Bændablaðið - 08.07.2021, Blaðsíða 39

Bændablaðið | Fimmtudagur 8. júlí 2021 39
Ráðgjafarmiðstöð landbúnaðarins
Nautsfeður
Að undanförnu hefur Nautastöðin
einkum verið að kaupa kálfa undan
Pipar 12007, Jörfa 13011, Hálfmána
13022, Ými 13051, Hæl 14008 og
Kláusi 14031. Þá er fyrstu synir Risa
15014 komnir í hús.
Á næstu misserum verður
sjónum einkum beint að kálfum
undan Risa 15014, Steinari 15042,
Mikka 15043, Tanna 15065 og
Knetti 16006. Þeim tilmælum er
beint til manna að láta sæða kýr
á nautsmæðraskrá og efnilegar
kvígur með einhverju eftirtalinna
nauta; Mikka 15043, Knetti 16006,
Jarfa 16016, Skírni 16018 eða Róðri
16019.
Nautsmæður
Á nautsmæðraskrá í Huppu (með
rautt flagg) eru kýr með a.m.k. 107
í heildareinkunn, 90 fyrir fituhlutfall
og 100 fyrir mjaltir. Þegar tilkynnt
er um nautkálf undan væntanlegri
nautsmóður eru aðrir þættir vegnir
og metnir svo sem afurðir og
frjósemi.
Á skrá yfir efnilegar kvígur (með
grænt flagg) eru kvígur sem eru með
a.m.k. 108 í heildareinkunn, 90
fyrir fituhltfall og 100 fyrir mjaltir.
Þegar tilkynnt erum nautkálf undan
kvígu eru aðrir þættir skoðaðir og
beðið fyrstu mælingar, kýrsýnis
og ákveðinnar reynslu áður en
ákvörðun um framhaldið er tekin.
Eldri matadorar
Til gamans er rétt að líta aðeins á
hvar eldri toppnaut standa eftir þessa
kynbótamatskeyrslu.
Ef litið er til heildareinkunnar
þá trónir Bambi 08049 á toppnum
ásamt syni sínum, Bikar 16008,
með 115. Næstir í röðinni koma
Úlli 10089 og Jörfi 13011 með 114.
Eitt mesta kynbótanaut allra tíma,
Birtingur 05043, stendur svo með
113 og svo koma þeir Bakkus 12001
og Kambur 06022. Sjarmi 12090
er svo með 112 og þá eru Baldi
06010 og Hálfmáni 13022 með 111
ásamt Kola 06003, Dropa 10077
og Stera 13057. Athyglisvert er að
sjá að Fossdal 10040 hefur styrkt
sína stöðu og stendur nú sem dæmi
jafnfætis jafnaldra sínum Úranusi
10081.
Hæstu naut í nokkrum
eiginleikum
Ef litið er á nokkra einstaka eiginleika
þá kemur í ljós að fyrir mjólkurafköst
er Þytur 09078 langhæstur með 136,
fyrir fituhlutfall í mjólk stendur Freri
15003 efstur með 127 en af þeim
sem komu til framhaldsnotkunar er
það Trölli 98023. Í próteinhlutfalli er
Rumur 10006 hæstur með 132 en af
nautum sem fóru í framhaldsnotkun
eru Núpur 96013 og Lúður 10067
efstir með 128. Fyrir afurðir er
svo Eitill 12022 efstur með 131
og honum fylgja Úranus 10081 og
Jónki 16036 með 129 og 128.
Ef horft er til júgurgerðar þá er
Jörfi 13011 sem fyrr ókrýndur kon­
ungur þess eiginleika með 138 og á
hæla honum koma Tanni 15065, Kári
16026 og Jarfi 16016 með 136. Hvað
spenagerð varðar þá stendur Jarfi
16016 efstur með 130 en honum
fylgja Polki 12099 með 127 og svo
hver annar en Sorti 90007 með 125.
Hvað mjaltir snertir standa þeir Úi
96016 og Úranus 10081 efstir með
132 en Bambi 08049 fylgir þeim
eins og skugginn með 130. Varðandi
skap þá er Bikar 16008 hæstur með
133, Stokkur 01035 fylgir fast á eftir
með 130 og svo kemur Álmur 16007
með 129.
Hvað er fram undan?
Í síðasta nautapistli mínum benti ég
á að kynbótastarf í nautgriparækt er
langhlaup þar sem gott og vandað
skýrsluhald og mikil og góð þátt­
taka í sæðingum eru undirstaðan. Við
vinnum nú að algjörri umbyltingu
nautgripakynbóta hérlendis þar
sem segja má að við styttum þetta
hlaup niður í millivegalengd, jafnvel
spretthlaup. Undirstaðan verður eftir
sem áður gott og vandað skýrsluhald
og þátttaka í starfinu meðal annars
með mikilli notkun sæðinga.
Núna er hafin vinna við endur­
skipu lagningu á öllu kynbótamati
nautgriparæktarinnar hérlendis en
slíkt er nauðsyn til þess að nýta
sér að fullu þá kosti sem erfða­
mengisúrval býður upp á. Eitt er að
útfæra fræðin, annað að hrinda þeim
í framkvæmd. Þarna glímum við nú
við hin praktísku úrlausnarefni eins
og að samræma allar keyrslur og
sjálfvirknivæða svo sem kostur er.
Slíkt er nauðsyn þegar horft er til
þess hraða sem erfðamengisúrvalið
hefur í för með sér en þá verður
engan veginn ásættanlegt að geta
ekki keyrt kynbótamat nema fjórum
sinnum á ári.
Á komandi mánuðum þarf að
huga að fleiri þáttum. Þar á ég
við hluti eins og áframhaldandi
sýnatökur til arfgreininga og svo
vinnu við nýtt kynbótaskipulag
en núverandi kerfi mun verða
kollvarpað í fyllingu tímans.
Það eru því spennandi tímar fram
undan í nautgriparæktinni.
Kári 16026 frá Káranesi í Kjós.
KLETTUR / SALA OG ÞJÓNUSTA / KLETTAGARÐAR 8-10
104 REYKJAVÍK / 590 5100 / klettur.is
LOFTPRESSUR
Í HÆSTA GÆÐAFLOKKI
Gerðu kröfur - hafðu samband við Gunnar
í síma 590 5135 og kynntu þér þína möguleika.
Við bjóðum upp á allar stærðir
og gerðir af Ingersoll Rand loftpressum.
Mjög hjóðlátar og einfaldar í viðhaldi.
Bjóðum upp á þjónustusamninga og leggjum mikla áherslu
á að veita góða viðgerðar- og varahlutaþjónustu.
Mikil eftirspurn eftir lóðum í Varmahlíð:
Hraða gerð deiliskipulags
vegna nýrra lóða í haust
Mikil eftirspurn er eftir lóðum
í Varmahlíð í Skagafirði. Þrjár
lóðir voru auglýstar lausar þar
fyrir skemmstu og sóttu nokkuð
margir um hverja lóð þannig að
gripið var til þess að draga úr
umsóknum.
Í ljósi þessa áhuga er nú lögð
áhersla á að hraða deiliskipulagi og
hönnun fleiri lóða eins og kostur
er. Stefnt er að því að hægt verði
að úthluta nokkrum lóðum þegar á
komandi hausti.
Skagafjörður eitt atvinnusvæði
Sigfús Ingi Sigfússon, sveitarstjóri
í Sveitarfélaginu Skagafirði, segir
ánægjulegt hversu mikinn áhuga fólk
sýni því að búa í Varmahlíð. Raunar
megi segja það sama um flesta
þéttbýlisstaði í Skagafirði, íbúum
hafi fjölgað á Sauðárkróki, Hofsósi,
Hólum og Varmahlíð undanfarin
ár. Þá sé einnig nokkuð um að fólk
eignist skika á bújörðum og byggi
hús hér og hvar í dreifbýlinu.
„Skagafjörður er eitt atvinnu­
svæði, samgöngur eru góðar á milli
þétt býlisstaða og fólk býr þar sem
það helst vill og ekur í sína vinnu ef
hún er á öðru svæði en heimilið,“
segir Sigfús Ingi. Hann segir að
mestu skipti að innviðir séu í lagi,
s.s. hitaveita, ljósleiðari, raforku­
tengingar og góðar samgöngur, þá
geti fólk byggt hús þar sem það
vill búa.
Hann segir áhuga fyrir því að
byggja íbúðarhús í Varmahlíð til
þess að gera nýlegan, fyrir fáum
árum var byggt þar eitt hús en
síðan hafi verið fremur rólegt í
nokkur ár. Framkvæmdir við tvö
önnur hús eru þó komnar af stað
þar og væntanlega hafist handa
við íbúðabyggingar á þeim
þremur lóðum sem úthlutað var
nýlega, þannig að fimm hús séu
í byggingu.
30 nýjar lóðir við Birkimel
Sigfús Ingi segir að unnið sé
að deiliskipulagi við Birkimel
í Varmahlíð, en þar stendur til
að bjóða upp á um 30 nýjar
lóðir. Gerir hann ráð fyrir að um
tveir þriðju lóðanna verði undir
einbýlishús og síðan verði það sem
eftir stendur ætlað undir par­ og
raðhús.
„Deiliskipulagsvinna stendur
yfir og ef allt gengur að óskum er
stefnan sú að bjóða fyrstu lóðirnar
út síðla hausts eða snemma vetrar
þannig að fólk geti hafist handa
við undirbúning framkvæmda sem
fyrst,“ segir Sigfús Ingi.
Í Varmahlíð eru grunnskóli og
tónlistarskóli undir sama þaki en
leikskóli í öðru húsnæði. Að sögn
Sigfúsar Inga stendur til að ráðast í
gagngerar endurbætur á núverandi
húsnæði grunn­ og tónlistarskóla
til að auka notagildi þess og aðlaga
að breyttum kennsluháttum. Stefnt
er að því að leikskólinn fari undir
sama þak en jafnframt er horft
til þess að aðstaðan bjóði upp á
talsvert mikla fjölgun nemenda í
skólunum þremur. /MÞÞ
Mikil eftirspurn er eftir lóðum í Varmahlíð í Skagafirði. Margir sóttu um
þrjár lausar lóðir fyrir skemmstu og þurfti að draga á milli umsækjenda.
Deiliskipulagi verður hraðað sem kostur er svo hægt verði að bjóða nýjar
lóðir með haustinu.
HLAÐVARP BÆNDABLAÐSINS https://www.bbl.is/hladan
Bændablaðið Smáauglýsingar 56-30-300
líka hægt að lesa á bbl.is og Facebook
LÍF&STARF