Veiðimaðurinn - 01.12.1995, Qupperneq 54

haft viðkomu í Elliðaánum og sýkst þar, en
allt eins líklegt er að þeir hafi sýkst í hafi,
samanber nýgenginn lax í Elliðaánum.
Nýgenginn lax úr Kollafirði var seldur til
endurveiða í Hellisá á Síðu og Brynju-
dalsá. I fyrrnefndu ánni fannst kýlaveiki-
sýktur lax úr flutningunum þannig að ljóst
er að sýktur lax hefur verið fluttur þangað.
Kýlaveiki greindist ekki annars staðar í
sumar.
Aðgerðir til að
sporna gegn kýlaveiki
Eftir að kýlaveiki greindist í sumar í Ell-
iðaánum var af hálfu fisksjúkdómayfir-
valda gripið til aðgerða. Veiðibúnaður
stangaveiðimanna var sótthreinsaður eftir
veiði í ánum. Gengið var með ánum og
dauður fiskur tíndur upp en sá fiskur getur
valdið mikilli smitmögnun. Eftir fundi í
haust var svo ákveðið að fækka hrygning-
arfiski neðst í ánum þar sem sýking var
talin vera hvað mest, auk þess að reynt
verður að ná hoplaxi næsta vor, en talið er
að hoplax geti verið mikill smitberi. Hægt
verður að sannreyna hvort svo sé með
greiningu á þeim laxi sem þá næst. Sú
þekking ætti að nýtast þegar horft er til
framtíðar. Sá misskilningur komst á kreik
að þurrka ætti upp nokkurn hluta Elliða-
ánna vegna kýlaveikinnar. Það er ekki
rétt. Á hverju hausti um áratugaskeið hef-
ur kafli ánna, frá Árbæjarstíflu og niður að
Rafstöð, verið þurrkaður vegna raforku-
framleiðslu. Svo var einnig í haust.
Pað er ljóst að vonlítið er að eyða kýla-
veiki úr ánum með einhverjum ráðum eins
og hugmyndir voru uppi um í sumar. Lík-
legt er að seiði og silungur í ánum sé með
smit, svo og lax í hafi. Þar við bætist að
bakterían lifir lengi utan fisks. Til að eyða
bakteríunni þyrfti að eyða fiski í vatnakerf-
inu og tryggja að fiskur kæmist ekki í árnar
úr hafi í einhver ár og halda vatnakerfinu
fisklausu í langan tíma. Slíkt er í fyrsta lagi
ekki gerlegt og hvers virði er að losna við
kýlaveikina þegar fiskstofnarnir eru út-
dauðir. Skaðsemi aðgerðanna yrðu því
meiri en ávinningurinn. Skaðsemi kýla-
veikinnar virðist af reynslu annars staðar
vera mun minni en afleiðingar svo róttækra
aðgerða. Þar við bætist að stutt virðist vera
í uppsprettu sjúkdómsins allt í kringum
okkur. Við verðum því að læra að búa með
þessum sjúkdómi.
Hvað er framundan?
Það sem ráðið hefur miklu um hversu
skæður sjúkdómurinn varð í Elliðaánum
síðastliðið sumar eru þær erfiðu umhverfis-
aðstæður sem voru fyrir fiskinn. Rennsli
ánna var mjög lítið og vatnshiti varð mjög
hár vegna mikils sólfars fyrri hluta sumars
og svo hlýinda. Hvernig umhverfisskilyrði
verða fyrir fiskinn á komandi veiðisumri
ræður hve mikið ber á sjúkdómnum.
Mjög mikilvægt er að menn standi sam-
an um Elliðaárnar. Sporna þarf eins og
kostur er við því að sjúkdómurinn magnist
upp. Það verður best gert með því að
stunda þar áfram veiði og hlúa sem best að
þeim og fiskstofnum þeirra. Með veiðum
er þéttleiki lax minni en ella og hjálpar það
til. Þó að nafn sjúkdómsins og hvernig
hann leikur fiskinn sé fráhrindandi er bakt-
erían hættulaus mönnum, auk þess sem að
litlar líkur eru á að veikur lax bíti á. Þeim
sem umhugað er um Elliðaárnar mæta því
tvíefldir til veiða.
Ljóst er að við stjórnum ekki umferð
laxa um höfin og í árnar. Því er sennilegt að
sjúkdómurinn eigi eftir að stinga sér niður
víðar og hugsanlegt er að sjúkdómurinn sé
víðar til staðar en hann hefur greinst. Því
reynir á stangaveiðimenn og veiðiréttar-
eigendur að umgangast veiðiár ætíð þannig
54
VEIÐIMAÐURINN