Læknablaðið - 01.12.2021, Qupperneq 15

L ÆKNABL AÐIÐ 2021/107 579
R A N N S Ó K N
ing sé fullreynd áður en að örorkumati kemur. Þetta er ekki síður
mikilvægt þegar hlutfallsleg þróun ríkisútgjalda vegna heildar-
greiðslna til endurhæfingar- og örorkulífeyrisþega er skoðuð
(mynd 2). Hlutfall réttindagreiðslna af ríkisútgjöldum vegna ör-
orku- og endurhæfingarlífeyris hefur aukist jafnt og þétt frá því
örorkumatsstaðall var innleiddur 1999 og nam um 6,5% árið 2019.
Samantekið má sjá að nýliðun sérstaklega yngri endurhæfingar-
lífeyrisþega hefur aukist hratt á undanförnum árum á sama tíma
og lítillega hefur dregið úr hlutfallslegri fjölgun öryrkja en á fyrsta
áratug þessarar aldar fjölgaði jafnt og þétt í þeirra hópi. Örorku-
mat byggir enn á læknisfræðilegum forsendum en stjórnvöld hafa
boðað nýtt matskerfi starfsgetumats.7 Geð- og stoðkerfissjúk-
Mynd 1 sýnir fjölda 75% öryrkja búsettra á Íslandi eftir kyni sem hlutfall af fjölda af sama kyni og á sama aldursbili, það er 18-66 ára. Bláar súlur: Hlutfall karla á
Íslandi með 75% örorkumat 18-66 ára. Rauðar súlur: Hlutfall kvenna á Íslandi með 75% örorkumat 18-66 ára. Svört lína: Hlutfall allra á Íslandi með 75% örorku-
mat 18-66 ára.
Tafla V. Allar sjúkdómsgreiningar nýrra örorkulífeyrisþega eftir fjögurra ára tímabilum.
Tímabil
Fjöldi
einstaklinga
Þar af með
geðsjúkdóma
Þar af með
stoðkerfissjúkdóma
Þar af með aðrar
sjúkdómsgreiningar
Heildarfjöldi
sjúkdóms-
greininga
Meðalfjöldi
sjúkdóms-
greiningaFjöldi % Fjöldi % Fjöldi %
2000-2003 5223 2023 39 2450 47 3142 60 11.492 2,2
2004-2007 5362 2403 45 2285 43 3045 57 11.113 2,1
2008-2011 5270 2209 42 2277 43 3232 61 11.763 2,2
2012-2015 5221 2465 47 2383 46 2762 53 10.518 2,0
2016-2019 5829 3340 57 2958 51 4062 70 21.376 3,7
Mynd 2 sýnir allar réttindagreiðslur
TR í milljónum króna vegna örorku-
og endurhæfingarlífeyris á verðlagi
ársins 2019, fyrir árin 1999-2019.
Súlur: Samtals réttindi í örorku- og
endurhæfingu á verðlagi 2019.
Strikið: Hlutfall af ríkisútgjöldum.