion to environmental changes and the correlation of key marker horizons between different environmen- tal records. The greater abundance of tephra layers in Iceland means that more nuanced interpretations are possible, but these may require an approach to tephrochronology and a use of tephra deposits which is quite different to those employed with the key in- ternational marker horizons (e.g. Kirkbride and Dug- more, 2001b, 2005, 2006). In most Icelandic stratigraphic sequences formed within the last 1200 years, all of the tephra layers present may be identified and dated to very high lev- els of precision. This capability is built on Thórarins- son’s pioneering work and in particular the clear un- derstanding he developed of the post-Settlement erup- tions of Öræfajökull, Hekla and Katla (Thórarinsson, 1958, 1967, 1975, 1980). In some sequences, how- ever, the patchy occurrence of tephra layers towards the margins of their distributions can introduce am- biguity. In the Markarfljót valley north of Eyjafjalla- jökull, for example, the 18th century stratigraphy can include thin black tephra layers formed by Katla erup- tions in 1755 and 1721 (Larsen, 2000, Kirkbride and Dugmore 2008) (Figure 2a). Where both tephra lay- ers are present, identification is unambiguous. Where only one tephra layer is present, it could be from ei- ther of the 18th century Katla eruptions, because they have very similar major and minor element composi- tions. Moving to the west of the Markarfljót valley certainty is re-gained because only the 1755 fallout is present around Stóramörk. Within these Markarfljót valley sequences a se- cure 19th century isochron is formed by the silicic fallout from the 1821–1823 eruption of Eyjafjalla- jökull, and effective 16th century markers are formed by the chemically distinct tephra from Hekla 1597, and the couplet formed by the tephras from Hekla 1510 and Katla c. 1500 (Haraldsson, 1981). Thus, while some parts of a stratigraphic record may be se- cure other, intervening parts may vary in the confi- dence of their identification, chronological accuracy or precision. Trace element data can go a long way to re- solve tephra layer identification (e.g. Óladóttir et al., 2011a), but there are still circumstances where current knowledge of trace elements abundances is unable to resolve tephra identifications (e.g. the eight tephra layers with ambiguous plots reported by Óladóttir et al., 2011a). A similar problem of chemical equifinal- ity exists with other layers of quite different chemical composition, such as the Hekla silicic tephras from 1510 and 1947 (Larsen et al., 1999), but again strati- graphic associations are definitive; for example the combination of Hekla 1510 and Katla c. 1500 is diag- nostic and has been used in field mapping (Haralds- son, 1981; Dugmore et al., 2009; Figures 2, 3). 44 JÖKULL No. 62, 2012
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196
Blaðsíða 197
Blaðsíða 198
Blaðsíða 199
Blaðsíða 200

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.