Tímarit Máls og menningar - 01.02.2018, Qupperneq 100

Þ o r va l d u r G y l fa s o n
100 TMM 2018 · 1
þar sem Ingi var hvattur til að segja söguna alla. Þau samtöl komust það
langt að Ingi sagði að tæki hann slíka ákvörðun mundi hann segja þá sögu
hér á síðum Morgunblaðsins. Úr því varð ekki því miður. Er Kjartan Ólafsson
tilbúinn til þess? … Það væri þá kannski hægt að sjá til þess að sambærilegt
framlag kæmi úr hinum herbúðunum! Það hefur litla þýðingu að taka eitt
mál út úr eins og símahleranir. … Það er ekki fráleitt að ætla, að þeir sem nú
deila um símahleranir og önnur mál þeim tengd eigi eftir að ganga saman í
einni fylkingu gegn aðild Íslands að Evrópusambandinu. Og hver veit nema
Kjartan Ólafsson og höfundur þessa Reykjavíkurbréfs haldist þá í hendur!“14
Sem sagt: Kaup kaups. Þessi nýgamla saga ratar smám saman inn í bækur
sagnfræðinganna eins og t.d. Líftaug landsins – saga íslenskrar utanlands-
verslunar 900–2010 sem er nýkomin út.15
Málverkafölsunarmálið16 var ekki heldur hreinsað upp. Mistök við rann-
sókn málsins leiddu til þess að um 900 fölsuð málverk eru enn í umferð. Verð-
hrun á málverkamarkaði leiddi til gríðarlegs eignatjóns í boði lögreglunnar
og Alþingis sem leiddi málið hjá sér ef frá er talin tillaga tveggja þingmanna17
um að þetta megi helzt ekki gerast aftur.
Helmingaskipti gátu af sér hermangið og meðfylgjandi lögbrot án þess að
stjórnvöld reyndu að skakka leikinn ef olíumálið eitt er undan skilið eins
og Kristján Pétursson lýsir í sjálfsævisögu sinni. Þessi þróun hneigðist til að
spilla mannvali stjórnmálaflokkanna með því að laða að þeim ýmsa óprúttna
fjármálamenn. Siðaveiklun stjórnmálanna gat síðan af sér kvótakerfið
1985–1990 í óþökk almennings og misheppnaða einkavæðingu bankanna
1998–2003. Alþingi ákvað að afhenda útvegsmönnum auðlindina í sjónum á
silfurfati líkt og gert var nokkru síðar við olíulindir Rússlands frekar en að
fylgja nærtækri fyrirmynd frá Noregi þar sem olíulindir hafa verið í óhaggan-
legri þjóðareigu frá öndverðu. Þegar stjórnmálamennirnir sáu að þeir höfðu
komizt upp með þessa meðferð þjóðareignarinnar í hafinu ákváðu þeir að
hafa svipaðan hátt á einkavæðingu bankanna með afleiðingum sem allir
þekkja. Kapallinn rakti sig sjálfur.
IV. Horfin tíð?
Ég vitnaði að framan í Skírnisritgerð Sigurðar Nordal prófessors frá 1925 þar
sem hann sagði m.a.:
„Eg las nýlega í erlendu riti um Íslendinga, að engin þjóð í heimi mundi
vera svo grandvör og löghlýðin. Fangelsin stæði tóm og hegningardómarnir
væri óvenjulega fáir í hlutfalli við mannfjölda. Þá datt mér í hug samtal, sem
ég átti í fyrra við einn af helztu lögfræðingum vorum. Hann var að segja
mér frá meðferð einnar íslenzkrar peningastofnunar, sem nýlega var komin
í fjárþröng. Sögurnar voru svo hroðalegar, að hárin risu á höfði mér. „En er
þetta ekki hegningarvert?“ spurði eg. „Það mundi það vera alls staðar nema