Stefnir - 01.04.1950, Side 47

FÖGUR ER HLÍÐIN
45
skinsblettir eru til í atvinnulífi þjóðarinnar, að þeir eru til á sviði
landbúnaðarins.
Búskapurinn getur breytzt í þetta horf í beztu sauðfjársveitunum.
Allur reitingsheyskapur hverfur úr sögunni, húsakynni eru góð
og hentug bæði fyrir menn og skepnur og til starfa, bílvegur heim í
hlað, rafmagn, sími, girðingar til að ráða fénaðarferð haust og vor,
bifreið á heimilinu, auk allra nauðsynlegra búvéla, þar á meðal vél-
klippur til að rýja féð o. s. frv.
Hvort myndi eigi manndómsfólk vilja una við slíkt og telja sér
það frjálsmannlegt og gott hlutskipti? Ég trúi ekki öðru, og efni
í manndómsfólk mun sem betur fer enn fyrirfinnast í sveitum lands-
ins — en að því kem ég síðar.
Það er ekkert því til fyrirstöðu að hugsa enn hærra, bú með
1000—2000 fjár, þar sem landrými er mest; og landrými þarf að
vera mikið við slíkan búskap. Það er betra, að það sé alllangt á
milli bæja og nokkuð fjölmennt á bæjum slíkra hjarðbænda, má
þar vel vera fleiri en ein fjölskylda, heldur en að peðra niður ein-
yrkjanýbýlum mitt á milli góðbýla.
Á slíkum stórbúum yrði að endurreisa beitarhúsa-búsreksturinn forna
í nýrri mynd, til þess að dreifa fénaðinum nokkuð og nota beitarkosti
sem bezt, án þess að ofbjóða landgæðum. Beitarhúsin koma í stað ein-
stæðra nýbýla, en fólkið er fjölmennara á einum stað og á þai
kost þæginda. Margir halda, að beitarhúsafyrirkomulaginu verði að
fylgja þrældómur og jafnvel mannhætta — hálfgert útilegumanna-
líf. Nú eru nóg úrræði önnur en að svo þurfi að vera. Ruddur vegur
til beitarhúsa, klefi í fjárhúshorninu með eldunartækjum og öðrum
aðbúnaði til viðlegu í tvísýnu veðri og símasamband heim til bæjar.
Ræktað tún er við beitarhúsin, og fæðir þann fénað, sem þar er að
jafnaði.
Sauðfjárbúskapur með slíku ríflegra sniði en nú tíðkast, mundi
jöfnum höndum verða langtum meira aðlaðandi en sauðfjárræktin
er nú og um leið samkeppnisfærari, bæði við aðra atvinnuvegi og
um vinnuafl, og ennfremur það, sem ræður úrslitum, hann er stórlega
líklegur, svo að stappar nærri vissu, til þess að geta framleitt til
útflutnings án allra meðgjafa og vandræða, án þess að vera ölmusu-
atvinna, hverju sem fram vindur um viðskipti vor við önnur lönd.