Stefnir - 01.04.1950, Side 70

68
3TEFNIK
hættismanna eða nefnda, sem á
iímum haftanna eru allsráðandi
um það, hvað almenningur legg-
ur sér til munns eða klæðist.
Þegnarnir þurfa enga slíka for-
sjón, þeir vita sjálfir bezt, hvar
skórinn kreppir. Með frjálsri
verzlun myndast þannig lýðræði
í atvinnumálum hliðstætt því,
sem menn njóta í stjórnmálum,
því að hver neytandi fer þar
sjálfur með sitt atkvæði og hefur
með eftirspurn sinni bein áhrif
á verðlag, vöruval, vörugæði)
framleiðslu og innflutning til
landsins.
Hér hefur ekki verið gerð nein
tilraun til þess að túlka frjálsa
verzlun sem óskeikula trúarlega
kennisetningu, heldur fúslega
verið viðurkennt, að þjóðarbú-
skapurinn geti vegna innri eða
ytri meinsemda færzt svo úr
skorðum, að um stundar sakir
þurfi að grípa til óeðlilegra
neyðarráðstafana. Það hefur og
verið játað, að stundum geti
þjóðin talið sér nauðsyn að fórna
efnahagslegum ávinningi vegna
annarra sjónarmiða og setji þá
einhverjar skorður við því, að
verzlunin sé algerlega frjáls. En
þetta breytir engu um það, að
frjáls verzlun er almennt tví-
mælalaust æskilegasta verzlunar-
kerfið og það eina, sem auka
mun velmegun allrar þjóðarinn-
ar. Það leikur heldur enginn vafi
á því, að það er mögulegt að gera
verzlun íslendinga miklu frjáls-
ari, bæði innan lands og utan,
en nú er. Annað mál er það> að
þjóðin getur ekki orðið aðnjót-
andi frjálsar verzlunar og þeirra
hlunninda, sem henni eru sam-
fara, nema hún komi fyrst jafn-
vægi á húskap sinn. Til þess þarf
samhent átak og hjá því verður
ekki komizt, að allir finni þar
nokkuð fyrir. En þær stundar-
fórnir eru smámunir einir sam-
anborið við þau varanlegu óþæg-
indi, sem annars munu af hljót-
ast, og svo er til mikils að vinna,
þar sem í aðra hönd eru frjálst
neyzluval þegnanna og aukið at-
vinnufrelsi.
Reykjavík 1. jan. 1950.
Birgir Kjaran.
Frelsið er það fyrir sál mannsins, sem Ijósið er fyrir augun,
loftið fyrir lungun og ástin fyrir hjartað. — R. G. INGERSSOLL.