Dagblaðið Vísir - DV - 18.05.2018, Blaðsíða 58

58 fólk - viðtal 18. maí 2018
Kynntust í dansi
Kolbrún ólst upp við ákaflega erf-
iðar aðstæður á Víðimelnum. For-
eldrar hennar skildu þegar hún var
fimm ára þar sem faðir hennar var
alkóhólisti og drakk orðið ótæpi-
lega og illa. Móðir Kolbrúnar vann
við símavörslu og skúraði á kvöldin
til að sjá fjölskyldunni farborða en
Kolbrún er yngst fjögurra systk-
ina. Á þessum árum var mikil fá-
tækt. Kolbrún fór í sveit á Grund í
Eyjafirði fermingarárið sitt og þegar
hún kom aftur heim hafði móð-
ir hennar tekið saman við annan
alkóhólista.
„Ég man eftir mikilli vanlíðan og
einmanaleika á þessum tíma. Ég
var hávaxin og rengluleg og átti að-
eins eina vinkonu. Síðan fann ég til
minnimáttarkenndar vegna fátækt-
arinnar og af því að pabbi minn var
drykkjumaður og það vissu allir.
Ég gat aldrei boðið neinum heim í
40 fermetra þakíbúð þar sem við
bjuggum systkinin og mamma.
Mamma stritaði mikið en oft var
ekki mikið til í ísskápnum. Ég skrif-
aði grein um daginn með titlinum
„Tómatsósa og smjörlíki“ því það
var það eina sem til var í ísskápnum
þann daginn. Svona var lífið.“
Menntun var leiðin sem Kolbrún
sá út úr þessu ástandi. Hún gekk í
Verslunarskólann og byrjaði að æfa
dans hjá Heiðari Ástvaldssyni. Þar
kynntist hún ungum manni, Vigni
Jónssyni, sem var valinn sem dans-
félagi fyrir hana. Þau æfðu stíft og
komu fram á mörgum sýningum
og fljótlega urðu þau náin. Kolbrún
og Vignir felldu hugi saman og að
lokum flutti Kolbrún heim til hans.
Sjálf segist Kolbrún ekki síður hafa
verið að flýja aðstæður heima fyrir.
Nýja fjölskyldan tók henni opnum
örmum. Það glaðnar yfir Kolbrúnu
þegar hún minnist þessa tíma:
„Foreldrar hans urðu eiginlega
mínir foreldrar. Þar fann ég loks-
ins frið, ást og hlýju, hvatningu og
ró. Við vorum í námi og unnum
saman á Laugarvatni á sumrin. Við
áttum fimm góð ár í dansinum og á
síðustu sýningunni okkar árið 1980
var ég orðin barnshafandi af dóttur
okkar, Karen Áslaugu. Þetta var
mjög skemmtilegur tími.“
„Viggi, þú ert hommi“
Kolbrún útskrifaðist úr Verslunar-
skólanum og Vignir úr Kennarahá-
skólanum og saman fluttu þau á
Stokkseyri þar sem þau kenndu
bæði í barnaskólanum. Vorið 1981
var Karen Áslaug skírð og gengu
Kolbrún og Vignir í hjónaband.
„Brúðkaupið fór allt í vaskinn.
Ég fékk hárgreiðslu eins og ferm-
ingarbarn, kakan var glerhörð og
óæt og brúðarvöndurinn hrundi í
sundur í miðri athöfn. Vignir hafði
keypt sér hvíta skó sem voru svo
þröngir að það blæddi úr hælnum
á honum og hann varð haltur. Þetta
var algjörlega misheppnað,“ segir
Kolbrún og hlær.
Um það bil þremur árum síðar
varð það æ ljósara að hjónabandið
var ekki alveg eins og það átti að
vera. Þau voru miklir vinir, sálufé-
lagar og ræktuðu hlutverk sitt sem
foreldrar dyggilega en samt vantaði
eitthvað.
„Á þessum tíma sá ég ekki
annað fyrir mér en að við myndum
alltaf vera saman, sérstaklega af
því að við áttum þetta yndislega
barn. En þegar við fluttum til
Reykjavíkur árið 1983 vorum við
búin að uppgötva að hjónabandið
gengi ekki og það var farið að
renna upp fyrir mér að hann væri
samkynhneigður. En það var ekkert
talað um svona hluti á þessum
tíma, þetta var algjört tabú. Það
var erfitt að koma orðum að þessu
en eitt kvöldið þegar við sem oftar
sátum og spjölluðum sagði ég við
hann: Viggi, þú ert hommi.“
Óttaðist að hann yrði fyrir aðkasti
Hvaða merki varstu búin að sjá?
„Það var engin tenging á þessu
sviði. Ég var farin að upplifa sam-
band okkar eins og systkina frekar
en hjóna. Hann hafði jú eitt sinn
sagt eitthvað í þá áttina að hann
upplifði stundum einhverja svona
skrítna tilfinningu gagnvart karl-
mönnum, þó engum einum. Þá
var ég ófrísk að Karen og ég man ég
sagði já já, en þetta verður allt í lagi
þegar við verðum búin að eiga barn
og orðin fjölskylda. Þetta er eigin-
lega svona eina merkið sem ég varð
vör við þegar ég hugsa til baka en
mér datt ekki í hug hvert stefndi.
Púslin röðuðust upp smám sam an
og einn daginn blasti þetta við. Það
var hvorki gott fyrir mig né hann.“
Leið ykkur illa?
„Já, að mörgu leyti, en maður var
bara ekki með það á hreinu hvernig
þetta ætti í rauninni að vera. Ekki
vorum við ósátt við hvort annað,
rifumst aldrei og vorum bara á fullu
við að eignast íbúð, vinna og vera
foreldrar, og ég í námi við Háskóla
Íslands. En svo blasti það bara við
að þetta var ekki að gera sig, fyrir
hvorugt okkar.“
Hafði Vignir verið í samskiptum
við einhvern mann?
„Nei, það var fullkomið traust
á milli okkar. Ég hafði í raun og
veru frumkvæði að því að opna
á umræðuna um skilnað. Ég ef-
aðist heldur aldrei um að hann
raunverulega elskaði mig. Vignir
er maður sem getur aðlagast öllu
og hefði þess vegna getað verið á
Stokkseyri endalaust. Hann er svo
rólegur og yfirvegaður. Stund um
hugsa ég um að ef ég hefði ekki
haft þetta frumkvæði þá værum við
kannski enn þá gift,“ segir Kolbrún
og flissar. „Hann var sjálfur ekki
búinn að átta sig á því hvað var að
gerast eða í það minnsta ekki tilbú-
inn að orða það að fyrra bragði.“
Kolbrún og Vignir skildu sama
ár og þau fluttu til Reykjavíkur.
Þá var Kolbrún komin í háskóla-
nám og Vignir fékk kennarastöðu í
Laugarnesskóla. En þau bjuggu þó
saman enn um sinn.
Var það ekki erfitt?
„Nei, alls ekki, við vorum svo
góðir vinir. Ég var þó mjög kvíð-
in fyrir hans hönd, bæði hvernig
þessu yrði tekið og hvernig hann
myndi fóta sig í tilverunni eftir að
allt kæmi upp á yfirborðið. Svo
kom að því að það þurfti að opin-
bera þetta og ég kveið mikið fyrir
því þegar hann þurfti að segja for-
eldrum sínum frá, sérstaklega föð-
ur sínum, sem var mjög ákveðinn
maður og auðvitað af kynslóð þar
sem samkynhneigð var bara ein-
hvern veginn ekki inni í myndinni.
Ég óttaðist mikið að hann yrði fyrir
aðkasti og útskúfun.“
Hvernig leið þér að fara út úr
hjónabandinu?
„Á tímabili var ég með sektar-
kennd þar sem ég átti frumkvæð-
ið. Líka af því að hann flutti út og í
íbúð sem honum leið frekar illa í.
Sjálf hef ég alltaf verið hreinskilin
og sterk. Ég hafði engar áhyggjur af
sjálfri mér. Um tíma leit út eins og
ég væri eins konar sökudólgur, sú
sem vildi skilnað og svo framveg-
is. Við þögðum nefnilega um það
lengi vel hver hin raunverulega
ástæða skilnaðarins var.“
Áratuga vinskapur
Nokkru eftir skilnaðinn giftist Kol-
brún aftur og fluttu þau hjónin til
Rhode Island árið 1986 þar sem bæði
stunduðu nám. Kolbrún lagði þar
stund á sálfræði og menntunarfræði.
Þá var Karen Áslaug fimm ára og
þurfti því að sjá á eftir pabba sínum.
„Bæði gættum við þess vel að
Vignir og Karen Áslaug hefðu mikið
og gott samband þrátt fyrir fjarlægð-
ina. Samskipti þeirra einkenndust
af síma og bréfaskriftum á þessum
tíma. Vignir flaug út um jól og dvaldi
hjá okkur í allt að þrjár vikur. Á
sumrin fór Karen Áslaug til Íslands
og var hjá pabba sínum. Kolbrún
segir að umræðan um samkyn-
hneigð hafi þá verið komin miklu
lengra í Bandaríkjunum en hér á Ís-
landi og umræðan um HIV var þar
í algleymingi og þá að mestu tengd
við samkynhneigð. Ég man ég fyllt-
ist gríðarlegum óróleika yfir þessri
umræðu, varð svo svakalega hrædd
um Vigga og var umhugað um að
segja honum frá öllu því sem ég var
að læra um HIV þarna úti. Ég man
ég hringdi eitt sinn í hann, minnir
það hafi verið í desember 1989 eða
1990, og sagði að hann yrði að passa
sig á þessu og hélt heilan fyrirlestur
um þessi mál. Hann hlustaði af yf-
irvegun, bara svona eins og hann er
vanur að gera.“
Þegar Kolbrún flutti aftur til Ís-
lands var Karen Áslaug á tíunda ári
og hóf nám í Laugarnesskólanum
þar sem Vignir kenndi.
„Ég óttaðist að henni yrði strítt
því að margir vissu að pabbi henn-
ar var samkynhneigður. Ótti minn
var ástæðulaus. Það var ekki talað
neitt sérstaklega um þetta og ég
man ekki eftir einu einasta tilfelli
þar sem Karen Áslaugu var strítt
vegna þessa.“
Kolbrún og Vignir hafa haldið
góðum vinskap allar götur síð-
an þau skildu. Þau hafa stutt
hvort annað á erfiðum stundum.
Þau hittast í matarboðum, kaupa
saman föt, aðstoða í starfi og fara
reglulega saman til Stokkseyrar að
hitta gamla kunningja.
Þegar þú lítur til baka, hvaða til-
finningar vakna um þennan tíma?
„Þetta var mjög skemmtilegur
tími sem ég hefði aldrei viljað missa
af. Enda erum við mjög gæfuríkt
fólk í dag og miklir vinir. Dóttur
okkar hefur líka gengið vel í lífinu,
var ári á undan í skóla og er auk
þess fædd 28. desember en dúxaði
engu að síður í Verslunarskólan-
um og er hagfræðingur í Seðla-
bankanum í dag. Hún naut góðs af
því að horfa á foreldra sína halda
svo góðum vinskap og vera svona
náin. Við höfum verið mikið saman
bæði í daglega lífinu og á stórhá-
tíðum. Okkur þykir afar gaman að
vera með barnabörnum okkar, með
dóttur og tengdasyni og mökum
okkar. Fólk spyr mig stundum hvort
ég hafi ekki orðið fyrir rosalegu
áfalli og reiði þegar ég komst að því
að Viggi væri samkynhneigður. Nei,
það var aldrei svo, þegar þú elskar
einhvern nær reiði aldrei í gegn. Ég
myndi gera allt fyrir hann Vigga og
hann er hluti af mér enda höfum
við fylgst að frá 16 ára aldri. Fjöl-
skyldan hans öll er og verður alltaf
mín fjölskylda og foreldrar hans,
sem eru látnir, voru bestu og yndis-
legustu tengdaforeldrar sem hægt
er að hugsa sér. Þau gengu mér í
föður og móður stað og ég sakna
þeirra hvern einasta dag.“
Kolbrún og Vignir
með barnabörnunum.
mynd hanna
„Þetta var í raun spurning
um hvort okkar yrði fyrst
til að finna annan mann.“Hún:
segir: