Þjóðarbúskapurinn - 01.04.1995, Page 17

Reikningar fyrirtækjanna fyrir árið 1993 sýna að hagnaður af rækjuvinnslu hafí
numið 10% af tekjum. Frá þeim tíma hafa aðstæður rækjuvinnslunnar batnað. Á síðari
hluta ársins 1994 hækkaði verð á pillaðri rækju mjög hratt vegna samdráttar í framboði
af ræktaðri hlýsjávarrækju. Á næstu árum þar á undan lækkaði verðið mikið. Mælt í
SDR reyndist verðið á árinu 1994 vera 3,6% hærra en það var á árinu 1993, en í
desember 1994 var verðið 27,4% hærra en það var að meðaltali á árinu 1993. Veiðar á
rækju hafa einnig gengið mjög vel og framleiðslan hefur aukist mikið. Þótt nokkur
óvissa sé um þróun hráefnisverðs þá má áætla að afkoma rækjuvinnslu hafí batnað frá
því sem var á árinu 1993 og sé mjög góð um þessar mundir. Þetta eru mikil umskipti frá
því sem var fyrir 4-5 árum þegar mjög mikið tap var af rækjuvinnslunni og fjöldi
fyrirtækja í greininni varð gjaldþrota.
Þróun á verði skelrækju hefur ekki verið jafn hagstæð og á verði pillaðrar rækju, en
mælt í SDR var verðið 5,9% lægra á árinu 1994 en árið áður. Á síðari hluta ársins 1994
hækkaði verðið nokkuð. I ljósi þess að aflabrögð hafa verið mjög góð og að einhverjar
hækkanir hafa orðið á verði rækju til vinnslu þá má ætla að afkoma rækjuveiða sé
nokkuð góð.
Nokkur hagnaður var af loðnuveiðum og -bræðslu á árinu 1993. Á árinu 1994
minnkaði aflinn um tæp 200 þúsund tonn en verð á mjöli og lýsi breyttist lítið á milli
áranna 1993 og 1994. Ætla má að afkoma greinarinnar hafí versnað nokkuð á milli
áranna.
Lítilsháttar hagnaður var af síldarsöltun á árinu 1993 eftir tap mörg ár þar á undan.
Þó nokkur aukning var í framleiðslu saltsíldar og verðið hækkaði lítilsháttar svo reikna
má með að nokkur hagnaður hafí verið af þessari starfsemi á árinu 1994.
Mælt í SDR hækkaði verð á hörpudiski um 13,4% á milli áranna 1993 og 1994.
Afkoma greinarinnar ætti því að vera þokkaleg þrátt fýrir nokkra minnkun afla. Verð á
humri hélt aftur á móti áfram að lækka og lækkaði um 8,6% á milli áranna 1993 og
1994 mælt í SDR. Frá árinu 1991 hefur verð á humri Iækkað um 34% mælt í SDR.
Afikoman í þessari grein hefur því versnað nokkuð á undanfomum árum.
Atvinnuvegirnir í heild. Þjóðhagsstofnun hefur nýlega gefíð út ársreikningaskýrslu er
tekur til reikninga áranna 1992-1993. Þar eru dregnir saman ársreikningar 1.253
fyrirtækja fyrir árið 1993. Hagnaður af reglulegri starfsemi hjá þessum fyrirtækjum var
á sléttu á árinu 1993 en árið áður var 1% tap sem hlutfall af tekjum.
Framreikningur þessa efnis frá 1993 til 1994 hefur ekki verið gerður fyrir aðrar
atvinnugreinar en sjávarútveg, en afkomu hans er lýst hér að framan. Enn sem komið er
liggja ekki fyrir aðrar heimildir um einstakar atvinnugreinar á liðnu ári en veltutölur
samkvæmt skýrslum um virðisaukaskatt. Samkvæmt þeim hafa umsvif, umfram
almennar verðbreytingar, aukist nokkuð í flestum greinum. I almennum iðnaði, öðrum
en fískiðnaði og stóriðju, má ætla að aukningin hafí orðið rösk 3% en um 1%
samdráttur varð í smásöluverslun. Aftur á móti varð um 214% aukning í verslun að
meðtalinni heildverslun. I þjónustugreinum varð aukningin ívið meiri.
I landbúnaði er reiknað með að framleiðslan á árinu 1994 hafí orðið 214% meiri en
hún var á árinu 1993. í byggingastarfsemi er reiknað með 3-4% samdrætti milli áranna,
15