Íslenskt mál og almenn málfræði


Íslenskt mál og almenn málfræði - 2014, Qupperneq 79

Íslenskt mál og almenn málfræði - 2014, Qupperneq 79
báðar komnar til við frum lags lyft ingu. En ef þágufallsrökliður er fyrir hendi í móður setningu með sýnast og virðast gegnir hann yfir leitt hlut- verki frumlags og þá verður frumlag nafnháttar setn ingar innar að vera kyrrt í henni eins og í (76b) í stað þess að lyftast eins og í (76a): (76)a. Hanni virðist [ti vera ríkur]. b. Mér virðist [hann vera ríkur]. Setningar á við (76b) voru til þegar í fornu máli eins og fram kom í 3.2. En ef mál not endur líta svo á (71b) og (72b) séu leiddar út á sama hátt er eðlilegt að þeir fari líka að hafa frumlag í tengdu nafnháttarsetningunum. Til viðbótar setn ingum eins og (76b) sem lengi höfðu verið til koma þá setningar eins og (77b) sem aldrei höfðu verið til: (77) a. Hanni virðist [að ti vera ríkur]. b. Mér virðist [að hann vera ríkur]. Það ferli sem hér hefur verið lýst er því í þremur þrepum og hefst á því að sýnast og virðast eru endurtúlkaðar sem lyftingarsagnir (71b) í stað stýrisagna (71a). Í framhaldi af því er farið að lyfta frumlagi úr nafnháttar - setn ingum með þessum sögnum hvort sem þær eru tengdar (71b) eða ekki (72b), og síðan er farið að hafa frumlag í tengdu nafn háttar setningunum (77b) rétt eins og alltaf hafði verið hægt í þeim ótengdu (76b). Þar með er blandaða setningagerðin (77b) orðin til. Þetta samræmist því að ótengdar frumlagslausar nafnháttarsetningar eins og (73)–(75) fara að birtast með sýnast og virðast um svipað leyti og tengdar frum lags lausar nafnháttarsetningar þar sem um lyftingu gæti verið að ræða, eins og (64)–(68). Þetta samræmist því líka að tengdar nafnháttar - setningar með frumlagi virðast koma fram aðeins seinna en þær frumlags- lausu. Síðan er að sjá sem finnast og þykja, og seinna fleiri sagnir, komi fljót- lega á eftir, eins og rakið er í 2.1 og 3.4. Þetta eru sagnir áþekkrar merk- ingar og sýnast og virðast, koma fyrir í svipuðum setn inga gerðum, og ekki óeðlilegt að málnotendur fari með þær á sama hátt. 3.4 Sagnir og sagnaflokkar í blönduðu setningagerðinni Eins og áður kom fram eru elstu dæmin um blönduðu setningagerðina í frum lags lausum tengdum nafnháttarsetningum með sögn unum sýnast (11)–(12) og virðast (13)–(14). Í tengdum nafnháttarsetningum með frum- Setningarugl? 79
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172
Qupperneq 173
Qupperneq 174
Qupperneq 175
Qupperneq 176
Qupperneq 177
Qupperneq 178
Qupperneq 179
Qupperneq 180
Qupperneq 181
Qupperneq 182

x

Íslenskt mál og almenn málfræði

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Íslenskt mál og almenn málfræði
https://timarit.is/publication/832

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.