Íslenskt mál og almenn málfræði - 2014, Síða 132

Íslenskt mál og almenn málfræði - 2014, Síða 132
 Líkt og í raddmálum eru til ólík málsnið í táknmálum og geta málhafar ÍTM breytt máli sínu eftir aðstæðum. Sumir málhafar virðast frekar nota táknin OG, EN og EÐA í óformlegu tali en beita fremur hinum aðferð - unum í formlegra tali. Þetta getur einnig verið öfugt. Notkun þessara aðaltenginga fer þó ekki eftir málsniði hjá öllum málhöfum því sumir beita sömu aðferð sama hvert tilefnið er. Málhöfum ÍTM er gjarnan skipt í þrjá hópa eftir aldri: elstu, mið- og yngstu kynslóðina. Oft er talað um að elstu kynslóðinni tilheyri fólk sem fætt er fyrir árið 1960. Miðkynslóðinni tilheyrir fólk sem fætt er á árunum 1960–1978 en árið 1964 og árin þar í kring fæddist mesti fjöldi heyrnar- lausra barna hér á landi.13 Yngstu kynslóðinni tilheyrir fólk sem fætt er eftir árið 1978. Hóparnir skarast eitthvað og eru ártölin einungis til við miðunar. Málhafar af öllum kynslóðum virðast geta notað táknin OG, EN og EÐA þegar sérstök áhersla er lögð á aðaltengingarnar í setningum en notkun tákn anna er áberandi meiri í máli yngstu kynslóðarinnar. Lík legasta skýr - ingin á þessu er sú að ólíkar kennsluaðferðir í kennslu heyrnarlausra barna hér á landi höfðu áhrif á mál þeirra og þar af leiðandi orðasafn ÍTM. 4. Orðsifjar táknanna OG, EN og EÐA og viðhorf til þeirra Hvert táknmál á sér nágrannaraddmál og verða táknmálin fyrir áhrifum frá þeim (sjá t.d. Lucas o.fl. 2001). Íslenska og ÍTM eru nágrannamál og áhrif íslensku á ÍTM eru vel þekkt (sjá t.d. Rannveigu Sverrisdóttur 2005). Táknmál hafa ekkert ritmál og nota heyrnarlausir því ritmál ná - grannaraddmála sinna. Flestir döff Íslendingar hafa því ÍTM sem sitt fyrsta mál og íslenska ritmálið sem annað mál (sjá Rannveigu Sverris - dóttur 2005 og Lög nr. 61/2011 um stöðu íslenskrar tungu og íslensks táknmáls, 7. júní). Þótt bæði málin séu mál döff fólks eru íslenskuáhrif í ÍTM að margra mati talin óæskileg. Margir tengja þessi áhrif við þær kennslu aðferðir sem notaðar voru við kennslu heyrnarlausra barna hér á árum áður. Þessar kennsluaðferðir voru annars vegar undir formerkjum Raddmáls stefn unnar (e. Oralism) og hins vegar Alhliða tjáskipta (e. Total Communi cation). Raddmálsstefnan var allsráðandi í kennslu heyrnar- lausra barna í heiminum allt fram á 7. og 8. áratug síðustu aldar og Alhliða tjáskipti tóku við af Raddmálsstefnunni í kringum árið 1980 hér Elísa Guðrún Brynjólfsdóttir og Kristín Lena Þorvaldsdóttir132 13 Ástæða þess er faraldur rauðra hunda sem olli m.a. heyrnarleysi eða heyrnar- skerðingu barna sem fæddust á þessum árum (Skýrsla nefndar samkvæmt lögum nr. 26/2007. Áfangaskýrsla nr. 1 2009:115).
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172
Síða 173
Síða 174
Síða 175
Síða 176
Síða 177
Síða 178
Síða 179
Síða 180
Síða 181
Síða 182

x

Íslenskt mál og almenn málfræði

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Íslenskt mál og almenn málfræði
https://timarit.is/publication/832

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.