Dagblaðið Vísir - DV - 18.05.2018, Blaðsíða 59

fólk - viðtal 5918. maí 2018
Tangó úr Klúbbnum
Vignir Ljósálfur Jónsson er
uppalinn í Sandgerði þar
sem foreldrar hans ráku
verslunina Nonna og Bubba,
miðbarn í fimm systkina
hópi. Hann sótti héraðs-
skólann að Laugarvatni sem
unglingur og útskrifaðist
sem kennari úr Kennarahá-
skóla Íslands árið 1980.
Sama ár útskrifaðist Kol-
brún úr Verslunarskólan-
um. Karen Áslaug, dóttirin,
er fædd í desem-
ber 1980. Vign-
ir kynntist sam-
kvæmisdönsum
tólf ára þegar
Heiðar Ástvalds-
son hélt nám-
skeið í Sandgerði
en hann byrjaði
ekki að æfa dans
fyrr en hann var
orðinn nítján ára. Í
Dansskóla Heiðars
kynntist hann Kol-
brúnu.
„Dansinn átti
hug okkar allan og
fljótlega urðum við
mjög náin og trúlof-
uðum okkur 1975,“
segir Vignir og bros-
ir. „Við dönsuðum á mörgum sýn-
ingum og þetta var æðislegur
tími. Fjölskylda mín er þannig að
þegar einhver kemur með maka
inn í hana er honum ávallt tek-
ið opnum örmum og þannig var
það líka með Kollu. Hún og for-
eldrar mínir náðu vel saman og
mamma og hún voru mjög
nánar.“
Vignir minnst þessa tíma með
mikilli hlýju:
„Í eitt skiptið vorum við að
dansa á hinum þekkta skemmti-
stað Klúbbnum við Borgartún.
Þegar búið var að loka dönsuð-
um við tangó alla leiðina upp á
Skúlagötu þar sem
systir Kollu bjó. Þá
kom lögreglubíll
og keyrði hægt við
hliðina á okkur. Lög-
reglumennirnir hafa
ábyggilega haldið að
við værum ekki í lagi
eða á einhverju.“
Komið að leiðarlok-
um sem hjón
Þegar þau fluttu aft-
ur til Reykjavíkur eft-
ir að hafa verið við
kennslu á Stokkseyri
í þrjú ár var myndin
að byrja að skýrast og
orðið tímabært að horf-
ast í augu við að Vignir
væri samkynhneigður.
Stuttu eftir að ákvörðun
var tekin um skilnaðinn
kom hann opinberlega
út úr skápnum.
Hvenær áttaðir þú
þig á því að þú værir
samkynhneigður?
„Það var eitthvað
sem gerðist á löngum
tíma. Þetta blundaði
alltaf hjá mér. Sem ung-
lingur átti ég kærasta
en þá var ég enn inni
í skápnum og ekki
beint að setja þetta í
samhengi við að vera
samkynhneigður. Ég
leit á þetta sem ein-
hvers konar leik eða
fikt enda ekki mikið
talað um homma og
lesbíur á þeim árum,“
segir Vignir. „Þegar
ég flutti í bæinn, hitti
Kollu og varð bál-
skotinn í henni, þá var hitt ekk-
ert lengur inni í myndinni. Þetta
var eitthvað sem ég hafði prófað
og hafði góðar minningar um en
að vera samkynhneigður var ekki
hluti af sjálfsmyndinni þá.“
Hvernig leið þér í gagnkyn-
hneigðu hjónabandi?
„Mér leið vel mest allan tím-
ann en undir lokin var ég líka
farinn að finna að þetta var ekki
eins og það átti að vera. Árin okk-
ar Kollu urðu níu alls og þetta var
skemmtilegur tími, það var mikið
að gera hjá okkur, í námi og störf-
um bæði í Reykjavík og á Stokks-
eyri. En þegar við fluttum aftur til
Reykjavíkur og það fór að hægjast
um hjá okkur, Karen orðin þriggja
ára, þá fann ég, þótt ég hafi ekki
átt frumkvæði að þessari umræðu
eða hugmyndinni um að skilja, að
ég hafði þessa þörf. Hjónabandið
nægði hvorugu okkar.“
Varstu í afneitun?
„Nei, ég lít ekki á það þannig.
Það var eins og ég þyrfti þennan
tíma til þess að geta stigið þetta
skref. Ég er forlagatrúar og veit
að ef við hefðum ekki átt þennan
tíma þá ættum við ekki Karen Ás-
laugu og þrjú barnabörn saman.
Hvorki mér né henni fannst
við hafa verið svikin eins og
algengt er í svona tilvikum.
Allan tímann okkar saman
ríkti alltaf mikið traust á milli
okkar og að mörgu leyti var
þetta hjónaband bara eins og
hvað annað.“
Vandræðalegt ástand
Vignir og Kolla bjuggu áfram
saman í nokkurn tíma eft-
ir skilnaðinn og sögðu fjöl-
skyldu og vinum ekki sam-
stundis frá ástæðunni fyrir
honum. Vignir segir að þau
hafi bæði verið farin að líta
fram á veginn og komast í
annað samband. Hann bros-
ir aftur þegar hann segir frá
þessu:
„Þetta var í raun spurning
um hvort okkar yrði fyrst til
að finna annan mann og þá
myndum við hætta að búa
saman. Þetta var orðið svo-
lítið vandræðalegt ástand. Ég
var samt ekkert að flýta mér í
þeim efnum.“
Á þeim tíma var lítil um-
ræða í gangi um samkyn-
hneigð og Vignir vissi ekki
hvernig foreldrar hans,
systkini og vinir myndu taka
fréttunum þegar hann segði
frá.
„Skömmu áður en ég
fór út til Bandaríkjanna, til
þess að heimsækja Kollu og
Karen, sagði ég móðursystur
minni frá því að ég væri
hommi og væri kominn
með kærasta. Hún bauðst til
að segja mömmu frá þessu
í góðu tómi ef ég vildi og ég
var sáttur við það. Ég sagði
foreldrum mínum því aldrei
formlega frá þessu. Á jólun-
um fékk ég símtal frá for-
eldrum mínum og vissi
þá að þau vissu þetta. Það
var ekkert talað beint um
samkynhneigð mína en ég
fann fyrir miklum létti. Ári
síðar, þegar ég var farinn að
búa með mínum kærasta,
Tóta, þá fengum við í jóla-
gjöf frá foreldrum mínum
hvor sína slaufuna og steik-
arpönnu. Það var táknrænt
samþykki þeirra fyrir okkar
sambandi.“
En fannstu fyrir fordóm-
um frá öðrum?
„Ég fann ekki fyrir neinum
fordómum gagnvart okkur og
enginn sneri við okkur bakinu.
Við vorum ekki mikið að flagga
þessu út á við en við vorum held-
ur ekkert að fela sambandið.“
Eins og Kolbrún lýsti þá hefur
vinskapur hennar og Vignis hald-
ist óslitinn í þau þrjátíu og fimm
ár sem liðin eru frá skilnaðinum.
Í gegnum súrt og sætt hafa þau
staðið saman og horft á barnið
og barnabörnin vaxa. Samband
þeirra er mun sterkara en flestra
annarra fráskildra hjóna.
„Margir skildu það ekki hvern-
ig við gátum haldið svona mikl-
um vinskap eftir skilnaðinn. En
þetta var svo eðlilegt fyrir okkur.
Ég get alltaf leitað til Kollu og hún
til mín.“ n
„Margir skildu
það ekki hvernig
við gátum haldið svona
miklum vinskap eftir
skilnaðinn.
„Brúðkaupið
fór allt í
vaskinn.“
Karen Áslaug,
Kolbrún og Vignir á
Menningarnótt.
Hann
segir: