Luxus - 01.12.1984, Qupperneq 47

LJÓSM.: MAGNÚS HJÖRLEIFSSON

►
*>
r
V

r
hjátrú og hefur oft komið sér illa.
Eitt skiptið asnaðist ég t.d. til að
vera með skjalatösku með mér; það
var ekkert í henni, ég var bara eitt-
hvað að dandalast með hana, og fór
sem sagt með hana á fyrstu sýning-
una áAmadeusi. Þetta varð auðvitað
til þess að ég varð að hafa þessa
helvítis skjalatösku með mér á allar
sýningamar, og var einu sinni kom-
inn inn í Garðabæ þegar ég fattaði
að ég hafði gleymt henni heima og
varð að snúa við . . . til að sækja
tóma skjalatösku! - Þannig að það
getur verið ansi tímafrekt að vera
svona hját.rúarfullur. En maður
tekur ekki neina sjensa þegar fullur
salur af fólki bíður - það er nógu
erfitt samt ..."
- Hefurðu elnhvern tímannJeng-
ið þetta staðfest, það er að segja ej
þú klikkar á hjátrúnni að þá klikk-
hðu líka í sýningunni?
*, ... ég hef
veríð hlnn
mestu dellu-
karl í gegn-
um tíðina“
~Nei,aldrei, enda hef ég alltaf pass-
að mig á því að það gerist ekki."
- Hejurðu þá aldrei klikkað á
sviði?
»Nei, ég hef alveg verið laus við
Það. Smávægileg klikk koma auðvit-
að upp öðm hveiju: textaklikkanir,
leikmynd riðlast, leikara vantar inn
a svið, - og maður er náttúrlega ekki
alveg rólegur gagnvart þessu, til
óasmis þegar maður á að vera að tala
við einhvern uppi á sviði sem situr
niðri í kaffi. En okkar klikk em
ekkert óvenjulegri en hjá fólki í
óðrum störfum. Hins vegar þarf ég
eiginlega að koma mér upp ein-
hverju drastísku klikki, svona til að
geta sagt frá í viðtölum og í ævisög-
nna. Það er alltaf verið að spyrja
mann að þessu og fólk virðist stund-
um verða fyrir vonbrigðum með
mann, eins og maður sé ekki fullgild-
ur leikari nema að hafa einhvern
tímann klikkað alveg rosalega ..."
- Þú minntist áðan á skemmt-
anabransann. - Hvernig Jílarðu
hann?
„Já, ég hef talsvert verið í árshá-
tíðabransanum eins og þetta er oft
kallað, en er í þeim spomm núna að
hvíla mig á honum. Þetta er mjög
góður skóli fyrir leikara og ég mæli
með því að sem flestir prófi þennan
bransa, - það er alveg ábyggilega á
við nokkra tíma í leiklistarskóla.
Flestir leikarar af eldri skólanum
vom í þessu á sínum yngri ámm og
em sammála um að þetta sé mjög
holl reynsla. En maður verður að
viðhafa ákveðið kæmleysi gagnvart
þessu, sem hefur verið mjög erfitt
fyrir mig, vegna þess hve viðkvæmur
ég er; ég verð mikið svekktur ef það
er ekki hlegið jafnmikið í dag og í
„Djókaðu
smá. Bara
smá,“ sögðu
stelpuraar
við mig.
Hahaha...“
gær, og hef aldrei komist yfir það.
Og þetta er afskaplega lýjandi starf.
Til dæmis þegar við vomm með Kjall-
arakvöldin í Þjóðleikhúsinu; þá var
ég að leika Amadeus og fór svo niður
í kjallara á eftir, og maður var nánast
úthvíldur eftir heila sýningu á
Amadeusi miðað við í sjálfu sér stutt
kjallaraatriði. Maður vildi frekar
leika Amadeus 10 sinnum en að
koma fram á einu kjallarakvöldi. Það
er ekki auðvelt fyrir tvo menn með
míkrafón að standa á sviðinu í hálf-
tíma, og þurfa að halda hríðskota-
byssuhlátri allan tímann. Og í þess-
um bransa er mikið um ferðalög,
þannig að mér fannst kominn tími
til að hvíla mig á þessu. Svo er
annað, að þessar hringferðir — að
fara hringinn í kringum landið með
brandara og gleði - em greinilega
orðnar þreytt fyrirbæri og staðnað.
En ég á ömgglega eftir að fara í þetta
aftur, þó ég nenni því ekki eins og
er.“
— En eru menn ekki bara að
þessu peninganna vegna?
„Jú, maður er náttúrlega að þessu
fyrir peninga, það er alveg á hreinu.
Og maður hefur einmitt oft verið
gagnrýndur fyrir að gera þetta ekki
síst þess vegna. En mér hefur aldrei
fundist ég vera að taka niður fyrir
mig með því að skemmta á árshátíð.
Það er mín vinna að leika og
skemmta fólki, og ég hef alltaf fyrst
og fremst gengið að þessu sem minni
vinnu. Þetta er mín aukavinna,
þetta em mínar skúringar eða
sjoppuvinna í aukavinnuþjóðfélag-
inu okkar. En þetta væri fyrst orðið
rotið og leiðinlegt, ef maður liti á
þetta sem eitthvert óæðra djobb."
— Islensk kvikmyndagerð. -
„ ... varð að
snúa við ...
til að sækja
tóma skjala-
tösku!“
Hvað segirðu um hana?
„Já, ég hef nú komið þar aðeins
við sögu. Það byrjaði náttúrlega með
Landi og sonum, sem var nánast
upphafið að íslenska kvikmynda-
ævintýrinu. Maður fékk þá á tilfinn-
inguna að maður væri að taka þátt
í að setja eitthvað í gang. Og eftir
það hafa verið framleiddar margar
myndir á ári og fjölgar stöðugt. Þetta
er auðvitað mjög gleðilegt, það er
kominn hér góður hópur fólks sem
kann vel til verka, til dæmis í leikara-
stéttinni. En um leið og þetta gerist
em áhorfendur farnir að gera virki-
lega miklar kröfur og því orðið miklu
erfiðara að gera bíó á íslandi. Fólk
fer til að sjá góða mynd, ekki lengur
íslenska mynd, og það er mjög erfitt
að láta slíkar myndir standa undir
sér vegna þess að við emm svo fá.
Þess vegna verður með einhveijum
ráðum að byggja betur undir kvik-
myndagerðina, það er ekki hægt að
stóla á að þær borgi sig eíngöngu á
seldum aðgöngumiðum. Hvaðan
þeir peningar eiga að koma veit ég
ekki, en við verðum að passa okkur
á umfangi myndanna því það er
hætta á að við fömm í kaf með
nokkrar dýrar og metnaðarfullar
myndir og verðum stopp í mörg ár
uns við getum byijað aftur. Ég hef
aldrei getað skilið þetta fólk sem lagt
hefur allt sitt undir og veðsett heim-
ili, böm og foreldra til að gera eina
bíómynd. En ég dáist að því um leið,
því annars væri ekkert íslenskt bíó
til. Venjulegir menn setjast niður og
reikna dæmið til enda og sjá að þetta
gengur ekki upp og hætta við - en
sem betur fer gera hinir það ekki . . .
Draumurinn er náttúrlega að gera
bíó sjálfur, og það kemur að því fyrr
eða síðar. En það verður að sækja
hægt og sígandi á brattann, frá
gmnni því það er ekki hægt að byija
á þakinu. Þetta er heldur enginn
tími sem íslensk kvikmyndagerð á
að baki, bara fimm til sex ár síðan
þetta fór í gang fyrir alvöm, og því
verða menn að gera sanngjarnar
kröfur. Hins vegar höfum við náð
ansi langt á þessum stutta tma.
- Hvernig var að leika í Andra
Dansen?
„Það var mikið ævintýri að leika í
Svíþjóð, og erfitt, því þetta var nokk-
uð langur mónólógur sem ég fór með
í myndinni, kunnandi ekkert í
sænsku, þó það væri látið liggja milli
hluta hvaðan maðurinn kom. Ég
fann líka þarna úti að ég er kominn
með einhveija reynslu og ekki algjör
kúkur á priki í kvikmyndaleik, og
vinnubrögðin vom lík því sem ég
hafði kynnst hér heima, enda leik-
stjórinn íslenskur. - Ég gæti vel
hugsað mér að vinna við kvikmynda-
gerð án þess að vera leikari, og held
að það gæti nýst manni vel að vera
einhvern tímann hinum megin, í
tökuliðinu. En það hefur held ég
hjálpað mér mest í þessu, hve þolin-
móður ég er að upplagi, því kvik-
myndagerð er alveg ótrúlega mikil
þolinmæðisvinna sem sést kannski
best á því að menn þykjast góðir
eftir daginn ef þeir hafa náð þremur
til fjómm mínútum á filmuna sem
hægt er að nota."
- Stjörnukortið segir að þú sért
næmur Jyrir trúarbrögðum . . .
„Já, en ég hugsa nú ekki mikið
um trúmál svona dags daglega. Ég
hef mína gömlu barnatrú og gríp til
hennar þegar ég held að hún hjálpi
mér. Hvort ég trúi á Jesú og allt það
veit ég ekki; ég hef ekki komist til
botns í þeim efnum og hugleiði það
satt að segja ekki mikið. Eg er ekki
kirkjurækinn maður, en finnst nota-
legt að fara í kirkju á jólunum og hef
gert það alla tíð. Sem unglingur var
ég skráður í Baháísöfnuðinn, og
gerði það fyrst og fremst til að fá
frímiða á hljómleika með Seals og
Crofts. Ég náði aldrei að kynna mér
þá trú að neinu marki, en það var
oft ansi gaman á fundunum, og
maður fékk alltaf nóg af poppkorni
og öðru sælgæti. En það er náttúr-
lega ferlega mikil hræsni að laða
unglinga að trúarbrögðum í gegnum
frímiða á hljómleika. Ég fékk svo
senda bæklinga frá þeim í langan
tíma á eftir, eða þangað til bankað
var upp á hjá mér og mér tilkynnt
að nú yrði ég að gera upp við mig
hvort ég ætlaði að vera í þjóðkirkj-
unni eða Baháísöfnuðinum - sem
mér hafði skilist að ætti ekki að vera
neitt mál, maður átti að geta verið
hvorutveggja. - Annars vll ég ekki
fordæma Baháísöfnuðinn, eða trú-
arskoðanir nokkurs manns. Ég lít á
afskipti mín af Baháísöfnuðinum
sem eitt af uppátækjum gelgju-
skeiðsins - eitthvað nýtt og spenn-
andi þegar maður var í naflaskoðun-
inni - en þetta er næst einhveijum
trúabragðapælingum sem ég hef
komist."
- Hvar ertu í pólltíklnni?
„Ég er ekki starfandi í neinum
flokki, en hef auðvitað ákveðnar
skoðanir í pólitík. Ég get reyndar
ekki höndlað þær í einn pakka, þetta
eru meira skoðanir sem ég reyni að
lifa eftir svona prívat. Og ég verð að
játa að ég pæli ekki mikið í daglegu
pólitísku amstri, en reyni þó að fylgj-
ast með því sem er að gerast. Ég er
sjálfsagt það sem sumir kalla póli-
tískt viðríni, pólitískur félagsskítur
eða eitthvað þess háttar. En í mínu
fagi erum við náttúrlega alltaf að
fjalla um pólitík í víðum skilningi, -
mannleg samskipti."
- Finnst þér gætaJlokkspólitíkur
í Þjóðleikhúsinu?
„Ja, Þjóðleikhúsið er skipað full-
trúum flokkanna eins og allir vita,
en það litar ekki starfsemina að
neinu leyti."
- Hejurðu áhyggjurajkjarnorku-
sprengjunni?
„Já, ég hef miklar áhyggjur af
henni. En einhvern veginn er eins
og að það þýði ekki að hugsa þetta
dæmi til enda. Það virðist Ijóst að ef
ýtt verður á hnappinn, þá er þetta
búið . . . Það er svo margt í þessu
sambandi sem er fyrir ofan manns
skilning. Ég hef heldur aldreí skilið
eða fengið haldbær rök fyrir vígbún-
aðarkapphlaupinu; það sem þeir
menn segja sem styðja það vlrkar
alltaf á mig sem kjaftæði og beinlínis
heimska. Hins vegar skil ég friðar-
hreyfingarnar og styð þær heilshug-
ar, því hættan sem er samfara því
að það skuli vera til kjarnorku-
sprengjur, og það í þetta miklum
mæli, er augljós. Maður er kannski
hræddastur við mannleg mistök,
það þarf ekki nema slys og þá er allt
komið af stað. Þetta er eins og að
vera með hlaðna skammbyssu í
skrifborðsskúffunni heima hjá sér;
maður ætlar auðvitað aldrei að nota
hana, en það getur alltaf einhver
bijálæðingur komið, eða að maður
sturlast í eina mínútu og hleypir
af . . . Hún var til staðar."
ORTH) * LUXUS 47