Þjóðarbúskapurinn - 01.04.1995, Blaðsíða 29

rætur að rekja til minnkandi kaupmáttar auk þess sem breyttar efnahagsaðstæður hafa
kallað fram breyttar neysluvenjur.
Einkaneysla 1990-1994
Hlutfallsleg skipting 1990 1994 Magnbreyting frá fyrra ári, % 1990 1991 1992 1993 1994
Matur, drykkjarvara og tóbak 25,4 23,7 -0,3 1,5 -1,5 -2,4 -0,2
Fatnaður 7,8 7,6 -5,0 3,8 -6,9 -7,4 7,6
Húsnæði, Ijós og hiti 17,6 18,3 2,8 1,0 1,0 0,5 1,5
Húsgögn, húsbúnaður,
heimilishald og heimilistæki 7,9 7,7 -11,1 7,6 -9,2 -5,7 7,2
Lyf og læknishjálp 1,7 2,2 -5,6 -0,7 -1,6 2,2 2,3
Flutningatæki og samgöngur. 13,8 13,7 3,7 10,2 -10,2 -8,6 -1,4
Tómstundaiðja, skemmtanir,
menntun og menningarmál 10,2 11,0 0,5 4,5 -7,1 -2,3 4,9
Ýmsar vömr og þjónusta 11,8 12,8 4,1 3,5 -2,8 -7,4 5,6
Persónuleg þjónusta 2,2 2,4 0,7 12,6 -2,0 -6,3 4,7
Einkaneysla innanlands alls 96,3 97,0 -o,i 3,9 -4,2 -4,0 2,4
Útgjöld íslendinga erlendis 7,5 6,9 17,6 1,8 -10,2 -2,7 -5,7
Útgjöld útlendinga á íslandi 3,7 3,8 13,7 -7,3 -11,6 15,2 4,7
Einkaneysla alls ... 100,0 100,0 0,5 4,1 -4,4 -4,5 1,7
Eins og taflan hér að framan sýnir lækkar hlutur matar- og drykkjarvara milli áranna
1990 og 1994. Á árunum 1986 fram til 1989 jókst þetta hlutfall, en sé litið yfír lengra
tímabil hefur hlutfall þessa útgjaldaliðar farið lækkandi bæði hér á landi og í nálægum
löndum. Að öðru leyti hefur hlutfallsleg skipting neysluútgjaldanna liðið breyst frá
1990. Sé litið á magnbreytingar einstakra liða milli ára koma þó í ljós umtalsverðar
breytingar.
Fara þarf aftur til áranna 1968 og 1969 til að finna meiri samdrátt í einkaneyslunni
en varð árin 1992 og 1993. Samtals dróst neysla heimilanna saman um rúm 9% á
þessum tveimur árum og það vekur athygli hversu víðtækur þessi samdráttur var sé litið
til einstakra útgjaldaliða. Einungis húsnæðisliðurinn eykst bæði þessi ár, en hafa ber í
huga að þessi liður í einkaneysluuppgjörinu hefur nokkra sérstöðu þar sem hann er
áætlaður en byggir ekki á markaðsniðurstöðu.
Samneysla. Áætlað er að samneysluútgjöld hins opinbera í heild hafí aukist um 1,4% á
milli áranna 1993 og 1994. Samneysla ríkisins jókst um 0,7% og samneysla sveitar-
félaga um 3,5%. Aukin útgjöld til félags-, velferðar- og atvinnumála skýra að mestu
þessa aukningu.
Fjárfesting. Undanfarin ár hefur samdráttur einkennt ljármunamyndunina og í fyrra
varð ekki breyting þar á. Engu að síður má þó greina mikilsverða breytingu þar sem
ljármunamyndun atvinnuveganna jókst lítillega eftir umtalsverðan samdrátt árin þar á
undan. Þessa aukningu í fjármunamyndun atvinnuveganna má fyrst og fremst rekja til
27