Norræn jól : ársrit Norræna félagsins - 01.12.1944, Qupperneq 14

Norrœn iól
nú viS sama fjandmann og önnur Norðurlönd, og hreysti og föðurlandsást
Finna verður ekki dregin í vafa, þó margar misfellur kunni að hafa verið í fari
og stjórn einstakra ráðamanna þeirra.
Svíar hafa alla stund til þessa komizt hjá ófriðnum, en hafa orðið að leggja
mikið í sölurnar til þess að vera viðbúnir að verja hlutleysi sitt. En samtímis
hafa þeir rétt hjálparhönd nágrönnum sínum á Norðurlöndum. Og nú standa
sakir þannig, að hundruÖ þúsunda flóttamanna, einkum frá Danmörku og Noregi,
en þó einnig frá Finnlandi, dvelja í Svíþjóð og njóta þar góðs innis og gestrisni.
I þann mund, er telja má eðlilegt að ætla, að Evrópustyrjöldinni sé að lúka,
standa sakir svo á Norðurlöndum: Danir, Norðmenn og jafnvel Finnar berjast
nú allir, hver á sinn hátt, við hlið hinna sameinuöu þjóða. Islendingar hafa lánað
bandamönnum land sitt til ómetanlegra nota í þessari miklu baráttu. Svíar standa
utan við, en þar í landi er griðastaður ofsóttra Norðurlandabúa, er flýja hafa orðið
lönd sín undan áþján, kúgun og ofbeldi. Norðurlandabúar eru nú í raun og
veru allir staddir í sama bátnum. Og allir eiga þeir frelsi og framtíð undir sigri
lýðræðisþjóðanna.
II.
Fimm undanfarin stríðsár hafa mjög reynt á þolgæði og gagnkvæman
skilning innbyrðis á Norðurlöndum. Og þrásinnis hefur útlitið ekki verið glæsi-
legt. Danir og Norðmenn hafa oft og að vonum litið óhýru auga til Finna, er
þeir börðust við hlið Þóðverja. Norðmenn hafa stundum kvartað, bæði leynt og
ljóst, undan eftirlátssemi Svía við Þjóðverja. Sú hugsun hefur oft komið upp í
hugum aðþrengdra og ofsóttra Norðurlandabúa: Þeir, sem eru ekki með okkur,
eru á móti okkur. Allt er þetta mjög skilanlegt og eÖlilegt. Sá, sem á í höggi við
harðsvíraðan og örðugan óvin, fyllist beizkju og biturri hugsun, er hann sér
gamlan og góðan vin og nágranna álengdar, án þess að blanda sér beinlínis í bar-
áttuna, veikum vin til varnar. Og þá verður stundum talið, ýmist með réttu eða
röngu, að vinurinn álengdar hjálpi beinlínis árásarmanninum og óvininum. í hita
hins harða stríðs fyrir lífi og tilvist er það næsta eðlilegt, að dómarnir verði harðir
og þá oft ekki teknar til greina allar aðstæður.
Þannig hefur það verið á Norðurlöndum undanfarin stríðsár. Stundum
hefur úlfúðin verið talsvert rík og brostið á gagnkvæman skilning. En þegar að
er gáð, er það í raun og veru dásamlegt, hvað bætt hefur verið úr því, sem ábóta-
12