Ófeigur - 15.08.1951, Blaðsíða 41

ÖFEIGUR
41
hyggju, mildur, bjartsýnn og tillögugóður um sameigin-
leg mál samtíðarinnar.
Vafalaust hefur Baldri föður hans oft og mörgum
sinnum, í þessari óvæntu raun, orðið á að spyrja: Hvers
vegna mátti eg ekki fara þessa helgrindarför? Hvers
vegna er mér, öldruðum og særðum djúpum sárum
af langri vegferð, haldið á jarðríki, en í staðinn tek-
inn sonurinn, ungur og hraustur, með óunnin verkefnin
fram undan, æskumaðurinn, sem frændum og vinum
fanst standa í stað svo margra?
Menn spyrja, en enginn svarar. Ætt Lundarbrekku-
manna hefur misst mann, sem er sárt saknað af þeim,
sem til hans þekktu. En ættstofn þolir að missa jafnvel
sína efnismenn. Sú þróun, sem hér hefur verið laus-
lega drepið á, varðandi eina ætt í Bárðardal, hefur
líka gerzt með sama hætti á öðrum bæjum í sömu
bygð víða í Suður-Þingeyjarsýslu og á nokkrum stöð-
um annarsstaðar. Um eitt skeið voru Þingeyingar í
fararbroddi um samvinnufélagsskap, skáldskap og rit-
höfundareiginleika. Nú eru þessir eiginleikar mjög jafn-
skiptir um allt land að því leyti, sem þeirra gætir til
muna á yfirstandandi tíma. En þegar Þingeyingar
höfðu lokið sínu hlutverki í nokkrum tilteknum og
merkilegum þáttrnn aldamó.tabaráttunnar, snerist sam-
vinnuhyggja þeirra, og það ekki aðeins nokkurra ein-
staklinga, heldur alls þorra manna, að nýrri og heppi-
legri lausn einhvers mesta vandamáls samtíðarinnar.
Sú tíð er horfin, þegar bóndinn á Lundarbrekku gat,
eins og Jónas Jónsson á sinni tíð, haft þrjá vinnu-
menn og jafnmargar vinnukonur. Það er líka liðinn
sá tími þegar hjón með lítil börn búa tiltölulega stóru
búi, en verða að strita með líkamsorkunni einni við
öll frameiðslustörfin innan húss og utan. Þetta var
erfið þrekraun. Fólkið, sem er bundið við einyrkja-
búskap í dreifbýli verður með nokkrum hætti líkt sett
og Grettir í skála sínum. Ekki skorti hann afl eða vask-
leik, heldur þann yl, sem maður skapar manni í fram-
sókn kynslóðanna. Lundarbrekku-ættin hefur fyrir sitt
leyti skilið þetta vandamál og reynt að ráða fram úr
því eftir því sem við mátti koma. I stað þess að líta
á gömlu óðalsjörðina eins og persónulega eign eins
manns á hverjum t,ma, kemur hið nýja félagslega við-