Heimsmynd - 01.06.1992, Blaðsíða 39

gerðar á áhrifum vinnutímans á heilsu vakta-
vinnufólks.
Þessar rannsóknir hafa meðal annars leitt í
ljós að vaktavinnufólk hverfur oftar úr starfi
vegna heilsubrests en þeir sem vinna reglulega
dagvinnu. Meginástæða þess er talin felast í því
að vaktavinnufólk er stöðugt að rjúfa hinn líf-
fræðilega rythma líkamans, tímaklukkunnar,
sem okkur er eiginlegur. Þetta misvægi í lífs-
rythmanum má bera saman við svokallaða flug-
þreytu sem við verðum fyrir þegar við fljúgum
á milli tímabelta í þotuflugi. Flugfarþegar eru
fljótir að jafna sig á flugþreytunni en öðru máli
gegnir um áhöfn sem vinnur fullt starf í milli-
landaflugi. Það er þekkt fyrirbrigði að kjara-
samningar flugliða snúast oftar um hvfldartíma
en krónur.
Helstu heilsufarsvandamál sem rannsóknir
hafa sýnt að hrjái vaktavinnufólk meira en dag-
vinnufólk eru meltingarvandamál og magasár;
einkenni kvíða og þunglyndis. Einnig hafa
hjartasjúkdómar og vaktavinna verið tengd og
óreglulegir matar- og svefntímar geta virkað
örvandi á ýmsa ólæknandi sjúkdóma eins og
sykursýki, flogaveiki og astma svo eitthvað sé
nefnt. í einni könnun kom í ljós að ofdrykkja
var tvöfalt meira vandamál hjá vaktavinnufólki
en hjá öðrum sem unnu sambærileg störf á dag-
vinnutíma.
Reynt hefur verið að meta áhrif vaktavinnu á
starfshæfni og vinnuframlag. Slíkar rannsóknir
eru þó erfiðar í framkvæmd en ljóst er að mjög
dregur úr árvekni á næturvöktum og hefur það
valdið stórslysum, samanber kjarnorkuslysið á
Three Mile Island fyrir nokkrum árum en það
var rakið til þreytu starfsmanna sem unnu á
breytilegum vikuvöktum. Komið hefur fram í
rannsókn á sólarhingsrythma hjá hjúkrunar-
fólki sem vann á næturvöktum að nokkur hóp-
ur þess varð fyrir fáeinna mínútna „lömun“,
það er að segja gat ekki unnið störf sín á með-
an á henni stóð. Rannsóknin leiddi í ljós að um
tólf prósent hjúkrunarfólksins hafði upplifað
þessi einkenni sem komu fram í algerri hreyfi-
lömun í fjórar mínútur. Lömunin átti sér stað
snemma morguns þegar setið var að lestri eða
skrift við skrifborðið. Nauðsynlegt er að kanna
þetta fyrirbæri betur því augljóst er hvaða áhrif
það getur haft á öryggi á vinnustöðum.
Sumu fólki hefur gengið svo illa að aðlagast
óreglubundinni vaktavinnu vegna heilsufars-
vanda að það hefur ekki séð sér annað fært en
að skipta um starf og má fullyrða að meirihluti
fólks líti á vaktavinnu sem óþægilega vinnutil-
högun.
Fólki reynist best að koma sér upp daglegum
reglum sem geta hjálpað þeim að aðlagast vinn-
unni. Mikilvægt er að reyna að halda slíkar
reglur á frídögum eftir því sem mögulegt er.
Taka upp lífsháttu sem einkennist af mikilli
hreyfingu, góðu mataræði og góðum svefntíma.
framhald á bls. 91
Þú heldur það hátíðlegt á Hótel Loftleiðum
Brúðkaup, brúðkaupsnótt, stórafmœli, brúðkaups-
afmœli, merkisdagar innan fjölskyldunnar. Pað er
sama hvert tilefnið er. Á Hótel Loftleiðum leggfum við
*
okkur öllfram til þess að gera stóru stundimar í lífi
pínu ógleymanlegar. Aðstaða til hvers k.onar veislu-
halda, fyrsta flokks veitingar og góð þjónusta.
Þegar stendur eitthvað til hjá þér skaltu hafa samband
strax við okkur hjá Hótel Loftleiðum.
FLUGLEIÐIR
HlTElllflLMD
Reykjavíkurflugvelli, sími 91-22322