Tímarit Öryrkjabandalags Íslands - 01.09.2003, Side 20

r
undanförnum árum
hafa komið fram ýmsar
nýjungar í framleiðslu
hjólastóla sem miða að því að
gera þá þjálli og öruggari í
notkun og auka notagildi
þeirra. Fram til þessa hafa not-
endur hjólastóla verið bundnir
við það að sitja í stólum sínum
eins og öðrum stólum. Mögu-
leikarnir til að breyta um
stöðu og stellingar hafa
verið takmarkaðir og það
hefur auðvitað verið baga-
legt því að best er að geta
hagrætt sér í stólnum og
breytt stöðu líkamans oft á
dag.
Framleiðandi LEVO-
hjólastólanna hefur nú sett á
markað svokallaða stands-
tóla sem eru þannig úr garði
gerðir að notandi þeirra get-
ur rétt sig upp og "staðið"
uppréttur í stól sínum. Not-
andanum líður mun betur
því að í þessum nýju stólum
er auðvelt að breyta um stellingu.
Fólk getur hreyft sig mun meira í
þessum stólum og dregur þar
með úr hættu á ýmsum kyrrsetu-
kvillum sem gjarnan hrjá notend-
ur hjólastóla. Standstólarnir
verða líka án efa til þess að auð-
veldara verður fyrir notendur
hjólastóla að sinna ýmiss konar
verkum í umhverfi ófatlaðra. Það
er t.d. ekkert því til fyrirstöðu að
"rísa á fætur" og skrifa á skólat-
öflu eða sinna matargerð í eld-
húsi með venjulegri innréttingu.
Nýju stólarnir hafa því aukið
stórlega möguleika hreyfihaml-
aðra til að takast á við ýmis störf
og stunda frístundaiðju.
Framleiðandi LEVO-hjólastól-
anna hefur lagt áherslu á að gera
allan stjóm- og hreyfibúnað stól-
anna þannig úr garði að notand-
inn geti sjálfur stýrt stól sínum að
öllu leyti og í því skyni er fáan-
legur bæði handvirkur búnaður
og rafknúinn, eftir því hvað hent-
ar best.
Önnur nýjung sem hentar vel
með LEVO-hjólastólum er
e-motion búnaður frá Alber, en
það er rafknúinn léttibúnaður
sem hjálpar til við akstur stólsins
og er forritanlegur í samræmi við
kröfur hvers notanda.
E-motion hjálparmótorar
Notendur hjólastóla kannast
vel við það hversu margar hindr-
anir verða á vegi þess sem fer um
í hjólastól. I augum ófatlaðs
fólks eru þær ýmist ekki til eða
virðast smávægilegar. Þetta er
kannski stutt brekka, ófjöfn
gangstétt, malarstígur eða lágur
þröskuldur, en allt getur þetta
verið örðugur tálmi á för ein-
staklings í hjólastól.
En það er ekki aðeins við hinar
sýnilegu hindranir að eiga, held-
ur líka afleiðingar þein’a, sem oft
er erfiðara að átta sig á en eru
mjög svo raunverulegar fyrir
notanda hjólastóls. Flér er um að
ræða ýmiss konar álagskvilla
sem oft gera vart við sig hjá not-
endum hjólastóla. Líkami þeirra
er ekki frekar en líkamar annars
fólks gerður til að færa sig
milli staða með höndunum
einum, sitjandi í stól, en það
veldur gríðarlegu álagi á
efri hluta líkamans, hand-
leggi, hendur, liði og vöðva
sem getur leitt til þess að
það dragi úr hreyfigetu ein-
staklinga. Við það geta
komið fram önnur vanda-
mál, svo sem að dregur úr
starfsemi hjarta og lungna
og orðið geta varanlegar
breytingar á líkamsstöðu
sem valdið geta óöryggi og
ósjálfstæði fólks. Slíkt getur
leitt til félagslegrar einangr-
unar.
Fram til þessa hefur
lausnin á framangreindum hreyf-
ivanda hjólastólafólks oftast fal-
ist í því að nota rafknúinn hjóla-
stól. Það hefur mörgum hjálpað,
en er þó ekki alltaf rétta lausnin
því að svo kann að fara að not-
andi stólsins fái þá of litla hreyf-
ingu og tapi styrk og þoli. Einnig
eru rafknúnir hjólastólar þungir
og komast ekki í óbreytta íjöl-
skyldubíla.
Þegar um er að ræða hjólastól-
afólk sem þarf á hreyfingu að
halda en þarf jafnframt að draga
úr því álagi sem akstur stólsins
veldur á líkama þess hafa hjálp-