Heimsmynd - 01.11.1990, Qupperneq 72

Heimsmynd - 01.11.1990, Qupperneq 72
Konan frá Arles. Á meðan Gauguin teiknaði frú Gin- oux, eiginkonu eiganda „Kaffihúss næturinnar", frá vinstri hlið málaði Vincent hana frá hægri hlið. Sjálfsmyntl Emile Bernard tileinkuð Vincent. IVIynd af Gauguin hangir á vegg í bakgrunni. Læknirinn Paul Gachet. Gachet var læknir, vinur og aðdáandi Vincents síð- ustu mánuði lífs hans í litla þorpinu Au- aði að mála og lögðu sitt af mörkum við að eyðileggja feril hans sem listaverkasala, en hann hafði eytt sjö árum ævi sinn- ar í að selja heimskum og smekklausum ríkisbubbum innan- tóm konfektkassamálverk. FRÁ FUGLAHREIÐRUM TIL SÓLBLÓMA Vincent van Gogh fékkst við að mála í stutt tíu ár. Hann byrj- aði í hollenskri hefð sem kennd er við borgina Haag. Ein- kenni málverkanna í þessum skóla er hinn dökkbrúni jarðlitur sem þjónaði vel fyrsta meistaraverki Vincents, Kartöfluœtun- um: í sveita síns andlitis hafði fólkið ort jörðina og át síðan brún jarðeplin moldugum fingrum í hálfgerðum moldarkofa við örlitla ljósglætu. Á þessu fyrsta tímabili á listferli Vincents málar hann einnig fuglahreiður í sama þung- búna, dökkbrúna stílnum. Theo, bróðir Vincents og fjárhaldsmaður, reyndi að upplýsa hann um impressionismann, nýjustu stefnuna í málaralist, og ljósu litina sem þar réðu ríkjum. En Vincent vildi ekki hlusta á það sem bróðir hans skrifaði honum frá París. Hann hélt sig við sinn sveitastíl meðan hann safnaði kjarki, reynslu og sjálfstrausti sem málari. Þegar hon- um fannst hann hafa lært nóg dreif hann sig til Parísar til að sjá með eigin augum hvað þar væri að gerast í málaralistinni. Og ekki leið á löngu áður en brúnu hreiðrin hans urðu að gul- um sólblómum. JAPAN í PARÍS OG ARLES Vincent kærði sig ekki um að vera gamaldags. Það var samt ekki líkt honum að segja já og amen við nýjum stefnum og gleypa hugmynd- irnar á bak við þær hráar. I dag er Vincent gjarnan kallaður síð-impressionisti sem opnaði leiðina að expressionismanum í myndlistinni. En eftir Parísardvölina kallaði hann sjálfan sig impressionista. Pað sem gerði það ekki síst að verkum að Vincent gerðist impressionisti á síð- ustu dögum þeirrar stefnu, var að litagleði imp- ressionistanna mátti nálgast í gegnum japönsku litagleðiáhrifin sem ríktu í París á þessum ár- um. Með því að gera tilraunir í anda japanskra skærlitamynda var hægt að halda þó nokkru persónulegu sjálf- stæði og þurfti ekki að skrifa einhliða undir stefnuskrá impressionistanna. Það voru ekki bara skæru litirnir í japönsku verkunum sem höfðu áhrif á málarana í París á níunda áratugnum heldur ekki síður djúpfókusinn og rammaskurðurinn í japönsku myndunum. Vincent stælir til dæmis japanska mynd þar sem trjábolur hylur að miklu leyti forgrunn myndarinnar en lands- lag er í baksýn. Aðra mynd gerir hann í japönskum stíl þar sem tvívíð mynd af næturgreiðakonu hangir í lausu lofti í þrí- víðu landslagi. Eftir Parísardvölina fór Vincent til Arles í Suður-Frakklandi til þess að komast í suðrænna andrúmsloft sem líktist meira í litum, því sem hann taldi vera japanskt. Þar kom hann sér upp hinu fræga Gula húsi og málaði sína japönskustu mynd Langlois brúna (1888) í björtum og heiðrík- um stíl. Á þremur árum hefur hann ferðast langa leið frá ljót- um og þungum, brúnum og svargrænum kartöfluætum til vatnabláma, léttleika og fegurðar. Vincent var að mörgu leyti táknsæismálari (symbólisti). Hann glímdi lengi við að gera góða mynd af sáðmanninum og tókst best upp þegar hann notfærði sér japönsku djúpfókus- áhrifin og lét tré rísa upp í forgrunni myndarinnar við hlið sáðmannsins góða sem ber geislabaug úr ekki minni hlut en sólinni sjálfri. vers, rétt norðan við París. Hann þjáðlst af þunglyndi eins og frú Ginoux og er því málaður í sömu stellingu og hún. Þessi mynd er verðlögð hærra en flest RAFMAGNAÐUR DEPLA-VINCENT Ástæðan fyrir því að Vincent flúði suður á bóginn frá París ár- ið 1888 var tvíþætt: Annars vegar var sukklífið í höfuðborginni að gera út af við hann svo hann var nánast orðinn að drykkju- Framhald á bls. 98 önnur málverk í heiminum. 72 HEIMSMYND
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116

x

Heimsmynd

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Heimsmynd
https://timarit.is/publication/1408

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.