Íslenskt mál og almenn málfræði - 2014, Blaðsíða 20

bókum. Hér verður þó að hafa í huga í sambandi við færeysku samsetn-
ingarnar að eignar fallsmyndirnar geta varðveist í þessum samsetningum
þó að sams konar eignar fallsmyndir orða utan samsetninga séu á undan-
haldi. Það að eign arfallið sé á undanhaldi ætti að hafa í för með sér að
eignar falls sam setn ingin sem orðmyndun sé ekki jafnalgeng og áður og að
meiri hætta sé á ýmiss konar misræmi í fyrri liðum en væri eignarfallið vel
virkt, eins og virð ist vera í íslensku.
Í næsta kafla verður fjallað um kenninguna um klofna beygingu sem
sett var fram vegna svipaðra dæma og nefnd hafa verið í þessum kafla.
Dæmin sýna klárlega að við getum ekki að öllu leyti slitið orðmyndunina
frá reglulegri beygingu eins og Perlmutter (1988) lagði til.
4. Kenningin um klofna beygingu
Ljóst er af dæmunum í 3. kafla að kenningin um klofna orðhlutafræði
stenst ekki að óbreyttu. Dæmin sýna að það eru ekki einungis óreglulegar
beyg ingarmyndir, beygingarmyndir orða úr lokuðum orðflokkum eða
stofn brigði sem geta komið fyrir í fyrri lið samsettra orða eins og Perl -
mutter (1988:95) spáði fyrir um, sbr. (4). Þar geta einnig komið fyrir
reglu legar og virkar beygingarmyndir, sbr. tölubeyginguna í ensku og hol-
lensku, stigbeygðar myndir úr norsku og eignarfallsmyndirnar úr ís -
lensku og færeysku. Hér var því úr vöndu að ráða en Booij (1994) setur
fram kenninguna um klofnu beyginguna sem er einmitt hugsuð til þess
að bregð ast við mótdæmum af svipuðum toga og gera grein fyrir þeim á
sann fær andi hátt.
4.1 Hvað skilur að innri og ytri beygingu?
Erfitt var að hafna algerlega hugmynd Andersons (1982) um samband beyg -
ingar og setningafræði (sjá (2)) þó svo virtist vera að beyging, sem setninga -
fræðin tæki mið af, gæti einnig komið fyrir í fyrri lið samsettra orða. Því datt
mönnum í hug að tengja dæmin um beygða fyrri liði við afleiðslu, að þarna
væri að vísu á ferðinni beyging, en að hún hefði mörg ein kenni afleiðslu.
Kenning Booijs (1994, 1996) felur í sér að beygingunni er skipt niður í innri
beygingu (fyrri liðar) og ytri beygingu (seinni liðar, sam ræmis beygingu).
Helstu rökin fyrir þessari skiptingu voru þau að innri beyg ing unni svipaði að
mörgu leyti til afleiðslu, t.d. að því leyti að það væru göt í henni, hún væri
ekki fullkomin. Þannig líktist tölubeyging afleiðslu að því leyti að af sumum
orðum væri ekki til eintölumynd, sbr. fleir töluorðið buxur (*buxa), og af
Þorsteinn G. Indriðason20