Þjóðarbúskapurinn - 01.04.1995, Blaðsíða 49

Á þessum forsendum verður hagvöxtur á mælikvarða landsframleiðslu á árunum
1996-1999 um 2% að jafnaði. Gera má ráð fyrir að atvinnuleysi standi nánast í stað og
verði um 4%. Þetta stafar af því að 2% hagvöxtur á ári er að öðru jöfnu ekki nægilega
mikill til þess að tryggja þá fjölgun starfa sem þarf til þess að atvinnuleysi minnki.
Varla er hægt að segja að neinn einn þáttur eftirspumar skeri sig úr og knýi hagvöxt,
en útflutningur og samneysla vaxa hraðast, eða um rúmlega 2'/2% á ári. Einkaneysla og
íjárfesting vaxa um rúmlega 2% og innflutningur um 3% á ári að jafnaði.
Viðskiptajöfnuður verður jákvæður um 2'/2% af landsframleiðslu og verða erlendar
skuldir komnar niður í 30% af iandsframleiðslu í árslok 1999 ef þessi spá gengur eftir.
Þetta þýðir einnig að vaxtagreiðslur af erlendum lánum minnka úr 3% af
landsframleiðslu 1995 í rúmlega 1 '/2% 1999. Þjóðarframleiðsla eykst því nokkru meira
en landsframleiðsla, eða um 214% árlega.
Þessar niðurstöður fela einnig í sér að halli á rekstri hins opinbera verður óbreyttur.
Fyrir vikið er líklegt að raunvextir þokist upp á við þótt vextir í öðrum löndum lækki
nokkuð og er hér reiknað með því. Erfitt er hins vegar að sjá fyrir vaxtaþróunina miðað
við óbreyttan halla á rekstri hins opinbera. Hugsanlegt er að áframhald hallarekstrar
leiði til mun hærri vaxta og jafnframt óróa á gjaldeyrismarkaði. Við slíkar aðstæður
hægði mun meira á hagvexti en hér er reiknað með.
í þessu sambandi er ástæða til að minna á að fjárfesting er nú mjög lítil. Þegar tekið
hefur verið tillit til afskrifta er hrein Qármunamyndun tæplega 3% af landsframleiðslu,
samanborið við 15% að jafnaði á árunum 1945-1980 (sjá mynd). Sá bati á
viðskiptajöfnuði sem orðið hefur nú síðustu ár er því fyrst og firemst til kominn vegna
minni fjármunamyndunar en áður, þótt hreinn þjóðhagslegur spamaður (summa
hreinnar fjármunamyndunar og viðskiptajafnaðar) hafi að vísu aukist lítið eitt frá
sögulegu lágmarki 1992. Þótt grófír mælikvarðar eins og hlutfall fjármunaeignar og
framleiðslu gefi til kynna að enn sé eðlilegt jafnvægi milli fjánnuna og framleiðslu er
47