Leikhúsmál - 01.11.1963, Qupperneq 62

öruggri smekkvísi kunnáttumannsins. — Aðalhlutverkið
Victoriu „snotrasta fiðrildi", eins og sagt var um hana í
leikskránni, lék Inga Þórðardóttir, af ósvikinni kímni og
glöggum skilningi. Valur Gíslason lék Frederick, seinni
mann Victoriu og Þorsteinn Ö. Stephensen Williams fyrri
mann hennar. Eru þetta hvorttveggja bráðskemmtileg
hlutverk og fóru þessir ágœtu leikarar prýðilega með þau.
Jón Aðils lék Raham málfœrslumann. Var gerfi hans af-
burðagott og leikur hans með miklum ágœtum. Aðrir
leikendur voru: Ævar R. Kvaran, Arndís Björnsdóttir, Emi-
lia Jónasdóttir, Hólmfríður Pálsdóttir og Hildur Kalman.
Önnur hlutverk voru minni. Leikstjóri var Lárus Pálsson og
Lárus Ingólfsson gerði leiktjöldin.
Á annan í jólum þetta ár (1951) frumsýndi Þjóðleikhúsið
hið vinsœla leikrit „Gullnahliðið" eftir Davíð Stefánsson
frá Fagraskógi. Leikstjóri var Lárus Pálsson. Tónlistin var
eftir dr. Pál ísólfsson, hljómsveitarstjóri var dr. Victor
Urbancic og dansana (vikivaka) hafði Sigríður Valgeirs-
dóttir samið og ceft.
Indriði Waage flutti Prologus höfundarins. Með aðalhlut-
verkin Jón og kerlinguna fóru þau Brynjólfur Jóhannes-
son og Arndís Björnsdóttir. Var leikur þeirra beggja frá-
bœr„ enda mun hann lengi minnisstœður þeim er sáu
hann. Af öðrum leikendum ber að nefna þá Val Gíslason
og Jón Aðils er fóru með hlutverk Lykla-Péturs og Páls
postula, Lárus Pálsson, er lék óvininn og Önnu Guð-
mundsdóttur, er lék Vilborgu gömlu. Leikurinn var sýndur
fram í maímánuð 1952, alls 28 sinnum. Leiktjöld og bún-
ingateikningar gerði Lárus Ingólfsson, af vandvirkni og
smekkvísi.
Fyrsta viðfangsefni Þjóðleikhússins á árinu 1952 var hið
áhrifaríka leikrit Anna Christie eftir bandaríska Nóbels-
verðlaunahöfundinn Eugene O'Neill, og var það frumsýnt
15. janúar. Sverrir Thoroddsen þýddi leikinn, leikstjóri
var Indriði Waage og leiktjöldin gerði Lárus Ingólfsson. ■—
Það var mikil stemning í leikhúsinu þetta frumsýningar-
kvöld og það ekki að ástœðulausu, þvi hér var ekki ein-
ungis um ágœtt leikrit að rceða eftir víðfrœgan höfund,
heldur hafði Þjóðleikhúsið efnt til þessarar sýningar með-
fram til þess að heiðra einn af mikilhcefustu og vinsœlustu
leikurum landsins, Val Gíslason, sem varð fimmtugur
þennan dag og átti auk þess um þessar mundir tuttugu og
fimm ára leikafmœli, enda var Valur ákaft hylltur af leik-
húsgestum að leikslokum. „Anna Christie" er vissulega
raunsœis-drama, er segir oss hispurslaust sögu ungrar og
hrjáðrar stúlku, sem lent hefur á glapstigum, en endur-
heimtir manngildi sitt og hreinleik hugans fyrir mátt ást-
arinnar. En leikritið er að því leyti táknrœnt, að til þess
að skilja til fulls hvað fyrir skáldinu vakir, verðum við að
skyggnast bak við atburðina og hið talaða orð. Boðskap-
ur skáldsins kemur víða fram í orðrœðum leikritsins, en
þó skýrast í niðurlagsorðunum, sem lögð eru hinum gamla
skipstjóra, Chris, í munn: „Fog, fog, fog, a11 bloody time.
You can't see where you was going, no. Only dat ole
um öll stödd í stöðugri þoku vanþekkingar og skilnings-
leysis og vitum ekkert hvert stefnir né hvert er lokatak-
davil, see — she knows!" — Með öðrum orðum: Vér er-
markið. Því þýðir ekkert fyrir oss að œtla að reyna að
leika á lífið. — Og Chris gamli talaði af reynslu. Hann
hafði sjálfur œtlað að leika á lífið til þess að bjarga dótt-
ur sinni en varð með því óbeint valdur að ógœfu hennar.
Valur Gíslason lék Chris skipstjóra, eitt mesta og erfiðasta
hlutverk leiksins. Var leikur hans stórbrotinn og áhrifa-
mikill og gerfið afbragðs gott. —— Herdís Þorvaldsdóttir
lék titiIhIutverkið, Önnu Christie, dóttur Chris skipstjóra,
einnig mikið hlutverk og vandasamt. Var leikur hennar
nokkuð misjafn, en oft ágœtur. Rúrik Haraldsson lék kynd-
arann Mat Burke, þriðja aðilann í hinum miklu átökum
leiksins. Rúrik hafði ekki langan leikferil að baki sér og
gœtti þess i leik hans að þessu sinni. Inga Þórðardóttir
lék Mörthu Owen, gamla sambýliskonu Chris, og fór prýði-
lega með hlutverkið. — Leikurinn var ekki sýndur nema
átta sinnum, en átti vissulega skilið betri móttökur.
Hinn 12. febrúar var frumsýnt leikrit Shakespeare's „Sem
yður þóknast" í afbragðs þýðingu Helga Hálfdánarsonar.
Leikstjóri var Lárus Pálsson, hljómsveitarstjóri Róbert A.
Ottoson og Lárus Ingólfsson gerði leiktjöldin, en flestir
karlmannabúningarnir voru fengnir að láni hjá Konung-
lega leikhúsinu i Kaupmannahöfn.
„Sem yður þóknast" er að mörgu leyti skemmtilegt leik-
rit og ber vissulega á sér snillimark höfundarins, en verð-
ur þó ekki talið með meiriháttar leikritum hans. Efnið er,
sem í flestum öðrum leikritum Shakespeare’s, aðfengið
60