Breiðfirðingur - 01.04.1991, Side 153
FRIÐUN ÆÐARFUGLS 1849
151
66.666 rbd. og 64 sk., eða árlega að meðaltali fyrir 22.222
rbd. og 21 sk., og muni þó Danir, í verslun sinni við útlenda,
hafa fengið fyrir dúninn „talsvert meira“. Við þetta mætti
bæta einum þriðja fyrir egg og dún þann sem notaður er
innanlands og sendur til útlanda sem gjafir eða til sölu.
Gerði þetta nærfellt 30.000 rbd. „(að ótöldum dún þeim
öllum, er seldur er Frökkum og fleirum).“n)
Nefndin telur varplöndin vera „landsins arðsamasta eign,“
og að almennt dráp á æðarfugli mundi leiða til eyðileggingar
varpstaðanna, en opinberlega sé það ekki tíðkað ennþá
víðar en í Eyjarfjarðar- og Fingeyjarsýslum. En að sjá megi
„... á allri þeirri frekju, er þar er við höfð, að bráðum breið-
ist það út til allra landsins héraða...“ „Óreglu“, segir
nefndin að sé ekki svo auðvelt að útrýma sem að koma henni
á. Pví beri nauðsyn til að Alþingi biðji konung að gefa land-
inu sem fyrst löggjöf, þar sem kveðið sé á um að enginn megi
á íslandi drepa æðarfugl af ásettu ráði, hvorki á sjó né á
landi, með skotum, netum, hundum, eða á annan hátt, og að
sektir væru við afbrotum gegn þessu banni. Framsögumaður
gat þess að af bænarskránum mætti sjá að á 30 bæjum, þar
sem ekki hefði verið drepinn æðarfugl áður, hafi á næstliðnu
vori verið drepnir 1500 æðarfuglar, en sögusögn kunnugra
manna hafi hann fyrir því að á síðasta vori hafi á téðum
bæjum verið veiddir allt að helmingi fleiri fuglar, eða um
3000, og að útsendarar úr Þingeyjarsýslu hafi komið til þess
að kenna mönnum drápið.12'
Nefndarmenn kváðust álíta að úr því að þetta færi nú svo
opinberlega fram þá væri ekki annað sýnna en að þetta
breiddist út um allt landið, og að æðarfugli yrði útrýmt. Jón
Johnsen (1806-1881) yfirdómari, þingmaður Árnessýslu,
kvað löggjöf þá sem í gildi væri um friðun æðarfugls vera
ónóga, því þyrfti nýrrar við. Stefán Jónsson (1802-1890)
hreppstjóri, þingmaður Eyjafjarðarsýslu, sagði það mundi
vera ofmælt að helmingi fleiri fuglar hefðu verið veiddir á
síðasta vori en árið áður. Veiðar þessar væru taldar fram
opinberlega, til að gjalda af þeim skatt til spítalans. Fram-