Íslenskt mál og almenn málfræði - 2014, Blaðsíða 132

Íslenskt mál og almenn málfræði - 2014, Blaðsíða 132
 Líkt og í raddmálum eru til ólík málsnið í táknmálum og geta málhafar ÍTM breytt máli sínu eftir aðstæðum. Sumir málhafar virðast frekar nota táknin OG, EN og EÐA í óformlegu tali en beita fremur hinum aðferð - unum í formlegra tali. Þetta getur einnig verið öfugt. Notkun þessara aðaltenginga fer þó ekki eftir málsniði hjá öllum málhöfum því sumir beita sömu aðferð sama hvert tilefnið er. Málhöfum ÍTM er gjarnan skipt í þrjá hópa eftir aldri: elstu, mið- og yngstu kynslóðina. Oft er talað um að elstu kynslóðinni tilheyri fólk sem fætt er fyrir árið 1960. Miðkynslóðinni tilheyrir fólk sem fætt er á árunum 1960–1978 en árið 1964 og árin þar í kring fæddist mesti fjöldi heyrnar- lausra barna hér á landi.13 Yngstu kynslóðinni tilheyrir fólk sem fætt er eftir árið 1978. Hóparnir skarast eitthvað og eru ártölin einungis til við miðunar. Málhafar af öllum kynslóðum virðast geta notað táknin OG, EN og EÐA þegar sérstök áhersla er lögð á aðaltengingarnar í setningum en notkun tákn anna er áberandi meiri í máli yngstu kynslóðarinnar. Lík legasta skýr - ingin á þessu er sú að ólíkar kennsluaðferðir í kennslu heyrnarlausra barna hér á landi höfðu áhrif á mál þeirra og þar af leiðandi orðasafn ÍTM. 4. Orðsifjar táknanna OG, EN og EÐA og viðhorf til þeirra Hvert táknmál á sér nágrannaraddmál og verða táknmálin fyrir áhrifum frá þeim (sjá t.d. Lucas o.fl. 2001). Íslenska og ÍTM eru nágrannamál og áhrif íslensku á ÍTM eru vel þekkt (sjá t.d. Rannveigu Sverrisdóttur 2005). Táknmál hafa ekkert ritmál og nota heyrnarlausir því ritmál ná - grannaraddmála sinna. Flestir döff Íslendingar hafa því ÍTM sem sitt fyrsta mál og íslenska ritmálið sem annað mál (sjá Rannveigu Sverris - dóttur 2005 og Lög nr. 61/2011 um stöðu íslenskrar tungu og íslensks táknmáls, 7. júní). Þótt bæði málin séu mál döff fólks eru íslenskuáhrif í ÍTM að margra mati talin óæskileg. Margir tengja þessi áhrif við þær kennslu aðferðir sem notaðar voru við kennslu heyrnarlausra barna hér á árum áður. Þessar kennsluaðferðir voru annars vegar undir formerkjum Raddmáls stefn unnar (e. Oralism) og hins vegar Alhliða tjáskipta (e. Total Communi cation). Raddmálsstefnan var allsráðandi í kennslu heyrnar- lausra barna í heiminum allt fram á 7. og 8. áratug síðustu aldar og Alhliða tjáskipti tóku við af Raddmálsstefnunni í kringum árið 1980 hér Elísa Guðrún Brynjólfsdóttir og Kristín Lena Þorvaldsdóttir132 13 Ástæða þess er faraldur rauðra hunda sem olli m.a. heyrnarleysi eða heyrnar- skerðingu barna sem fæddust á þessum árum (Skýrsla nefndar samkvæmt lögum nr. 26/2007. Áfangaskýrsla nr. 1 2009:115).
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182

x

Íslenskt mál og almenn málfræði

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Íslenskt mál og almenn málfræði
https://timarit.is/publication/832

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.