Bændablaðið - 02.12.2021, Blaðsíða 19

19Bændablaðið | Fimmtudagur 2. desember 2021
Veira sem getur valdið sjúkdómn-
um blóðþorra í laxi, Infectious
salmon anaemia, hefur greinst í
eldisfiski úr sjókví Laxar fiskeldis
ehf. í Reyðarfirði. Ef greiningin
sem nú liggur fyrir reynist rétt er
þetta í fyrsta sinn sem sjúkdóms-
valdandi afbrigði ISA-veirunnar
greinist í laxi hér á landi.
Matvælastofnun hefur í varúðar-
skyni sett dreifingarbann á starfs-
stöð fyrirtækisins við Gripaldi í
Reyðarfirði sem mun gilda þar til
slátrað hefur verið úr sjókvíunum
og svæðið sett í hvíld.
Stökkbreytt afbrigði
Faraldsfræðilegar rannsóknir hafa
sýnt að góðkynja afbrigði veirunnar
er mun útbreiddara en áður var
talið og finnst að öllum líkindum
alls staðar í umhverfi laxa, bæði
hjá villtum laxi og í eldisumhverfi.
Lengi hefur legið fyrir og staðfest
að hið góðkynja afbrigði veirunnar
er til staðar hér við land og hefur
eflaust fylgt laxi frá örófi alda.
Þess ber einnig að geta að klínísk
einkenni hafa aldrei verið staðfest í
villtum laxi á heimsvísu, jafnvel þó
hin meinvirka gerð veirunnar hafi
verið einangruð úr slíkum fiski.
Sérfræðingum ber saman um að
hið meinvirka afbrigði verði til við
stökkbreytingu á hinu meinlausa
afbrigði. Slíkar stökkbreytingar eru
afar sjaldgæfar, en árleg áhætta á
sýkingu með stökkbreyttu meinvirku
afbrigði hefur verið reiknað til 0,7%
fyrir dæmigert sjókvíaeldissvæði.
Tilheyrir inflúensuveirum
Á heimasíðu Mast segir að ISA-
veiran tilheyri inflúensuveirum af
fjölskyldunni Orthomyxoviridae og
búi yfir flestum þeim eiginleikum
inflúensuveira sem við þekkjum
frá bæði spendýrum og fuglum og
er stundum kölluð laxaflensa. Tvö
afbrigði veirunnar eru þekkt. Annað
er meinvirkt og veldur misalvarlegri
sýkingu og afföllum en hitt er
góðkynja afbrigði sem aldrei veldur
sjúkdómi eða tjóni.
Vandamál hjá fjölda
laxeldisþjóða
Frá því fyrsta tilfelli blóðþorra var
staðfest í Noregi árið 1984 hefur
veiran einnig valdið klínískum sjúk-
dómi hjá fjölmörgum öðrum laxeld-
isþjóðum. Næstu greiningar áttu sér
stað í Kanada 1996, Skotlandi 1998,
Færeyjum 2000, USA 2001, Síle
2001 og Írlandi 2002. Síðasta til-
felli í Færeyjum átti sér stað 2016/17
þegar klínísk sýking kom upp í stakri
kví en allur annar fiskur reyndist
heilbrigður og var slátrað til mann-
eldis. Veiran er skaðlaus mönnum og
berst ekki með fiskafurðum.
Krufning vegna óútskýrðra affalla
ISA-veiran uppgötvaðist hjá Laxar
fiskeldis ehf. í Reyðarfirði við
krufningu og sýnatöku í kjölfar
vaxandi óútskýrðra affalla í kví
G7. Ákvörðun hefur verið tekin
um að aflífa lax úr viðkomandi kví
við fyrsta tækifæri og farga úrgangi
með tryggum hætti. Lax sem alinn er
í öðrum kvíum á eldissvæðinu virkar
heilbrigður, fóðrun eðlileg og vöxtur
góður. Fiskur í nágrannakvíum
verður settur undir hert eftirlit og
skimanir af öryggisástæðum.
Unnið að staðfestingu
Tilraunastöð HÍ í meinafræði
að Keldum vinnur nú að nánari
staðfestingu og skilgreiningu á
arfgerð veirunnar. Í fyrstu verða
greind veirusýni send til Leipzig í
Þýskalandi til sérstakrar raðgrein-
ingar, en einnig verður unnið í
samvinnu við rannsóknastofu
Evrópusambandsins í veirusjúk-
dómum lagardýra í Danmörku.
Greining veirunnar nú ítrekar
mikilvægi vöktunar og smitvarna
til að viðhalda góðri sjúkdóma-
stöðu hérlendis og fyrirbyggja að
sjúkdómur á borð við blóðþorra
komi upp og nái fótfestu í eldi.
/VH
YOUR WORKING MACHINE
5. KYNSLÓÐ DRÁTTARVÉLA
FRÁ VALTRA
- FYRIR ÞÁ ALLRA KRÖFUHÖRÐUSTU
Valtra er 70 ára og við erum rétt að byrja. Okkar leið til að fagna áfanganum er að tryggja að þín upplifun af
Valtra dráttarvél sé sem best. Það er okkar tilgangur.
5. kynslóð hinna margverðlaunuðu A, N og T Series dráttarvéla hafa fengið stórar uppfærslur og eru stútfullar
af tækninýjungum til að gera líf þitt auðveldara. Hafðu samband og upplifðu Valtra gæði og þægindi!
A SERIES
75-135 HÖ
N SERIES
135-201 HÖ
G SERIES
105-135 HÖ
T SERIES
155-271 HÖ
LANDBÚNAÐARDEILD AFLVÉLAAusturvegur 69 | 800 Selfoss | Sími 480 0400 | aflvelar.is
Laxeldi í sjókvíum:
Rökstuddur grunur um blóðþorra
Sérfræðingum ber saman um að hið meinvirka afbrigði verði til við stökk-
breytingu á hinu meinlausa afbrigði. Mynd / fao.org
Kemur næst út
16.
desember
Dreift í 32
þúsund eintökum
á yfir 420
dreifingarstaði