Leikhúsmál - 01.11.1963, Síða 49

munu hafa haft mikla ánœgju af
henni. Komu þar til ýmsar fjárhags-
legar þvinganir og naumur tími við
íöku hennar. Enginn kaflinn hefur
heldur þá lengd sem sníða þarf stíl
Antonionis. Myndin var aldrei sýnd í
Englandi, bönnuð í Frakklandi og
aðeins sýnd niðurskorin á Italíu.
Með nœstu mynd, SIGNORA SENZA
CAMELIA (Kona án blóma, 1953),
snýr Antonioni aftur á kunnar slóð-
ir, til slns eftirlcetisviðfangsefnis, kon-
unnar og ástarinnar. andúðar sinnar
á dœgurmyndum og fullvissu sinnar
að stéttamunur sé óupprœtanlegur. í
þessari, sem flestum myndum Antoni-
onis, eru viðfangsefnin oftast mann-
eskjur sem leita einhvers, án þess að
gera sér grein fyrir hvað það er. Að-
alpersónan er ung afgreiðslustúlka í
fatabúð, .Clara Manni (Lucia Bosé),
sem á skömmum tíma er þeytt upp
á tind frœgðarinnar og gerð að kvik-
myndastjörnu. En það hlutverk er
henni ofviða, þar sem hún fcer ekki
tíma til að þroskast sem leikkona og
manneskja. Og í lokin er hana að
finna í þeim hluta kvikmyndaversins,
þar sem ódýrar rúímumyndir eru
framleiddar af sama andríki og frum-
leika og fiskabollur í dósum. Eins og
í ÁSTARSÖGU, virðist Antonioni
benda á stéttamuninn sem megin-
ástceðuna fyrir hegðun og örlögum
persónanna og gapinu sem er á milli
samskipta þeirra. Clara, sem hefur
óafturkallanlega yfirgefið umhverfi
sitt, kemst að raun um að hún er ekki
fœr um að lifa í því umhverfi sem
hugur hennar stóð til. Þetta kemur
fram á ýmsan hátt I síðari myndum
Antonionis.
Nœsta viðfangsefni Antonionis var
annar hlutinn í AMORE IN CITTÁ,
kaflamynd sem Cesare Zavattini,
guðfaðir neo-realismans, átti hug-
myndina að. Kaflinn hét TENTATO
SUICIDIO, heimildarmynd um fólk
sem gert hefur tilraunir til sjálfs-
morða, þar. sem sett voru á svið hin
raunverulegu atvik við sjálfsmorðs-
tilraunirnar og síðan reynt að komast
að ástœðunni hjá hinum ýmsu ein-
staklingum fyrir hegðun þeirra.
Myndin hefur ekki verið talin merki-
leg. Tœknin minnir á scemilega gert
sjónvarpsviðtal, þar sem aðeins er
krafsað lítillega í yfirborð manneskj-
anna.
Við erum nú komin fram til ársins
1953. Fram að þessum tíma hafa
myndir Antonionis virst fálmandi, líkt
og hann vœri að leita fyrir sér. En
með ncestu myndum sínum nœr hann
meira valdi yfir efni og stíl. Um hann
gilda þessi orð: ,,Til að viðhalda
krafti sínum, má maðurinn ekki Ijá
eyru gömlum ömmusögum, heldur
eigin rödd, ferskri og persónulegri.
Og þótt þessi rödd hafi stundum
óþœgilega hluti að tjá og gefa í skyn,
þá má hann ekki gera sér grillur út
af viðbrögðum almennings". (C.
Steinberg). Rödd Antonionis hefur
ekki kafnað þrátt fyrir misjafna með-
ferð og móttökur á myndum hans
fram að þessum tíma og hún vex af
krafti hér eftir.
VINKONURNAR (Le Amiche) er án efa
merkilegasta kvikmyndin á Ítalíu
árið 1955, sem annars var andlegt
hallœri í kvikmyndagerð ítala. VIN-
KONURNAR er gerð eftir sögu Ces-
are Pavese og er samvinna þeirra
þýðingarmikill kafli í lífi og starfi
Antonionis. Pavese glímdi ástríðu-
fullt við sömu viðfangsefnin í sög-
um sínum og nú eru kennd við An-
tonioni. Pavese áleit ástina hœttu-
legt og ófullnœgjandi meðal við
slœmsku mannlífsins, þrátt fyrir
sterka freistingu til að taka það.
Hann framdi sjálfsmorð 45 ára gam-
a11 og skildi eftir sig þessi skila-
boð: „Maður fremur ekki sjálfsmorð
aðeins vegna ástar sinnar á konu;
heldur fremur maður sjálfsmorð
vegna þess, að ást — hvers konar
ást, opinberar okkur í nekt okkar,
vöntun okkar, í vanmcetti okkar, í
tómleika okkar".
LE AMICHE segir frá fimm vinstúlk-
um, lífi þeirra og ástum og hvernig
þœr bregðast við hinum ýmsu vanda-
málum. í þessari mynd sýnir Antoni-
oni hve vel hann kann að skyggnast
inn í sálarlíf konunnar og hversu vel
honum lœtur að stjórna konum í
myndum sínum. En þótt ein stúlkan
fremji sjálfsmorð I myndinni, er hún
ekki eins myrk og nœsta mynd hans,
IL GRIDO (Hrópið, 1957). Hún er frem-
ur í œtt við þrjár síðustu myndir hans,
þar rœður svartsýnin ekki alveg ríkj-
um og Antonioni leyfir sér að vera
bjartsýnni en í flestum slnum mynd-
um.
,,/EVINTÝRIÐ": Gabriele Farzetti, Monica Vitti
47