Breiðfirðingur - 01.04.1944, Blaðsíða 41

breiðfirðingur
39
vestur. Áður en lömbunum var hleypt aftur til ánna,
voru þær mjaltaðar. Það var kallað að mjalta af. Var
þá ekki mjólkað nema til hálfs. Það var trú manna, að
lömbin vendust fljótar haganum, ef þau fengju smám
saman minni mjólk. Þegar lömbin voru 5—6 vikna,
voru þau tekin alveg undan ánum og rekin á fjall. Það
voru fráfærurnar, sem öllum urðu minnisstæðar, enda
fóru þær ekki „sönglaust“ fram, því að eins og vænta
má, vildi hvorugt við liitt skilja, ærnar eða lömbin. Oft-
ast voru lömbin skilin eftir við stekkinn en farið með
ærnar í annað haglendi. I Hjarðarholti varð að hafa ærn-
ar „inni í landi“, þar sem stekkurinn var. En lömbin
voru setin lieima við tún í nokkra daga, á meðan þau
voru að spekjast. Börn og unglingar fengu margan sprett-
inn þá, og voru sannnefndar kapphlaupaæfingar iðkaðar
á hverju vori. En á meðan börnin sátu lömbin, fór ein-
liver fullorðinn með ærnar til þess að spekja þær. En
þegar lömbin höfðu verið rekin á fjall, byrjaði hjásetan.
Setið var lijá alla daga og framan af einnig á næturnar.
Oftast voru börn og unglingar látin gegna þessu starfi.
Margir unglingar kviðu fyrir að vaka yfir túninu eða
vellinum, eins og það var ýmist nefnt. Gripheldar girð-
ingar voru óvíða til áður en gaddavirinn kom til sögunnar.
Það var því engin furða, að skepnur leituðu í túnin, þeg-
ar angan sumarblómanna lagði af þeim. Þurfti þá ár-
vakran ungling til þess að vaka og verja þennan aldin-
reit. Ef það var gert af skyldurækni, gátu margar næt-
ur liðið svo, að engin skepna léti sjá sig. En færi svo,
að barnið yrði leitt á vökunni og tæki sér blund eða viki
frá litla stund, var það segin-saga, að túnið fylltist af
fénaði óðara en varði. Fengust þá fyrir lítið verð hollar
áminningar um óskylduræknina.
3.
Mataræði til sveita liefir auðvitað alla tið mótazt, að
meira eða minna leyti, af samgöngunum við kaupstaðina