Heimsmynd - 01.09.1989, Page 97

ins. Það var greinilega verið að spara hráefnið. Þcgar svo hinn
illræmdi matarskattur var lagður á keyrði um þverbak. Virt
veitingahús urðu gjaldþrota, öflug starfsmannafélög héldu nú
árshátíðir sínar erlendis því þegar öllu var á botninn hvolft var
það ódýrara. Erlendir ferðamenn keyptu mat sinn í matvöru-
verslunum og borðuðu hann úti undir berum himni stundum í
roki og rigningu. Bjórinn var leyfður en hann bjargaði litlu
sem engu. Eini aðilinn sem græddi á bjórnum var ríkið.
SVARTAMARKAÐURINN GRÆÐIR, RÍKIÐ TAPAR
Þegar matarskatturinn illræmdi var lagður á veitingar var
komin upp kreppa í íslenskum veitingahúsarekstri. I vel-
flestum tilvika kom skatturinn ekki fram á verði veitinganna,
það er að segja, gesturinn var ekki rukkaður um hann heldur
greiddi veitingamaðurinn skattinn af sínum geira. Ef verð á
veitingum er gróflega reiknað út þá gæti dæmið litið svona út:
Grunnverð veitinga svokallað húsverð er 100 krónur. Ofan á
þetta verð kemur matarskatturinn eða söluskattur sem er 25
prósent. Heildarverð er því 125 krónur. Frá þessu verði dregst
25 króna söluskattur. Launakostnaður er um 38 krónur. Hrá-
efni um 45 krónur og rekstrarkostnaður 18 krónur. Samkvæmt
þessum tölum er veitingamaðurinn í mínus. Til að endar nái
saman verður því að spara, en 25 prósenta söluskattur og 15
prósenta þjónustugjald eru fastir liðir og ekki hægt að spara
þar. Veitingarekstur er mannfrek atvinnugrein og því einnig
lítið hægt að spara í þeim geira. Þá er eftir hráefni og rekstrar-
kostnaður. Hráefni hefur hækkað mjög í verði það sem af er
þessu ári. Svartamarkaðsbrask hefur því stóraukist. Allir sem
starfa við veitingarekstur kannast við mennina með svörtu
pokana. Það eru menn sem eru að selja á svörtu ýmsar vörur
svo sem nautakjöt, humar, skötusel og aðrar verðmætar fisk-
tegundir. Nú orðið er meira að segja hægt að fá kjúklinga og
lambakjöt á svörtu. Þessar vörur eru yfirleitt seldar gegn stað-
greiðslu og þá er verðið oftast töluvert undir markaðsverði.
Það er langt frá því að allir veitingamenn kaupi hráefni á
svörtu. En ef reksturinn á að ganga verður veitingamaðurinn
að hafa annan rekstur til dæmis hótel eða bjórstofu. Eins og
staðan er í dag þá er ekkert sem bendir til að ástandið sé að
lagast. Þeir sem helst fara út að borða eru menn í viðskiptum,
ungt fólk sem ekki er farið að búa og eldra fólk.
Svo virðist sem fólk á aldrinum tuttugu og fimm til fjörutíu
ára hafa stórlega dregið úr heimsóknum sínum á veitingahús.
Þetta fólk er önnum kafið í lífsbaráttunni við að ala upp börn
og byggja. Það eru hreinlega ekki til peningar til að fara út að
borða. Stöðugt fjölgar erlendum ferðamönnum sem hingað
koma en eyðsla þeirra eykst ekki að sama skapi. ísland er
orðið of dýrt fyrir stóra hópa erlendra ferðamanna. Þessi þró-
un er óheillavænleg fyrir íslenska ríkið. Tekjur af veitinga-
rekstri skila sér illa en á sama tíma græðir svartamarkaðurinn
á tá og fingri. Velflest veitingahús geta ekki tekið við meiri
áföllum og allt bendir til að enn muni nokkur þeirra verða
gjaldþrota. Hvert gjaldþrot kostar ríkið nokkrar milljónir.
Líkur eru á að ferðamannaiðnaðurinn muni skila þjóðarbúinu
tæpum tíu milljörðum í ár. Stór hluti þessarar fjárhæðar renn-
ur beint til ríkisins í formi skatta og launa. Ef miðað er við
ástand í flestum atvinnugreinum hér á landi þá er staðan enn
hvað best í ferðamannaiðnaðinum. En hvað verður það lengi
miðað við ástand þessara mála í dag?
Hótel lind býður YKKUR HJARTANLEGA VELKOMIN!
Hótel Lind er fyrsta flokks
hótel miðsvæðis i borginni. Stutt er
í verslanir, leikhús og söfn
öð strætisvagna, Hlemmur TJATr'T ■ Ikl I |
rskammt frá, þaðan eru IIUIIjIj fcplLjvjttsS^
A jarðhæð er veitingasalurinn
Lindin. Par er boðið upp á fjöl-
breyttar veitingar á hóflegu verði.
Hótelið leigir út vistlegan sal til ráðstefnu-, funda- og
veisluhalda fyrir allt að 100 manns. Öll tæki eru á
staðnum ásamt telexi og ljósritunaraðstöðu. Alrr, auglsl SIA