Íslenskt mál og almenn málfræði - 2014, Blaðsíða 142

siðfræði og íþróttaorðræðugreiningar. Í grein Guðmundar og Ingólfs Ásgeirs
spila kenningar, gagnaöflun og túlkun einkar vel saman — svo að notað sé orðalag
úr heimi þróttanna. Í grein 4, sem höfundur skrifar einn, afmarkar hann sig við
orðræðu um íþróttakonur og beitir aðferðum sögulegar og þemabundinnar orð -
ræðugreiningar á svipaðan hátt og í grein 3 en fræðileg umfjöllun er ekki eins ítar-
leg. Grein 5, sem höfundur skrifar ásamt Sigurði Konráðssyni, hefur að geyma
fróðlegt dæmasafn um íþróttamálfar í fjölmiðlum en þar eru tengslin milli þeirra
fræðilegu hugmynda sem ræddar eru í greininni og greiningar á gögnunum sjálf-
um hins vegar ekki nógu markviss að mínu mati. Ég kem betur að því á eftir.
Greinarformið setur höfundum að sjálfsögðu býsna stífar skorður um efnis-
tök og rými í fræðilegum skrifum en hefðbundið doktorsritgerðarform býður
hins vegar upp á hægari yfirferð og ítarlegri umfjöllun og greiningu. Þá kosti
hefði mátt nýta betur í sjálfum ritgerðarhlutanum því að efnisleg skörun hans við
greinarnar er býsna mikil. Þar við bætist að greinar 1 og 2 eru í aðalatriðum ensk
og íslensk útgáfa af sömu greininni þannig að lesturinn í heild verður óneitanlega
nokkuð endurtekningasamur. Á móti kemur að höfundur hefur smitandi áhuga
á viðfangsefninu.
3. Fræðilegur bakgrunnur
Höfundur segir á bls. 32:
Íslenskir hugvísindamenn virðast í skrifum sínum hafa sýnt minni áhuga á
íþróttum en aðrir fræðimenn. Það er að sumu leyti það sem tíðkast í öðrum
vestrænum samfélögum, einkum í Evrópu. Í Bandaríkjunum eru íþróttir
sem umfjöllunarefni hugvísindamanna umfangsmeiri og lengra komnar í
flestum greinum.
Í þessu sambandi er vitnað í grein Guðmundar Sæmundssonar og Júlían D‘Arcy
frá 2004. Nú geri ég ráð fyrir að erlendar rannsóknir hafi að einhverju leyti verið
kveikjan að doktorsverkefninu þótt það komi í sjálfu sér hvergi beinlínis fram.
Lesandinn fær því ekki að vita hvers konar fræðilegar hugmyndir um íþrótta -
umræðu og íþróttir sem menningarfyrirbæri höfundur lagði upp með í gagna-
söfnuninni eða við hverju hann bjóst fyrirfram um einkenni íþróttaumfjöllunar í
íslenskum bókmenntum og fjölmiðlum.
Á blaðsíðu 64 eru dregnir saman í töflu þræðir tímaritsgreinanna fimm með
tilliti til orðræðu um tilfinningar enda er meginniðurstaðan sú að umræða um
íþróttir einkennist af tilfinningum og geðshræringum. Þarna er sýnt með krossum
og skyggðum reitum hvernig tilfinningaleg meginstef annars vegar og jákvæð og
neikvæð tilfinningaþemu hins vegar birtast í fræðigreinunum fimm, í mismiklum
mæli þó. Þar má sjá að í siðfræðigreinunum koma fyrir flest stef og mynstur en í
orðræðugreinunum og málfarsgreininni eru færri skyggðir reitir sem merkir vænt-
anlega að þessir þættir eru ekki eins áberandi þar. Nú lágu að nokkru leyti mis-
Ásgrímur Angantýsson142