Breiðfirðingur - 01.04.2002, Qupperneq 56

54
BREIÐFIRÐINGUR
manns síns fimm böm í ómegð. Eftir lát prestsins fór Magnús
Ketilsson vestur og sókti prestsekkjuna og staðfestist hún og
börn hennar á Skarði, en eftir það fór Skúli sonur Magnúsar
að búa þar. Kunnastur barna Gunnhildar og Jóns var Eggert
Jónsson á Ballará, prestur í Skarðsþingum d. 1846. Eggert
taldi Magnús Ketilsson hafa haldið arfi eftir föður sinn og risu
deilur sem stóðu alla ævi við afkomendur Magnúsar, Skúla
sýslumann Magnúsen, sem bjó á Skarði til 1837, og síðar við
Kristján Skúlason Magnúsen kammerráð sem sýslumaður
varð eftir föður sinn. Ekki breytti þótt Eggert væri kvæntur
Guðrúnu Magnúsdóttur, systur Skúla, og erfðist óvinátta
Skarðverja til Friðriks Eggerz sonar séra Eggerts Jónssonar.
Margir líta svo á að höfuðástæðan hafi verið að Eggerti hafi
sviðið að fá ekki Skarð, heldur skyldi það erfast í kvenlegg. A
þeim tíma var erfðaréttur karla tvöfalt meiri en kvenna, þ. e.
konur erfðu einn þriðja móti tveimur þriðju hjá körlum.
Meginatriðin í ævi séra Friðriks eru: Hann var fæddur á
Ballará á Skarðsströnd 25. mars 1802, var aðstoðarprestur
Eggerts föður síns frá 1826 þar til hann lést 1846, en varð eftir
það embættislaus til 1859, er hann fékk Skarðsþing og hélt til
1872. Friðrik bjó í Búðardal á Skarðsströnd, á Hvalgröfum, í
Akureyjum frá 1851, en flutti 1872 aftur að Hvalgröfum, þar
sem hann andaðist 23. apríl 1894.
Arið 1836 stofnaði séra Ólafur Sívertsen og fleiri Framfara-
stofnunina í Flatey. Og um miðja nítjándu öld kom stofnunin
sér upp sagnfræðistofnun, þ. e. þeir fengu Gísla Konráðsson
norðan úr Skagafirði til Flateyjar og skyldi hann skrifa fyrir
Framfarastofnunina. Þangað kom Gísli alkominn 1852, sat þar
til hann dó níræður að aldri 1877 og skrifaði að heita mátti
stanslaust.3 Eðlilega skrifaði hann Skarðsstrendinga sögu frá
forneskju og fram á 19. öld. Hún er til í mörgum gerðum frá
hendi Gísla og hann hafði þann sið að auka alltaf við. Elsti
hlutinn er eðlilega aðeins úr fomsögum og skjölum. Hér er
það eingöngu seinni parturinn sem skiptir máli, en yngsta gerð
seinni hluta Skarðsstrendinga sögu nær til um 1870. Sá partur
er til í mörgum handritum og kom eiginhandarrit Gísla Kon-