Þjóðarbúskapurinn - 01.04.1995, Blaðsíða 44

Spáin er jafnframt byggð á óbreyttu meðalgengi krónunnar og á því að engar breytingar
verði á óbeinum sköttum. A þessum grundvelli fæst að neysluvísitala muni hækka um
2‘/2% milli ársmeðaltala 1994 og 1995. Til samanburðar hljóðar spá OECD upp á 2,3% í
ár og 2,6% á því næsta.
Spáin felur í sér að kaupmáttur launa muni batna um 1,5% frá 1994 til 1995. Útlit er
fyrir að kaupmáttur ráðstöfunartekna á mann gæti hækkað nokkru meira. Þar kemur
annars vegar til skattalækkun vegna lækkunar hátekjuskatts og frádráttar lífeyrisiðgjalds
og hins vegar er útlit fyrir að ársverkum fjölgi umfram fólksfjölgun. Að þessum
forsendum gefnum fæst að kaupmáttur ráðstöfunartekna á mann gæti aukist um 3%.
Þjóðarútgjöld
Aukin umsvif í útflutningsgreinunum og vaxandi kaupmáttur heimilanna fela í sér aukin
þjóðarútgjöld. Þær áætlanir um framleiðslu-, verðlags- og tekjuþróun á þessu ári sem
lýst hefur verið hér á undan benda til þess að þjóðarútgjöld í heild aukist um 3,6%. Til
samanburðar jukust þjóðarútgjöldin einungis um 0,9% í fyrra og drógust saman næstu
tvö árin þar á undan.
Einkaneysla. Samdráttur undanfarinna ára hefur sett mark sitt á þróun einkaneyslunnar.
Sem hlutfall af landsframleiðslu lækkaði einkaneyslan um 414 prósentustig á árunum
1987 til 1994. Að baki þessum samdrætti liggur öðru fremur mikill samdráttur
kaupmáttar. Með auknum kaupmætti og batnandi efnahagshorfum má fastlega reikna
með að efitirspum heimilanna efitir vöru og þjónustu fari vaxandi. A hinn bóginn er rétt
að benda á að skuldsetning heimilanna takmarkar svigrúm til aukinnar neyslu og því er
minni hætta en áður á að efnahagsbati leiði til ofþenslu á þessu sviði. Bráðabirgðatölur
leiða í ljós að í lok árs 1994 námu skuldir heimilanna um 293 milljörðum króna. í
hlutfalli við ráðstöfunartekjur námu skuldimar ríflega 130% og hækkuðu um 10
42