Morgunblaðið - 27.06.2019, Blaðsíða 20

20 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 27. JÚNÍ 2019
m.
M18 FUEL™ skilar afli til að saga
á við bestu bensínknúnu keðjusagirnar.
POWESTATE™ mótor.
REDLINK PLUS™ yfirálagsvörn.
REDLITHIUM-ION™ rafhlaða.
Sveigjanlegt rafhlöðukerfi sem virkar
með öllum Milwaukee® M12™ rafhlöðu
M18 FCHS
Alvöru keðjusög
fráMilwaukee
vfs.is
VERKFÆRASALAN • SÍÐUMÚLA 9, REYKJAVÍK • DALSHRAUNI 13, HAFNARFIRÐI • DALSBRAUT 1, AKUREYRI • S: 560 8888
SVIÐSLJÓS
Sigurður Bogi Sævarsson
sbs@mbl.is
Leiðin liggur fyrir skagann milli Dýra-
fjarðar og Arnarfjarðar; 50 kílómetra
langa og torfæra braut. Vegurinn er
rétt rúmlega bílsbreidd og gott að
vera ekki lofthræddur þegar ekið er
um einstigið, sem er eins og rispa í
berginu. Þar slútir hamrastálið yfir
veginn og af brún niður í flæðarmál
eru um 80 metrar. Vegur þessi er
sagður vera sá hrikalegasti á Íslandi.
Dómar um slíkt hljóta alltaf að verða
afstæðir, en enginn mælir því þó í mót
að Svalvogavegur er á tæpasta vaði.
Sjófuglar og dróni
Vegur þessi er sumarfær, jafnan
komið í stand að vori og reglulegu
viðhaldi sinnt eins þörf krefur hverju
sinni fram til hausts. Stundum þarf til
dæmis að tína grjót úr Hrafnholum,
en svo heitir staðurinn þar sem er
nokkur hundruð metra langt einstigi í
hlíðinni. Vísar örnefnið til þess að hér
heldur hrafninn sig og verpir. Annars
sjást hér helst sjófuglar að ógleymd-
um drónanum sem förunautur blaða-
manns hóf á loft til að mynda jeppling-
inn þegar ekið var um veginn sem
margir kalla Kjaransbraut.
Frá Þingeyri er farið út með Dýra-
firði sunnanverðum. Þegar horft er til
suðurs og inn til landsins úr Hauka-
dal, sem er þekktur staður úr Gísla
sögu Súrssonar, blasir við Kaldbakur,
sem er 998 metra hár og hæsta fjall
Vestfjarða. Þegar Haukadal sleppir
má segja að slóði taki við af vegi, svo
sem þegar komið er í Keldudal sem
var í byggð fram til ársins 1966. Enn
eru þó margar byggingar á svæðinu,
svo sem kirkjan sem var reist 1885 og
endurgerð 1998-1999.
Hugsjón ýtustjórans
Við erum svo rétt komin úr Keldu-
dal þegar komið er á hina eiginlegu
Kjaransbraut, slóðann sem Elís Kjar-
an Friðfinnsson ýtustjóri á Þingeyri
og Ragnar sonur hans lögðu. Til fram-
kvæmdanna var notuð kná en smá
jarðýta; nagað í bergið og brautin
rudd. Þetta var árið 1973.
„Nú þurfi ég útrás og hana fékk ég
svo sannarlega með því að moka af
krafti og hraða, finna og sjá brautina
opnast og breikka, segir Elís Kjaran
(1928-2008) í bók sinni Svalvogavegur.
Þar segir frá ýmsum hindrunum og
fyrirstöðum, sérstaklega þegar kom í
Hrafnholur.
„Ég gerði mér fljótlega grein fyrir
því, að hér varð að fara að öllu með gát
[…] Stundum var eins og bjargið væri
að ýta mér fram af,“ segir jarð-
ýtumaðurinn sem lýsir vegagerðinni
sem hugsjónastarfi. Efasemda- og
mótstöðumenn hafi verið margir. Allt
hafðist þó að lokum og eftir sum-
arlangt streð komst á vegasamband
við Svalvoga, hvar vitavörður hafði þá
búsetu með fjölskyldu sinni.
Næsta ár, það er 1974, var svo
haldið áfram og lagður vegur alla leið
í Lokinhamradal við Arnarfjörð. Þar
voru þá tveir bæir í byggð. Dalurinn
var annars fjölsetinn fyrr á tíð og þar
margt brallað, eins og Guðmundur G.
Hagalín rithöfundur, sem var frá
Lokinhömrum, skrifaði mikið um. Í
minningabókinni Ég veit ekki betur
sprettur fram iðandi mannlíf í afdal
sem nú er kominn í eyði.
Ekið um Stapsund
Vegagerð á þessum slóðum lauk
árið 1983 þegar lagður var slóði frá
Lokinhömrum inn með Arnarfirði
norðanverðum. Er þar nú ekið um
lúpínugróna fjallshlíð og svo áfram
braut á fjörusteinum, sem oft skolar
út í sjávarflóðum á veturna. Heita hér
Skútabjörg, en framan við þau er
Stapi; klettaborg sem þjóðsagan seg-
ir vera nökkva tröllanna sem hér tóku
land. Milli kletts og fjallshlíðar er ek-
ið um Stapasund og svo áfram í flæð-
armálinu, en fljótlega er þó komið á
betri veg. Eftir það er fljótfarið að
Hrafnseyri; stað sem ber hátt í sögu
lands og þjóðar.
Rispan í berginu
 Svalvogavegur er tæpasta vað  50 km hringleið um út-
nes milli fjarða vestra  Að Lokinhömrum  Braut í fjöru
Ljósmynd/Ingvar Jakobsson
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Ljós Sólin er orkugjafi í vitanum við Svalvoga sem var reistur árið 1920.
Kjaransbraut
Kortagrunnur: OpenStreetMap
Hrafna-
holur
Svalvogar
Lokinhamrar
Kaldbakur
998m
Hrafnseyri
Dýrafjörður
Arnarfjörður
Þingeyri
Haukadalur
Keldudalur
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Stapasund Arnarfjarðarmegin er ekið í fjörugrjóti og milli hárra bjarga.
Einstigi Himinhár hamarinn slútir yfir
Kjaransbraut í Hrafnholum. Fara þarf
að öllu með gát hér á örmjóum veginum,
eins og sést á þessari drónamynd.
„Náttúran á þessu útnesi Vestfjarða er stór-
brotin. Undir hamrastáli skynjar maður vel
smæð mannsins í náttúrunni og á þessum
slóðum er raunar hver einasti staður þarna
áhugaverður,“ segir Ingvar Jakobsson lög-
regluþjónnn á Ísafirði. Hann slóst með blað-
mann í ferð um Kjaransbraut síðastliðinn
laugardag, það er í einstöku blíðviðri á
lengsta degi ársins.
Kjaransbraut er mikið farin á sumrin, sér-
staklega meðal Íslendinga sem eru þá eru
staðkunnugir og á vel útbúnum jeppum. Nú
er leiðin raunar einnig komin inn á kort
hlaupara. Þann 21. júlí verður í 14. sinn efnt
til Hlaupahátíðar Vestfjarða og þá verður hægt að taka þennan veg, sem
mótshaldarar kalla Vesturgötu, í skemmri sem lengri vegalengdum.
„Jarðfræðin þarna er forvitnileg, fuglalífið og minjar um búsetu fyrr á
tíð. Svo eru til margar skráðar frásagnir um mannlíf á þessum slóðum
þar sem líka er gaman að vera með myndavél. Ég kom úr heim eftir þessa
dagsferð með margar góðar myndir á minniskortinu og frábærar minn-
ingar til viðbótar,“ segir Ingvar.
Stórbrotin náttúra á útnesi
JEPPAVEGUR OG HLAUPABRAUT
Myndasmiður Ingvar Jakobs-
son á ferð um Kjaransbraut.