Íslenskt mál og almenn málfræði - 2014, Page 132

Íslenskt mál og almenn málfræði - 2014, Page 132
 Líkt og í raddmálum eru til ólík málsnið í táknmálum og geta málhafar ÍTM breytt máli sínu eftir aðstæðum. Sumir málhafar virðast frekar nota táknin OG, EN og EÐA í óformlegu tali en beita fremur hinum aðferð - unum í formlegra tali. Þetta getur einnig verið öfugt. Notkun þessara aðaltenginga fer þó ekki eftir málsniði hjá öllum málhöfum því sumir beita sömu aðferð sama hvert tilefnið er. Málhöfum ÍTM er gjarnan skipt í þrjá hópa eftir aldri: elstu, mið- og yngstu kynslóðina. Oft er talað um að elstu kynslóðinni tilheyri fólk sem fætt er fyrir árið 1960. Miðkynslóðinni tilheyrir fólk sem fætt er á árunum 1960–1978 en árið 1964 og árin þar í kring fæddist mesti fjöldi heyrnar- lausra barna hér á landi.13 Yngstu kynslóðinni tilheyrir fólk sem fætt er eftir árið 1978. Hóparnir skarast eitthvað og eru ártölin einungis til við miðunar. Málhafar af öllum kynslóðum virðast geta notað táknin OG, EN og EÐA þegar sérstök áhersla er lögð á aðaltengingarnar í setningum en notkun tákn anna er áberandi meiri í máli yngstu kynslóðarinnar. Lík legasta skýr - ingin á þessu er sú að ólíkar kennsluaðferðir í kennslu heyrnarlausra barna hér á landi höfðu áhrif á mál þeirra og þar af leiðandi orðasafn ÍTM. 4. Orðsifjar táknanna OG, EN og EÐA og viðhorf til þeirra Hvert táknmál á sér nágrannaraddmál og verða táknmálin fyrir áhrifum frá þeim (sjá t.d. Lucas o.fl. 2001). Íslenska og ÍTM eru nágrannamál og áhrif íslensku á ÍTM eru vel þekkt (sjá t.d. Rannveigu Sverrisdóttur 2005). Táknmál hafa ekkert ritmál og nota heyrnarlausir því ritmál ná - grannaraddmála sinna. Flestir döff Íslendingar hafa því ÍTM sem sitt fyrsta mál og íslenska ritmálið sem annað mál (sjá Rannveigu Sverris - dóttur 2005 og Lög nr. 61/2011 um stöðu íslenskrar tungu og íslensks táknmáls, 7. júní). Þótt bæði málin séu mál döff fólks eru íslenskuáhrif í ÍTM að margra mati talin óæskileg. Margir tengja þessi áhrif við þær kennslu aðferðir sem notaðar voru við kennslu heyrnarlausra barna hér á árum áður. Þessar kennsluaðferðir voru annars vegar undir formerkjum Raddmáls stefn unnar (e. Oralism) og hins vegar Alhliða tjáskipta (e. Total Communi cation). Raddmálsstefnan var allsráðandi í kennslu heyrnar- lausra barna í heiminum allt fram á 7. og 8. áratug síðustu aldar og Alhliða tjáskipti tóku við af Raddmálsstefnunni í kringum árið 1980 hér Elísa Guðrún Brynjólfsdóttir og Kristín Lena Þorvaldsdóttir132 13 Ástæða þess er faraldur rauðra hunda sem olli m.a. heyrnarleysi eða heyrnar- skerðingu barna sem fæddust á þessum árum (Skýrsla nefndar samkvæmt lögum nr. 26/2007. Áfangaskýrsla nr. 1 2009:115).
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152
Page 153
Page 154
Page 155
Page 156
Page 157
Page 158
Page 159
Page 160
Page 161
Page 162
Page 163
Page 164
Page 165
Page 166
Page 167
Page 168
Page 169
Page 170
Page 171
Page 172
Page 173
Page 174
Page 175
Page 176
Page 177
Page 178
Page 179
Page 180
Page 181
Page 182

x

Íslenskt mál og almenn málfræði

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Íslenskt mál og almenn málfræði
https://timarit.is/publication/832

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.