Þjóðarbúskapurinn - 01.04.1995, Page 39

Skuldir
%
Tekjuhalli og heildarskuldir hins opinbera
Hlutfall af landsframleiðslu
Tckjuhalli
O/
/o
1990 1991 1992 1993 1994 1995
Þótt skuldastaðan hér á landi mælist töluvert undir meðaltali OECD-ríkjanna er
Ijóst að þær eru óþægilega miklar, þar sem erlendi hluti þeirra er mikill. Því er
mikilvægt í Ijósi bættra efnahagshorfa að stöðva skuldasöfnunina og í framhaldi stefna
að því að lækka skuldirnar í áfongum.
Þróun peninga- og vaxtamála það sem af er ári hefur mótast af óvissu í efnahags-
málum og hefur þá verið horft til kjarasamninga og kosninga til Alþingis. Fjárfestar
hafa haldið að sér höndum sökum þessa og gætir þessa bæði á langtímamarkaði og
peningamarkaði. Útboð spariskírteina hafa ekki leitt til mikilla viðskipta og nú
bregður einnig svo við að lítil viðskipti hafa verið á eftirmarkaði með spariskírteini.
Vextir hafa farið hækkandi á peningamarkaði það sem af er árinu og eru þeir nú
töluvert hærri en víða erlendis þótt verðbólga sé ekki meiri hér á landi en annars
staðar. Hækkun vaxta ríkisvíxla hefur ekki orðið til þess að örva sölu því stofn
ríkisvíxla hefur dregist saman um allt að 5 milljarða króna.
Ekki hefur tekist að brúa lánsfjárþörf ríkissjóðs á fyrstu 3 mánuðum ársins, alls
um 10 milljarða króna, þrátt fyrir umtalsverðar erlendar lántökur, og hefur ríkis-
sjóður því gengið á innstæður sínar í Seðlabanka. Vegna innkomu erlendra lána
batnaði gjaldeyrisstaða Seðlabankans á fyrstu 3 mánuðum ársins um alls 2,5 milljarða
króna. Að lántökum frátöldum er um að ræða hreint gjaldeyrisútstreymi sem nemur
tæpum 7 milljörðum króna. Hægt hefur þó á gjaldeyrisútstreyminu á síðustu vikum.
Erfitt er að sjá fyrir þróun peningamála á næstu mánuðum. Ætla má þó að vextir
hneigist áfram til hækkunar og trauðla dregur úr þeirri tilhneigingu fyrr en
afkomubati í opinberum fjármálum verður í augsýn.
Gengi krónunnar hefur styrkst lítillega frá áramótum og aðallega vegna aðgerða
Seðlabankans þann 10. mars síðastliðinn en þær miðuðu að því að þrengja að
innlánsstofnunum og draga úr gjaldeyriskaupum þeirra. Almenn útlán innlánsstofnana
37