Norræn jól : ársrit Norræna félagsins - 01.12.1944, Síða 13

I
Norrœn jól
Finnar höfðu fórnað miklu fé og fjöri og urðu auk þess að láta hlut af landi
sínu til hins volduga nágranna í austri.
Aftur stóðu Norðurlöndin öll utan við styrjöldina og vonuðu, að svo mætti
áfram verða. Þá hófust umræður þeirra á milli um varnarbandalag. Ur því
varð þó ekki, og olli því ekki hvað sízt sameiginleg andstaða Soviet-Rússlands
og Þýzkalands.
En friðurinn ríkti ekki lengi á Norðurlöndum. Þóðverjar réðust inn í Dan-
mörku og Noreg 9. apríl 1940. Danir, sem voru óviðbúnir og höfðu hina örðug-
ustu aðstöðu í nágrenni við hið volduga Þýzkaland, sömdu, en Norðmenn gripu
til vopna og vörðust af fádæma hreysti í nokkra mánuði. Island var hernumið
10. maí 1940 af Bretum. Finnar lentu aftur í stríði við Rússa síðari hluta júní 1941.
Svíar einir sluppu, fengu haldið hlutleysi sínu, en vígbjuggust af öllu afli og ein-
hug til varnar, ef á þá yrði ráðizt.
En margt hefur skeð á Norðurlöndum frá þeim tíma, er útlendir hermenn
tóku þar aðsetur.
Danir hafa sýnt það, er engum kom á óvart, er þekkir þá þjóð, að andstaða
þeirra gegn hinum erlenda innrásarher hefur farið síharðnandi og brotízt út í
ótal myndum og athöfnum, er sýna samstæða, þroskaða og ágætlega mennta
þjóð, sem veit hvað hún vill, sem ekki lætur bugast, en heldur í fullum heiðri
menningu sína, þjóðerni og órofa frelsishug. Og Danir hafa einnig hlotíð viður-
kenningu sem stríðandi þjóð í hópi lýðræðisríkjanna, er berjast gegn kúgun og
ofbeldi nazismans.
Norðmenn hófu strax stríðsfánann á loft, er á þá var ráðizt. Þeim fána hafa
þeir haldið djarflega á lofti alla stund síðan. A heimavígstöðvunum verjast þeir
með fádæma hreystí ofureflinu utan frá og svikurunum innan að. Sú saga er
glæsileg, en blóði drifin. Og á öllum heimsins höfum heyja hinir hraustu norsku
sjómenn harða baráttu og ómetanlega til hjálpar hinum sameinuðu þjóðum. Alls
staðar gætir hugdirfsku og fórnfýsi þessarar ágætu norrænu þjóðar, er skapað
hefur henni álit og aðdáun um heim allan.
Orlög Finnlands eru ömurleg. Lega landsins og gömul söguleg rök hafa gert
feril þjóðarinnar blóði roðinn og hinn átakanlegasta. Hlutskiptí Finna hefur
orðið það, að berjast við hlið þeirra, er kúguðu og ofsóttu Dani og Norðmenn.
En margt er ennþá móðu hulið í þessum sorglega þætti í sögu Finna. En nú er
málum svo komið, sem gleðja mun alla einlæga norræna menn, að Finnar berjast
11