Bændablaðið - 11.03.2021, Blaðsíða 27

Bændablaðið | Fimmtudagur 11. mars 2021 27
Örslátrunarverkefninu og var
ákærður af Lögreglustjóranum
á Norðurlandi vestra fyrir brot á
lögum um slátrun og sláturafurðum í
október 2019, en sýknaður ári seinna
um að hafa gerst brotlegur við þau
ákvæði laganna sem ákæran náði til.
Matvælastofnun sendi í kjölfarið
frá sér tilkynningu þar sem áréttað
var að óheimilt væri að dreifa eða
selja kjöt úr heimaslátrun til annarra.
Þar kom fram að dýrum sem slátra
eigi til að dreifa afurðum þeirra á
markað skuli slátra í sláturhúsum
með starfsleyfi. Bændum væri hins
vegar heimilt að slátra sínu búfé til
eigin neyslu.
Í örslátrunartillögum Matís var
ekki gert ráð fyrir kröfu um beina
aðkomu dýralækna til heilbrigðis-
skoðunar; hvorki fyrir, né eftir slátr-
un. Dýralæknum væri hins vegar
heimilt að skoða dýrin, samkvæmt
tillögunum.
Í hópi sauðfjárbænda í aðgerðar­
hópi um heimaslátrun eru hjónin
Hafdís Sturludóttir og Matthías
Lýðsson í Húsavík á Ströndum.
Matthías er ánægður með fram­
vindu mála varðandi heimaslátr­
unarverkefnið frá síðasta hausti
og fagnar því að atvinnuvega­
og nýsköpunarráðuneytið muni
hafa fulltrúa úr aðgerðahópnum
með í ráðum varðandi útfærslur
á ýmsum atriðum í væntanlegri
reglugerð um heimaslátrun.
Hann telur að breytingarnar muni
geta gagnast þeim sem hafa verið að
taka heim skrokka úr sláturhúsunum
til vinnslu og sölu afurða beint frá
býli, þeim sem hafa selt kjötafurðir
beint frá afurðastöðvum – og þeim
sem hafi aðstöðu, getu og vilja til
að fara út í heimaslátrun og sölu.
Fyrirhugaðar breytingar muni hins
vegar ekki breyta afkomumöguleik-
um greinarinnar sem slíkrar.
Talsverður sparnaður
„Ég þekki talsverðan fjölda bænda
sem selja verulegan hluta af inn-
legginu strax í sláturtíðinni og fyrir
þá verður þetta góð breyting. Einnig
þeir sem eru með eigin vinnslu, eins
og við erum með, fyrir þá getur orðið
talsvert hagræði af breytingunni. Það
kostar auðvitað að láta slátra fyrir sig,
vinna kjötið og flytja það til baka.
Staðan hjá okkur er þannig að miðað
við núverandi forsendur myndum við
spara okkur um milljón krónur ef við
gætum sjálf slátrað þeim fjölda sem
við tökum heim til vinnslu úr slátur-
húsinu. Þá er ég að miða við um 200
skrokka, bæði lömb og ær.
En staðan á lambakjöts mark aðnum
er hins vegar þannig að það er offram-
boð á markaði þannig að það bjargar
ekki greininni þó að fleiri framleið-
endur færi sig yfir í hóp þeirra sem
selja frekar beint frá býli. Það er
kaupendamarkaður með lambakjöt
en ekki seljendamarkaður,“ segir
Matthías. Hann bætir við að fyrir þau
sé ekkert endilega víst að þau muni
taka stærri skerf til sín til slátrunar
og vinnslu en sem nemur þessum
skrokkum sem þau taka heim núna.
Slátrun og kjötmat
Matthías telur að það þurfi að huga
að ýmsum hagnýtum atriðum í
reglugerðinni; til að mynda hvað
verður um úrgang eins og vambir
og gor – og hvernig gæðastýringin
verður á þessum bæjum til dæmis.
„Sumsé, það þarf að ganga frá
ýmsum atriðum varðandi eftirlit og
umgjörð fyrir þessari starfsemi,“
segir hann.
„Það þarf líka að gera kröfur um
lágmarkskunnáttu þeirra sem munu
starfa við slátrun og hægur vandi að
verða sér úti um viðeigandi menntun
auðvitað – ég bendi til dæmis á
námskeið á vegum Matís sem heitir
Slátrun og kjötmat sem leið.“
Ánægð með niðurstöður skýrslu
um heimaslátrunarverkefnið
Að sögn Matthíasar er ánægja í
aðgerðahópunum með skýrsl-
una um heimaslátrunarverkefni
ANR. „Fyrst og fremst erum við
ánægð með niðurstöður mæling-
anna. Þá á ég við örverumæl-
ingarnar og sýrustigsmælingarnar.
Sýrustigsmælingarnar er áreiðan-
legur mælikvarði á kjötgæði af-
urðanna; hvað varðar meyrni og
áferð. Niðurstöðurnar voru hreint
út sagt frábærar – enda höfðu
lömbin ekki þurft að ferðast um
langan veg til slátrunar. Síðustu
dvalarstaðir lamb anna voru þeirra
eigin fjárhús.
Síðan eru það örverumælingarn-
ar, sem komu mjög vel út þrátt fyrir
að slátrunin fari fram við mismun-
andi aðstæður, á mismunandi stöð-
um og fólk stóð að slátruninni sem
hafði mismunandi reynslu. Tilraunin
sýnir mér það að ef gerðar eru kröfur
um ákveðnar ytri aðstæður og innri
þekkingu slátraranna þá sé þetta
bara í góðu lagi.“
Hafdís Sturludóttir og Matthías Lýðsson í kjötvinnslunni í Húsavík á Ströndum. Mynd / Húsavík
Um 200 skrokkar fara frá Húsavík hvert haust í sláturhús og til baka í vinnslu.
Ragnheiður Lára Brynjólfsdóttir og Þröstur Heiðar Erlingsson í Birkihlíð eru
þátttakendur í aðgerðahópi sauðfjárbænda um heimaslátrun.
Mynd / Þórkatla Björt Sumarrós Þrastardóttir
Eva Margrét Jónudóttir við mælingar í tilraunaverkefni Matís á bænum
Birkihlíð í Skagafirði, þar sem slátrað var samkvæmt örslátrunartillögunum.
Kjötafurðir beint frá Birkihlíð.
Matthías Lýðsson í Húsavík á Ströndum:
Grundvallarbreyting fyrir
möguleika sauðfjárbænda
– en breytir ekki afkomumöguleikum greinarinnar
Steinsagir – Kjarnaborvélar – Gólfsagir
Allt fyrir
atvinnumanninn
MHG Verslun ehf / Víkurhvarfi 8 / 203 Kópavogi / S: 544-4656 / mhg.is
Husqvarna K770
Sögunardýpt 12,5cmDM400 kjarnaborvél
Hámark: 350mm LF75 LAT
Jarðvegsþjappa
Þjöppuþyngd 97 kg
Plata 50x57cm
Steinsagarblöð
og kjarnaborar
FS400 LV
Sögunardýpt 16,5cm
K7000 Ring 27cm
Sögunardýpt 27cm