Stefnir - 01.04.1950, Qupperneq 8

Stjórnmúlin hafa hin síðari ár
orðið stöðugt ríkari þáttur í lífi
þjóðanna, einnig okkar Islend-
inga. íhlutun löggjafarvaldsins
hefur farið vaxandi um allar at-
hafnir einstaklinganna og sjálft
stjórnarkerfið orðið flóknara og
viðameira. í þessa átt hefur þró-
unin hnigið meðal margra lýð-
ræðisþjóða.
Orsök þessa er fyrst og fremst
su röskun, sem heljarátök síðustu
heimsstyrjaldar hafði í för með
sér í efnahagsmálum heimsins.
Meðan barist var upp á líf og
dauða var ríkið allt en einstakl-
ingurinn ekkert. Allt líf hans og
athafnir voru skipulagðar til hins
ýtrasta í þágu styrjaldarreksturs-
ins. Þessi hernaðarögun einstak-
lingsins og ofurvald ríkisheildar-
arinnar hefur að verulegu leyti
haldist eftir að styrjöldinni lauk,
einnig í þeim löndum, sem ekki
tóku virkan þátt í henni. Einstakl-
ingsframtakið er ennþá í herleið-
ingu styrjaldarástandsins á ýms-
um sviðum. En í flestum lýðræð-
islöndum snúast innanlandsstjórn-
málin að verulegu leyti um það,
hvernig henni skuli af létt. Um
leiðirnar til þess greinir einstakl-
ingana á en augljóst virðist nú að
fylgi hinnar frjálslyndu stefnu
fari vaxandi en fylgi sósíalis-
mans að sama skapi minnkandi.
Þjóðirnar þrá að létta ofríki rík-
isvaldsins af athafnalífi sínu og
byggja vonirnar um aukna far-
sæld og betri og réttlátari þjóð-
félög á frjálslegri viðskiptum á
hinum ýmsu sviðum athafnalífs-
ins.
Viðhorfin til þessa tvenns, rík-
isafskipta og einstaklingsfrelsis
ráða að mestu leyti skiptingu
þjóðanna í stjórnmálaflokka.
Þess vegna hefur verið minnst