Tímarit Máls og menningar - 01.02.2018, Síða 118

H u g v e k j a
118 TMM 2018 · 1
sögunnar síðan smástirnið kom risaeðl-
unum í koll fyrir sextíu og fimm millj-
ónum ára.
Þetta eru sorglegar sjónhverfingar, en
ef trúa má orðum loftslagsfræðinga,
dýrafræðinga, grasafræðinga og annarra
fræðinga í hvítum sloppum eða vatns-
heldum treyjum er það sem í vændum
er ennþá háskalegra. Við þetta allt
saman bætist nefnilega sitt af hverju
sem er ósýnilegt mannsauganu, efni sem
er að finna í sakleysislegustu neysluvör-
um, svo sem snyrtivörum, ilmvötnum
og slíku, og brenglar hormónastarfsemi
líkamans, ekki síst ungbarna og jafnvel
fóstra í móðurkviði, skordýraeitur sem
notuð eru í stórum stíl í nútímaland-
búnaði og geta valdið krabbameini hjá
mönnum – fyrir utan það að þau ógna
líka öðru dýralífi en þeim er ætlað að
tortíma, semsé býflugnasveimunum
sem sjá um frjóvgun jurta – og svo síð-
ast en ekki síst útblástur úr púströrum
bíla sem breytir samsetningu andrúms-
loftsins. Ef þessu heldur áfram verða
afleiðingarnar skelfilegar, þroski barna
hamlast, ekki síst þroski viðkvæmasta
líffærisins, heilans, – eins og nú er sagt:
„við verðum ekki aðeins að hugsa um
það hvaða jörð við látum eftir handa
börnum okkar heldur líka hvers konar
börn við skiljum eftir á jörðinni“ – karl-
ar og konur verða ófrjó, menn deyja
fyrir tímann úr ýmislegum sjúkdómum,
ekki aðeins krabbameini. Og svo er það
sem ógnvænlegast er: loftslagsbreytingar
sem gætu gert stóra hluti jarðar óbyggi-
lega mönnum, eða kannske jörðina alla,
og tortímt apanum hárlausa.
Nú liggur í augum uppi að við þessu
þarf að bregðast skjótt, og í hverra
verkahring liggur það? Stjórnmála-
manna að sjálfsögðu, þeir eru einu
mennirnir sem gætu gert einhverjar rót-
tækar ráðstafanir, auk þess er það skylda
þeirra. En þar liggur hundurinn graf-
inn, það er deginum ljósara að þeir
munu ekki gera neitt, ekki nokkurn
skapaðan hlut, til að snúa þessari þróun
við. Það er óþarfi að nefna Trump for-
seta í vestri og nánustu ráðgjafa hans,
þeir hafa frá upphafi verið ósparir á
yfirlýsingar um að þeir trúi ekki hið
minnsta á orð vísindamanna, kannske
séu kenningar um loftslagsbreytingar
uppspuni Kínverja til þess gerður að
leggja bandarískt efnahagslíf í rúst; því
hefur Trump þegar afnumið þær ráð-
stafanir til að minnka mengun sem
Obama gerði á sínum síðustu stjórnar-
árum, og sagt upp alþjóðasamningum.
Um Pútín í austri þarf heldur ekki að
tala, hann véfengir reyndar ekki það
sem spáð er, en hann álítur að sögn að
við því sé ekkert að gera, og því sé eina
ráðið að búa sig undir það sem best, og
helst færa sér í nyt þau tækifæri sem
hann trúir að þá muni gefast, t.d. með
því að nema olíu og gas í Íshafinu og
brenna hvort tveggja upp fyrir ærinn
skilding í aðra hönd til að bæta hag ólíg-
arka.
Þetta segja smákóngarnir yfirleitt
ekki upphátt, en þó var haft eftir Sar-
kozy forseta: „er ekki komið nóg af
þessu umhverfiskjaftæði?“ og vitað var
að eftirmaður hans Hollande hafði ekki
nokkurn minnsta áhuga á þessum
málum. Kannske vildi Angela Merkel
gera eitthvað, en það er nú þýski efna-
iðnaðurinn, ekki má ganga gegn hags-
munum hans. Þess vegna er þessum
landsfeðrum og -mæðrum ljúft að ganga
erinda þeirra sem hafa allan hag af því
að ekkert sé gert. En ef þau hafa ekki
áhuga á umhverfismálum hafa þau hins
vegar brennandi áhuga á öðru, og það
eru atkvæði umhverfisverndarsinna. Því
er stjórnmálalistin orðin á þá leið að lát-
ast vera að gera eitthvað, þykjast ætla að
láta til skarar skríða en sjá svo til þess,
svo lítið beri á, að úr því verði ekki neitt.