Tímarit Öryrkjabandalags Íslands - 01.09.2003, Blaðsíða 26

sessa er best,
WBW
hver er best fyrir mig?
Engin ein sessa er sú
besta það gildir hér eins
og með margt annað að
sitt sýnist hverjum. En lítum á
nokkur atriði sem geta auð-
veldað valið.
Þegar setið er, er mikilvægt að
halda jafnvægi, nota lágmarks-
orku og sitja ekki spennt eða
skökk. Góður stöðugleiki er
grunnur að hreyfingu eins og að
teygja sig eftir einhverju eða
breyta setstöðu á annan hátt.
Þegar við sitjum dreifist um 80%
af þyngd okkar á mjög lítið
svæði. Þegar setið er í góðu
jafnvægi er mest þyngd á set-
beinunum, en ef sigið er niður í
sætinu færist þyngdin af miklum
hluta aftur á rófubeinið. Þessir
staðir eru mest útsettir fyrir álagi,
eymslum og jafnvel sárum. Sitj-
andi staða er í eðli sínu einhæf
staða og því mikilvægt að leggja
sig fram við að breyta stöðunni
reglulega. Það er því hvernig við
sitjum, hversu lengi í einu og
hvort við breytum stöðunni sem
skiptir mestu máli en ekki sess-
an. Hún getur hinsvegar haft
áhrif, stutt okkur þannig að við
sitjum stöðugri, öruggari og í
betri stöðu.
Sessan getur einnig verið úr
efni sem dreifir þrýstingi og
vinnur á móti þrýsti- og núnings-
skaða á húð og jafnvel sára-
myndun.
Skoðum þá hvaða möguleika
sessur hafa upp á að bjóða. Eig-
inleikar eins og efni og form eru
mismunandi, mikilvægt er að
þessir eiginleikar séu valdir t.d.
með tilliti til þyngdar notandans.
Ut frá eiginleikunum mætti
flokka sessur á marga vegu, hér
hef ég valið að flokka þær í þrjá
mismunandi flokka og stikla að-
eins á helstu atriðum.
• Sessur einfaldar að formi
og efnissamsetningu
Eru fyrst og fremst mjúkt und-
irlag til að auka þægindi og
vellíðan. Þær eru léttar en ekki
sérstaklega fonnaðar eða úr efni
með sértæka eiginleika. Al-
gengastar eru svampsessur úr
millistífum svampi eða svampi
með stífara undirlagi og mýkra
efra lagi. Einnig getur verið um
að ræða sessur úr gerviefnum.
• Fonnskomar sessur
Em formaðar eða mótaðar á
einhvern hátt. Þær eru oftar en
ekki með "dæld" undir setbein-
um en geta auk þess verið byggð-
ar upp til hliðanna og fram undir
lærin. Þær ýta undir ákveðna set-
stöðu, auka oft stöðugleika og
geta hjálpað til við, að setið sé á
afslappaðan hátt, auk þess sem
þrýstingur dreifist jafnar yfir set-
flötinn. Formuð sessa getur
einnig skorðað þann sem situr á
henni svo "vel" að hann á erfitt
með að hreyfa sig og verður
"fastur í stöðunni". Sessumar
eru úr mismunandi efnum en oft
er gmnnurinn stífari og mýkra
lag yfir eða undir setbeinunum.
• Sessur úr efni sem dreifir
eða dregur úr þrýstingi
Em oft formskomar að ein-
hverju leyti, þrýstingur dreifist
þá jafnar yfir allan setflötinn og
minnkar þrýsting á setbein. Að
auki eru þær úr efnum sem hafa
þá eiginleika að dreifa þrýstingi
vel. Þetta em efini eins t.d. sér-
stakur svampur eða gel- og loft-
púðar. Sessumar eru oft með
nokkuð stífu formuðu undirlagi
og mýkra efni ofaná eða efni sem
formast eftir líkamanum þegar
setið er. Þetta em sessur fyrir
einstaklinga sem sitja þungt,
lengi í einu og/eða em í sára-
hættu.
Ahrif og eiginleikar mismun-
andi efna
Gel er þétt efni sem mótast
þegar setið er á því og þrýstir á
móti og dregur því ekki mjög vel
úr þrýstingi. Mikilvægt er að
"hrista til" gel í sessum reglu-
lega. Ymis önnur fljótandi gel-
efni eins og "viscous" em talin
dreifa þrýstingi betur. Hiti og

.................................................... ' ' ' '

www.obi.is