Þjóðarbúskapurinn - 01.04.1995, Blaðsíða 27

janúar 1994. Lækkunin er talin hafa leitt til um 1% lækkunar vísitölu neysluverðs og
kostað ríkissjóð rúma 3 milljarða króna á síðasta ári.
Vísitala byggingarkostnaðar sýnir sem vænta má nokkru meiri hækkun en
framfærsluvísitalan og mælist hækkun hennar 214% milli ársmeðaltala. Lánskjara-
vísitala er samsett vísitala og bera vísitölur framfærslu, byggingar og launa þar jafnt
vægi. Meðalhækkun lánskjaravísitölu firá 1993 til 1994 var 1,8%.
Launavísitölu Hagstofu Islands er ætlað að sýna breytingu dagvinnulauna launþega,
þó ekki sjómanna. Meðalhækkun hennar frá 1993 til 1994 var 1,2%. í ljós kemur að
launahækkun reynist minni á almenna vinnumarkaðnum, 0,9% en hjá opinberum starfs-
mönnum og bankamönnum, 1,8%. Samkvæmt þessu minnkaði kaupmáttur launa miðað
við framfærsluvísitölu óverulega eða um 0,3%. Kaupmáttur fór hins vegar vaxandi
innan ársins og frá desember 1993 til jafnlengdar í fyrra jókst kaupmáttur dagvinnu-
launa um 0,9%. Kaupmáttur í fyrra var 3,7% lakari en hann var árið 1990.
Vísbendingar eru um að vinnutími hafi að mestu staðið í stað á almennum
vinnumarkaði en svo virðist sem úr efitirvinnu hafí dregið hjá ríkinu. Heildarlaun á
starfandi mann hafa því breyst í hátt við dagvinnulaunin.
Samkvæmt Kjararannsóknarnefnd má ætla að meðalmánaðarlaun landverkafólks
innan ASÍ hafí verið um 112 þúsund krónur (miðað er við laun í 2. ársfjórðungi) að
meðaltali í fyrra og um 111,8 þúsund krónur árið 1993. Með sama hætti má ráða af
tölum frá Kjararannsóknamefnd opinberra starfsmanna, KOS, að meðallaun opinberra
starfsmanna hafi verið um 134 þúsund krónur 1994 (miðað er við laun í 2. ársfjórðungi)
og um 128 þúsund krónur árið á undan. Ráðstöfunartekjur hjóna þar sem hið tekjuhærra
hefði hafit þessi laun en hið tekjulægra 2/3 þessara launa eru sýnd í töflu sem fylgir hér
með. Tekið er dæmi af hjónum með tvö böm, annað yngra en 7 ára, og 250 þúsund
krónur í vaxtagjöld og loks er gert ráð fyrir að viðkomandi hafi ekki aðrar tekjur en
laun.
ASÍ Opinberir starfsmenn
1993 1994 1993 1994
Launatekjur.......................... 186,400 186,700 213,400 223,400
Beinir skattar........................ 29,535 30,260 40,700 45,600
Bamabætur.............................. 8,230 8,315 5,750 5,550
Vaxtabætur............................. 9,650 7,550 8,035 5,350
Ráðstöfunartekjur.................... 174,745 172,305 188,100 188,700
Skattbyrði............................. 15,8% 16,2% 19,1% 20,4%
Skattbyrði m.t.t. bóta.................. 6,3% 7,7% 12,6% 15,5%
Jaðarskatthlutfall..................... 60,3% 60,8% 53,3% 47,8%
Breyting launatekna................ 0,2% 4,7%
Breyting ráðstöfúnartekna.......... -1,4% 0,3%
Hækkun skatthlutfalls úr 41,34% í 41,84% veldur því að skattbyrði beinna skatta
hækkar lítillega. Meiru munar þó um þrengingu reglna um vaxtabætur. Lækkun jaðar-
skatthlutfalls í tilviki opinbera starfsmannsins stafar af því að síðara árið á sú fjölskylda
ekki lengur kost á bamabótaauka sem er tekjutengdur.
25