Íslenskt mál og almenn málfræði - 2015, Blaðsíða 21

change or develop during that period; the temporal phases of a state
are undifferentiated. States do not happen and are not done, but
simply are.
Við skulum aðeins kanna hvað felst í þessu og hvernig við getum notað
þessa skilgreiningu til þess að greina sagnir í flokka. Í skilgreiningunni
kemur fram að ástand taki tíma (e. durative) og sé einsleitt (e. homo geneo -
us). Það þýðir að almennt er ekki um að ræða breytingar eða þróun á
ástand inu. Þá hefur ástand ekki fyrirfram ákveðinn lokapunkt (e. end -
point) og frumlag ástandssagna er aldrei gerandi (e. agent) heldur reyn-
andi (e. experiencer). Þessa eiginleika ástandssagna má sjá greinilega á
ýmsan hátt.14
Þar sem frumlag ástandssagna er ekki gerandi og hefur ekki stjórn á
ástandinu ganga ástandsagnir ekki vel í boðhætti né með háttaratviksorð -
um eins og vandlega og af kappi, sem fela í sér að gerandinn leggi sig fram
og hafi stjórn á aðstæðum.
(21) a. *Jón elskaði konuna sína vandlega.
b. *Margrét kunni margföldunartöfluna af kappi.
(22)a. *Vertu kalt!
b. *Kunntu allan þjóðsönginn!
Það er reyndar ekki óalgengt að heyra sagnir eins og elska í boðhætti eða
líka með boðhætti af sögninni láta í boðhætti sem virðist fela í sér ein-
hvers konar ásetning eða stjórn (e. control):
(23)a. Elskaðu náungann!
b. Láttu þér líka vel við hann.
Hér taka elska og líka með sér reynandafrumlag og það er því ekki bein-
línis á valdi viðkomandi að elska eða láta sér líka eitthvað. Enda er það í
raun ekki merkingin í boðháttarsetningunum í (23). Fremur er um að ræða
einhvers konar tilmæli eða ósk.
Í skilgreiningu Brintons kemur einnig fram að ástand vari í nokkurn
tíma en að sá tími sé ótiltekinn. Ástand hefur því engan ákveðinn loka-
punkt og ástandssagnir eru því óeðlilegar með tímaákvæðum sem fela í
sér að einhverju hafi lokið á tilteknum tíma:
„Nafnháttarsýki“ 21
14 Sjá líka umræðu hjá Van Valin (1991), en hann notar sum af þeim prófum sem hér
verða sýnd.