Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1932, Blaðsíða 142

140
hundna Ieit að króniskmn berklasmitherum, sem annars geta áulizt í
áratugi og sáð sýkinni lit frá sér í allar áttir. Við þá leit er ekki sízt
að vænta stuðnings frá skólaeftirlitinu, er herklarannsókn er gerð á
hverju harni, og er því sjálfsagt að hafa sem nánast samband á milli
j>ess og herklavarnarstarfseminnar. Til þessarar berklavarnarstarf-
semi má sækja ágætar fyrirmyndir í önnur lönd, og líkur og raunar
vissu fyrir því, að hún gefi hér góða raun. Reynist bólusetning gegn
herklaveiki það þjóðráð, sem ýmsir ætla, verður hún að sjálfsögðu í
höndum stöðvarinnar.
5. Kynsjúkdómavarnir. Um kynsjúkdómavarnir er svipað að
seg'ja og' berklavarnirnar. Það er hálfverk eitt og kák, að láta sér
nægja að lækna j)á, sem læknis leita. Hér þarf einnig að skipuleggja
leit að hinuin krónisku smitberuin og gera þá hættulausa.
Fræðsla almennings og einkum æskulýðsins er hér og þýðingar-
mikið atriði, en næsta vandasamt verk. Sú krafa er nú gerð til kenn-
ara og foreldra, að þau fræði unglingana í kynferðisinálum, en efa-
laust eru allt of fáir þeim vanda vaxnir, enda er þessi fræðsla sorg-
lega vanrækt. Líka er hætt við, að jafnvel hinir samvizkusömustu
kennarar, sem sýna hér virðingarverða viðleitni, séu tortryggðir af
aðstandendum barnanna. Ég hugsa mér, að heilsuverndarstöðin hafi
margvíslega heilbrigðisfræðslustarfsemi með höndum og vænti mikils
árangurs af því á ýmsan hátt. Þannig geri ég ráð fyrir, að nemendur
hinna ýmsu skóla verði látnir sækja þangað nauðsynlega og heil-
hrigða fræðslu 11111 kynferðismál og kynsjúkdóma. Þar, á sii fræðsla
enga tortryggni að vekja, og þar verður það andrúmsloft ríkjandi,
sem á við þessi efni, en gruna má, að á það skorti í skólastofum hjá
misjöfnum kennurum, þegar þessi efni her á góma.
6. Krabbameinsvarnir. Því miður er ekki unnt að státa af því, að
þekking endist, enn sem komið er, til að sjá ráð lil verndar gegn
krabbameinum í neinni líkingu við það, sem gerist uin ýmsa aðra
sjúkdóma. Þó er ekki grunlaust um, að óskynsamlegt mataræði og
lifnaðarhættir eigi drjúgan þátt í þessuni ægilega sjúkdómi. Öllu slíku
gefur heilsuverndarstöðin nánar gætur og breiðir út þá þekkingu,
sem sönnust fæst um þessi efni. Það hefir höfuðþýðingu við lækningu
þessa sjúkdóms, að sjúklingarnir vitji iæknis sem allra fyrst eftir að
meinsemdin hefir byrjað. Og að þvi getur heilsuverndarstöðin unnið
á ýmsan hátt, heint og' óbeint.
7. Varnir gegn blindn. Blinda er mjög almenn á íslandi, og er gláku-
blinda hér sérstaklega hræðilega algengur sjúkdóniur. Augu sín og
sjón geta menn á inargan hátt verndað, ef þeir njóta viðeigandi leið-
beininga. Jafnvel glákublinduna má í mörgum tilfellum stöðva, ef
sjúkdómurinn er greindur nógu snemma, en á því er mjög mikill
inisbrestur hér á landi, og' veldur ægilegu böli. Hér er því enn verk-
efni fyrir heilsuverndarstöðina.
8. Slgsavarnir. Heilsuverndarstöðin verður ekki afskiptalaus af
slysförum í bænum. Hún heldur nákvæma skrá yfir öll slys og or-
sakir þeirra og vinnur að því, að fyrir þau verði girt. Hér undir
heyfir að vaka yfir aðbúnaði verkafólks, iðnaðarmanna og hvers
konar starfsmanna á vinnustöðvunum utan húss og innan.