Morgunblaðið - 19.10.2019, Blaðsíða 49

TÓNLIST
Arnar Eggert Thoroddsen
arnareggert@arnareggert.is
Í ágúst var ég boðaður meðskömmum fyrirvara á téða há-tíð og ég spurður hvort ég
gæti flutt lykilerindi ráðstefn-
unnar, en þema hennar var í þetta
sinnið núningurinn á milli megin-
straums- og neðanjarðartónlistar
og áhrif streymisvæðingarinnar á
þessi fyrirbæri.
Ég átti sem betur fer færi, og
eftir að hafa ráðfært mig við góða
vini og samstarfsmenn í íslenska
tónlistarbransanum var hlaðið í eitt
stykki fyrirlestur. Bergen, hér kem
ég! Síðast heimsótti ég þetta höfuð-
setur Vestur-Noregs árið 2012, þá í
erindum fyrir Morgunblaðið. Vann
annars vegar frétt og myndskeið
um uppsetningu Þjóðleikhússins á
Gerplu í Den National Scene og
hins vegar setti ég saman örmynd-
skeið um sögu svartþungarokksins,
en vagga þess er í Bergen.
Nú var ég hins vegar komin til
að upplifa Vill Vill Vest, tónlistar-
Villtir, trylltir … Norðmenn
Ljósmynd/John Patrick
Rokkað Tónlistarkonan Hilma Nikolaisen og hljómsveit á Appolon.
hátíð og ráðstefnu sem var fyrst
sett á laggirnar fyrir fjórum árum.
Forsvarsmennirnir tjáðu mér að
ástæðan fyrir því að hún var sett á
laggirnar hefði einfaldlega verið
skortur á slíku á svæðinu, en íbúa-
fjöldi á þessu svæði fer fram úr
þeim íslenska. By:Larm, tónlistar-
hátíð Oslóar, flakkaði á milli svæða
í eina tíð en því var svo hætt, sem
skýrir þetta líka. Vill Vill Vest er
annars hefðbundin hátíð af þessu
taginu. Áhersla er á kynningar eða
„showcase“ og voru allar hljóm-
sveitir óþekktar. Komu þær fram á
u.þ.b. tíu stöðum á Bergen-svæðinu.
Ráðstefnuhlutinn var í tvo daga og
komu um fimmtíu fyrirlesarar
fram, úr röðum iðnaðarins, fræða-
heimsins og tónlistarmannanna
sjálfra. Þemað sem ég opnaði á var
rætt frá ýmsum hliðum, í vinnu-
smiðjum, á pallborðum og í fyrir-
lestrum. Ef eitthvað er var heldur
vel í lagt hvað fjölda varðaði og í
raun óþarfi að vera með fjóra fyrir-
lestra í gangi á sama tíma. Dreifing
áheyrenda var einfaldlega of mikil.
Skipulag var með miklum sóma.
Allt á hreinu, og ég hef kynnst
tveimur hliðum á slíku hér í Noregi,
þótt ótrúlegt sé. En bara einfaldir
hlutir eins og öpp, þetta þarf að
vera í lagi. Vill Vill Vest-appið var
þannig frábærlega hannað og for-
ritað. Ef eitthvað kom upp á í mann-
heimum voru hlutirnir leystir og
ekkert „computer says no“ í gangi.
Við náðum svo að reka inn nef-
ið hér og hvar á tónleika. Stærðar-
innar beituskúr við höfnina, Skur
14, var settur upp sem tónleikastað-
ur þar sem við börðum ungsveit
augum („erum búin að gefa út eitt
lag. Það er á Spotify“). Ekki margir
í salnum en sveitin, Daufødt, frá-
bær. Gríðarleg orka og söngkona
sem rumdi eins og rostungur. Misst-
um hins vegar af hljómsveitinni
Tacobitch sem fær hér með Arnars
Eggerts-verðlaunin fyrir stórkost-
legt nafn. Daginn eftir fórum við í
Holuna („Hulen“) hvar Avast lék.
Holan er tónleikastaður sem er í
gömlu neðanjarðarbyrgi og tónlist
Avast svartmálmur með atmosfer-
ískum síðþungarokksblæ. Full-
komið semsagt. Á síðasta degi var
bransaliðið sem mætt var dregið
um borð í skip og við tók þriggja
tíma sigling um norsku firðina.
Aðstandendur hátíðarinnar sáu líka
til þess að tengja rétta hluti saman,
Bergen bauð boðsgestum frítt inn á
söfn, í almenningssamgöngur
o.s.frv. þannig að þessari sölu á
borgum/svæðum sem álitlegum
viðkomustað var fléttað sniðuglega
saman við hátíðina.
» Gríðarleg orka ogsöngkona sem rumdi
eins og rostungur.
Misstum hins vegar
af hljómsveitinni
Tacobitch sem fær
hér með Arnars
Eggerts-verðlaunin
fyrir stórkostlegt nafn.
Pistilritari sótti tón-
listarhátíðina og ráð-
stefnuna Vill Vill Vest
í Bergen heim í lok
september og varð
margs fróðari.
Ljósmynd/Arnar Eggert
Gaman Hresst fólk að lokinni ráðstefnunni Vill Vill Vest í Bergen.
MENNING 49
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 19. OKTÓBER 2019
tónleikaröð
Mezzo,flauta og píanó22/10/19 kl. 19:30
Kristín Heiða Kristinsdóttir
khk@mbl.is
„Við ákváðum að setja upp þessa sýningu til að vekja
athygli á heildarskrá verka Sigurjóns á vefsíðu safnsins
en einnig til að minna á að til er fræðslupakki fyrir
grunnskólabörn undir heitinu Farvegur myndlistar til
framtíðar. Þar eru verkefni fyrir grunnskólanema sem
fjalla um mörg þeirra verka sem eru núna á sýningunni.
Þessi fræðslupakki er aðgengilegur fyrir skóla, ekki að-
eins í nágrenni safnsins hér í borginni heldur fyrir
kennara út um allt land sem geta
nálgast hann á netsíðu safnsins,“ seg-
ir Birgitta Spur, sýningarstjóri sýn-
ingarinnar Sjón er sögu ríkari, sem
verður opnuð í Listasafni Sigurjóns
Ólafssonar á Laugarnestanga í dag,
laugardag, kl. 15.
Birgitta og dr. AlmaDís Krist-
insdóttir myndmenntakennari og
myndmenntamiðlari sömdu fyrrnefnt
fræðsluefni fyrir nokkrum árum.
„Við unnum þetta saman og kynnt-
um á netinu á sínum tíma, en með sýningunni núna er
verið að fylgja þessu eftir, minna á að þetta fræðsluefni
er til. Á sýningunni eru valin verk frá listamannsferli
Sigurjóns allt frá námsárunum í Danmörku og fram til
1982, sem var árið sem hann lést,“ segir Birgitta og
leggur áherslu á að sýningin myndi heild og því sé til-
valið fyrir kennara sem hafa nýtt sér fræðsluefnið á net-
inu að koma með nemendur á staðinn til að skoða verkin
í raunheimum.
Skiptir máli að standa frammi fyrir listaverki
„Sýningin er mjög spennandi og falleg, á henni eru 26
verk eftir Sigurjón og þar eru til dæmis nokkur helstu
lykilverk hans frá fótboltatímabilinu svokallaða 1936 og
1937. Við sýnum nokkrar frummyndir að verkum sem
hafa verið stækkuð og staðsett utandyra í opinberu
rými, svo sem verkið Fótboltamenn sem stendur á
Faxatorgi á Akranesi, Grímu sem var reist við Borgar-
leikhúsið í Reykjavík og frumdrög að Víkingi sem Sig-
urjón hjó í grástein og stendur fyrir utan Listasafn Ís-
lands á Fríkirkjuvegi. Þessi sýning veitir líka foreldrum
kjörið tækifæri til að koma með börnin sín hingað og
opna fyrir þeim heim myndmennta. Sýningin er ekki
síður fyrir hinn almenna sýningargest; að skoða breitt
úrval verka Sigurjóns frá öllum hans ferli.“
Birgitta segir að sér finnist skipta óhemjumiklu máli
að myndlist fyrirfinnist í umhverfi barna.
„Ég hef heyrt hvaða áhrif það getur haft á fólk seinna
meir að það hafi í bernsku verið í sjónfæri við góða
myndlist. Nemendur í Laugarnesskóla geta til dæmis
upplifað slíkt, því þar er heill salur með verkum Jó-
hanns Briem. Það má ekki vanmeta þessi beinu tengsl
barna við listina; að þau geti staðið frammi fyrir lista-
verkum, sjái þau ekki einvörðungu í bókum, því það er
alls ekki sama upplifun,“ segir Birgitta og bætir við að
myndlist sé afar ung listgrein á Íslandi.
„Í raun er myndlistin á bernskustigi hér á landi ef við
berum saman við bókmenntirnar. Það hefur verið lif-
andi umræða um bókmenntir hér á landi alveg frá því
Rasmus Christian Rask stofnaði Hið íslenska bók-
menntafélag árið 1816. Það er hefð fyrir því hér að fjalla
um bókmenntir og sú umræða á sér stöðugt stað. Bók-
menntirnar eru tengdar tungumálinu en myndlistin er
allt annar miðill, sem gerir þetta svolítið snúið. Hvernig
á að nálgast listaverk? Það þarf einhvern lykil til að
opna skilning fólks á myndlist.“ Frekari upplýsingar um
fræðslu- og viðburðadagskrár á www.listasafn.is.
Vanmetum ekki bein
tengsl barna við list
Fótboltamenn Eitt verkanna sem verða á sýningunni.
Birgitta Spur
Félag um
átjándu aldar
fræði heldur
málþing í dag
undir yfirskrift-
inni Jón Espólín
– 250 ára minn-
ing í fyrirlestra-
sal á 2. hæð
Þjóðarbókhlöð-
unnar. Málþingið
hefst kl. 13.30.
Meðal þeirra sem halda erindi eru
Kristrún Halla Helgadóttir, sagn-
fræðingur og sérfræðingur hjá Ís-
lenskri erfðagreiningu, sem fjalla
mun um samskipti Espólíns við
stórfjölskyldu sína, og Guðmundur
Hálfdanarson, prófessor í sagn-
fræði við Háskóla Íslands og forseti
hugvísindasviðs Háskóla Íslands,
sem flytur erindið „Legið á hleri:
samfélagslegur boðskapur sög-
unnar um Árna ljúfling“. Fundar-
stjóri verður Halldór Baldursson,
sagnfræðingur og læknir.
Málþing haldið
um Jón Espólín
Guðmundur
Hálfdanarson
Inga Lára Bald-
vinsdóttir, sviðs-
stjóri Ljós-
myndasafns
Íslands, leiðir
gesti um sýning-
una Með Ísland í
farteskinu. Ljós-
myndir, úrklipp-
ur og munir úr
fórum Pike Ward
í Þjóðminjasafni
Íslands á morgun kl. 14.
„Ward var kunnur maður á Ís-
landi um aldamótin 1900. Hann
gerði út frá Hafnarfirði en ferðað-
ist einnig um landið og keypti fisk
til útflutnings. Hann kenndi Íslend-
ingum að nýta minni fisk og stað-
greiddi með peningum sem var ný-
lunda hér á landi. Ward var áhuga-
ljósmyndari og tók myndir af dag-
legu lífi og frá fáförnum slóðum
áður en Íslendingar hófu að taka
myndir af áhugamennsku,“ segir
m.a. um sýninguna í tilkynningu.
Leiðir gesti um
sýningu safnsins
Inga Lára
Baldvinsdóttir