Ófeigur - 15.08.1951, Page 26
26
ÓFEIGUR
vörur innanlands og láta bæina þjóðnýta fyrirtækin.
En svo mjög var Framsókn horfin öllum samvinnu-
heilindum, að hún hafði uppi vinmæli um samstjórn við
verstu fjendur samvinnufélaganna samhliða augljósum
fjandskap þeirra. Þegar kom fram á árið 1944 sóttu
Framsóknarmenn fast á um samstjórn með bolsivikum
og stóðu fulltrúar beggja flokka í samningum um þetta
efni bæði fyrir og eftir sambandsslitin. Undir haust
voru Hermann og Eysteinn orðnir í bili sannfærðir um,
sem líka var rétt, að bolsivikar drógu þá á tálar. Þá
bauð Hermann Ólafi sættir og bandalag. Þá var ákveðið
að leika með Búnaðarfélagið og láta það létta undir
samstarf flokkanna með því að gefa eftir af samnings-
bundnum greiðslum átta miljónir af fé bænda það ár. Þá
urðu bolsivikar hræddir við borgaralegt samstarf og
köstuðu sér í fang Mblmanna með þeim skilyrðum
einum, að mega stýra útvegi og menntamálum. Eru af-
leiðingar þessarar ráðsmensku nú að verða þjóðkunnar
og koma líka glögglega við pyngju borgaranna. Fram-
sókn var nú í andófi og mjög reið Ólafi og hans vin-
um. Ég bar þá fram vantraust á stjórnina og rökstuddi
með því, sem nú er fram komið, að bolsivikar mundu
eyðileggja þjóðskipulagið með setu í landsstjórninni.
Að vísu svall Hermanni og Eysteini móður við Ólaf, sem
hafði nú enn einu sinni dregið burst úr nefi þeirra en
samt sátu þeir hjá. Þeir voru enn að vonast eftir að upp
úr kynni að slitna milli bolsivika og Ólafs svo þeir gætu
komist ofan í sæng Kveldúlfs glóðvolga. Með þessu at-
ferli tók Framsóknaflokkurinn beinlínis ábyrgð á allri
þeirri ógæfu, sem stafaði af tveggja ára stjórn kommún-
ista. Framsókn sneri geir sínum móti Mblmönnum en
ekki bolsivikum. Eftir að Truman bauð íslandi varnir,
haustið 1945 og allt árið 1946 voru Hermann og aðrir
leiðtogar flokksins á vonargægjum rnn samstarf við
kommúnista og í stöðugu samstjórnarsnuddi við þá.
Hálfur flokkurinn fylgdi bolsivikum að öllu leyti í Kefla-
víkurmálinu. Eftir að samningurinn var staðfestur á
þingi haustið 1946 sögðu Brynjólfur og Áki af sér en
biðu þó í stjórninni. Hermann og Eysteinn urðu nú
vongóðir um vinstri stjórn og kölluðu saman flokks-
þing fyrir jól. Þar létu þeir samþykkja stefnulínu, sem
gekk öll í átt til verkamanna en óvingjarnleg borgara-
legri samvinnu. Bolsivikar vildu samt ekki sinna