Luxus - 01.12.1984, Side 31

EFTIR
ÓLAF SIGURÐSSON
Rolls Royce - nafnið eitt kall-
ar fram í hugann myndir af
auði, völdum og frægð, Á
undanfömum 80 árum hefur það
orðið tákn þess vandaðasta og
besta, sem í bílum er að finna.
A hverju ári bætast um 3.000
manns í þann gæfusama hóp, sem
hefur efni á að eignast þá og nota.
bað eru ýmiss konar auðmenn,
poppstjömur, kvikmyndastjömur,
stórfyrirtæki og íþróttamenn, sem
nota þessa bíla, en þeir em líka
notaðir til að sýna fram á fína og
dýra þjónustu, eins og til dæmis hjá
Peninsula hótelinu í Hong Kong. Þar
má sjá tíu Rolls Royce bíla í röð, en
þeir em notaðir sem snattbílar fyrir
gestina.
En hvað er það, sem fær menn til
að borga 45 til 83 þúsund sterlings-
pund fyrir bíl, eða jafnvirði 12 til 18
Ford Escort bíla, sem em fullkom-
lega viðunandi samgöngutæki?
(Verð í Bretlandi.) Ekki er það tækni,
því að Rolls Royce bílar hafa aldrei
haft tæknilega forystu. Sennilega er
svarið frekar að finna í sjónarmiðum
Henry Royce. Hann smíðaði bíla með
bestu hugsanlegum efnum og nýtti
til þess reynda tækni. Þannig urðu
bílar hans vandaðir, þægilegir,
hljóðlátir og sterkir.
Frekar má halda því fram að útlitið
hafi unnið Rolls Royce sinn merka
sess. Að minnsta kosti er vatnskass-
in enn óbreyttur, þrátt fyrir áttatíu
ára breytingar á tísku. Raunar var
það Henry Royce sjálfur, sem ætlaði
eitt sinn að leggja hann niður, af því
að hann kostaði of mikið í fram-
leiðslu, en aðrir menn höfðu vit fyrir
honum.
Frá upphafi vom Rolls Royce stórir
lúxusbilar og kepptu þar við margar
frægar gerðir. Má nefna Napier,
Lanchester, Isotta Frascini, De-
launay-Belleville, Hispano Suisa,
Bugatti, Dusenberg og Mercedes.
Aðeins sá síðastnefndi er enn fram-
leiddur.
Þjóðsögur um Rolls Royce em
óteljandi og þeir hafa gengið í ættir
' margar kynslóðir. Árið 1965 var
gerð kvikmynd, þar sem Rolls Royce
bíll lék aðalhlutverkið. Þar segir frá
gömlum Rolls Royce Phantom og
þremur ástarævintýmm, sem tengd-
ust honum.
Allir hafa heyrt sögur um bilanir í
Rolls Royce, sem verksmiðjan hefur
látið gera við. Þegar menn hafa viljað
borga greiðann á svarið að hafa
verið: „Borga hvað? Rolls Royce bilar
ekki.“ Hafi þessar sögur verið
sannar, em þær það ekki enn.
Onnur fræg saga er um klukkuna.
f)Tir 25 ámm eða svo var gerð aug-
tysing fyrir Rolls Royce í Bandaríkj-
unum. Fýrirsögnin á henni var: ,Á
60 mílna hraða er klukkan hávær-
asti hluturinn." Sagan segir að yfir-
verkfræðingur Rolls Royce hafi þá
sagt: „Við verðum að þagga niður í
þessari bölvuðu klukku."
Segja má að þróun Rolls Royce
bíla hafi verið hæg ogjöfn frá 1904
til 1965. Þó varð ein bylting á þeirri
leið, er Rolls Royce framleiddi fyrstu
yfirbyggingu á bíl. Fram að því höfðu
það verið sérstök fyrirtæki, sem
smíðuðu þær og sáu um allar inn-
réttingar. Rolls Royce hafði hönd í
bagga með þeim, en sá möguleiki
var þó fyrirhendi að smíða -hvaða
yfirbyggingu á grindina sem var.
Einu réði þó Rolls Royce alltaf, en
það var vatnskassinn.
Mörg þekkt fyrirtæki smíðuðu
þessar yfirbyggingar og gerðu það
einnig á aðrar tegundir lúxusbíla.
Má nefna Park Ward, Vanden Plas,
H. J. Mulliner og James Young. Allar
vom þessar yfirbyggingar hand-
smíðaðar og stöðugt varð erfiðara að
halda slíkri starfsemi gangandi. Erf-
itt var að fá þjálfað starfsfólk og
kostnaður fór fram úr öllu hófi.
Árið 1965 urðu þáttaskil í sögu
fyrirtækisins. Það ár hófst fram-
leiðsla á Silver Shadow, sem var
byltingarkenndur bíll, að minnsta
kosti miðað við Rolls Royce. Það
nýstárlegasta við bílinn var vökva-
kerfi, sem hélt honum alltaf í jafnri
hæð og var einnig notað á bremsurn-
ar. Þá var bíllinn ekki smíðaður á
grind, eins og gert hafði verið til
þessa, og því engir möguleikar á að
smíða sér sína eigin yfirbyggingu.
Fyrir þá, sem vildu stóra og langa
bíla eða láta smíða sér öðmvísi bíl,
var haldið áfram framleiðslu á
Phantom, sem nú nefnist Phantom
VI. Verð er ekki gefið upp á þeim bíl,
en það er einhvers staðar fyrir ofan
hundrað þúsund sterlingspund.
Þegar menn panta slíka bíla hafa
þeir nær undantekningarlaust ein-
hverjar sérþarfir og óskir og verðið
fer eftir þeim.
Phantom notar sama V8 mótorinn
og fyrst var framleiddur 1959 og er
enn í öllum Rolls Royce bílum. Sjálf-
skiptingin er frá General Motors,
Hydra Matic, sem einniger að finna
í svo venjulegum bílum sem Chevro-
let, en þetta er í samræmi við kenn-
ingar Royce, að kaupa það besta
sem finnst, frekar en framleiða sjálf-
ur eitthvað verra. Phantom er einnig
með gömlum borðabremsum, en það
stafar af því að þær eru í fyrsta lagi
mjög góðar og í öðru lagi er þriggja
tonna, sex metra löngum höfðingja-
bíl að jafnaði ekki ekið á óhóílegum
hraða.
Það lýsir vel þróunaraðferðum
Rolls Royce að árið 1965 urðu verk-
smiðjumar seinastar af breskum
framleiðendum til að taka upp
diskabremsur. Verkfræðingar þeirra
vildu ekki taka þær upp fyrr en búið
væri að lækna ískur, sem fylgdi
diskabremsum framan af. Heldur
vildu þeir endurbæta gömlu brems-
umar, þar til þær nýju yrðu galla-
lausar.
Mennimir tveir, sem stofnu Rolls
Royce vom ákaflega ólíkir að eðli og
uppruna. Frederick Henry Royce
Costa del sol. Myndln á
i sýntr annan Rollsanna.
landsins Jyrr á þessu ári.
versluninni Pelsinum.
r gljájægða Rollsa a
í Reykjavíkurborg o(
eðalvagnarJluttu til
Pelsarnir erujra
% ■
lllf |

imiillllHiliilMMr
\ \ i 'VI >* ‘
íhacC