Jökull


Jökull - 01.01.2012, Síða 46

Jökull - 01.01.2012, Síða 46
Dugmore and Newton ered into the ocean and dispersed by ocean currents to be deposited along contemporaneous high water lines and storm beaches around the North Atlantic. Some pumice survives as linear deposits on the stran- dlines of Svalbard (e.g. Salvigsen, 1984) and Norway (e.g. Undås, 1942; Newton, 1999); in Scotland, rising sea levels have overwhelmed many of the original de- posits, but pumice is a frequent find in archaeological sites from the Mesolithic to modern times (e.g. New- ton, 2001; Newton and Dugmore, 2003). In all of these cases it is important to recognise that isochron status may only apply to undisturbed pri- mary deposits of tephra - that is material produced, distributed and deposited in a very short period of time, and thus effectively defining that moment of time. It may also apply to the surface the tephra over- lies and the sediment in direct contact with the tephra, but even when a tephra does not define a surface the same age as the tephra-forming eruption, this still pro- vides a valuable environmental record of process; for example, the creation of frost hummocks, glacier flow or ocean circulation. DEVELOPING THE USE OF ISOCHRONS The NW European focus on the identification of isochrons within palaeoenvironmental records has parallels with the use of tephrochronology in Ice- landic glacial geomorphology (e.g. Thórarinsson, 1956; Dugmore, 1989b; Kirkbride and Dugmore, 2001a, 2008). A common theme between NW Europe and Iceland is the identification of isochrons in rela- tion to environmental changes and the correlation of key marker horizons between different environmen- tal records. The greater abundance of tephra layers in Iceland means that more nuanced interpretations are possible, but these may require an approach to tephrochronology and a use of tephra deposits which is quite different to those employed with the key in- ternational marker horizons (e.g. Kirkbride and Dug- more, 2001b, 2005, 2006). In most Icelandic stratigraphic sequences formed within the last 1200 years, all of the tephra layers present may be identified and dated to very high lev- els of precision. This capability is built on Thórarins- son’s pioneering work and in particular the clear un- derstanding he developed of the post-Settlement erup- tions of Öræfajökull, Hekla and Katla (Thórarinsson, 1958, 1967, 1975, 1980). In some sequences, how- ever, the patchy occurrence of tephra layers towards the margins of their distributions can introduce am- biguity. In the Markarfljót valley north of Eyjafjalla- jökull, for example, the 18th century stratigraphy can include thin black tephra layers formed by Katla erup- tions in 1755 and 1721 (Larsen, 2000, Kirkbride and Dugmore 2008) (Figure 2a). Where both tephra lay- ers are present, identification is unambiguous. Where only one tephra layer is present, it could be from ei- ther of the 18th century Katla eruptions, because they have very similar major and minor element composi- tions. Moving to the west of the Markarfljót valley certainty is re-gained because only the 1755 fallout is present around Stóramörk. Within these Markarfljót valley sequences a se- cure 19th century isochron is formed by the silicic fallout from the 1821–1823 eruption of Eyjafjalla- jökull, and effective 16th century markers are formed by the chemically distinct tephra from Hekla 1597, and the couplet formed by the tephras from Hekla 1510 and Katla c. 1500 (Haraldsson, 1981). Thus, while some parts of a stratigraphic record may be se- cure other, intervening parts may vary in the confi- dence of their identification, chronological accuracy or precision. Trace element data can go a long way to re- solve tephra layer identification (e.g. Óladóttir et al., 2011a), but there are still circumstances where current knowledge of trace elements abundances is unable to resolve tephra identifications (e.g. the eight tephra layers with ambiguous plots reported by Óladóttir et al., 2011a). A similar problem of chemical equifinal- ity exists with other layers of quite different chemical composition, such as the Hekla silicic tephras from 1510 and 1947 (Larsen et al., 1999), but again strati- graphic associations are definitive; for example the combination of Hekla 1510 and Katla c. 1500 is diag- nostic and has been used in field mapping (Haralds- son, 1981; Dugmore et al., 2009; Figures 2, 3). 44 JÖKULL No. 62, 2012
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172
Síða 173
Síða 174
Síða 175
Síða 176
Síða 177
Síða 178
Síða 179
Síða 180
Síða 181
Síða 182
Síða 183
Síða 184
Síða 185
Síða 186
Síða 187
Síða 188
Síða 189
Síða 190
Síða 191
Síða 192
Síða 193
Síða 194
Síða 195
Síða 196
Síða 197
Síða 198
Síða 199
Síða 200

x

Jökull

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.