Arkitektúr og skipulag - 01.12.1992, Síða 29

senda inn teikningar til samþykktar
í byggingarnefnd og til veitustofti'
ana.
Margur húsbyggjandinn sparar þó
við sig hönnun jafnvel svo að
reglugerðir og öryggismál eru snið-
gengin, en spyrja má, sparast heild-
arkostnaður íbúðarinnar við það?
Það tel ég ekki vera og tel þvert á
móti að aðrir kostnaðarliðir geti
aukist stórlega við það að spara í
hönnun. Húsbyggjandi getur einnig
sparað mjög við sig efniskostnað og
vinnulaun. Urval efnis er mjög
mikið og verð og gæði við allra
hæfi.
Með því að kaupá allt á lægsta verði
telj a margir sig vera að spara og fyrir
þann húsbyggj anda sem selur íbúðir
á markaðnum skiptir ending efnisins
og framtíðar viðhaldskostnaður
íbúðareiganda litlu máli eins og
ábyrgð efnissala og byggingar-
verktaka háttar í dag. Ymsar leiðir
eru færar til lækkunar á kostnaði
við vinnulaun. Með útboðum má
oft ná fram lækkun á vinnu og efni,
slökun á kröfum um fagmennsku er
stundum farin til lækkunar, svört
vinna og eigin vinna eða vinna
kunningjanna er vel þekkt sparn-
aðarleið. Ahrif vinnusparnaðarins
til lækkunar stofnkostnaðar getur
snúist í andhverfu sína hvað varðar
viðhaldskostnað. Trygging hús-
byggjandans ef eitthvað bregður út
af er nánast engin því erfitt er að
gera bótakröfur fyrir nótulausa
vinnu. Viðhaldskostnaðurerháður
fleiru en gæðum byggingarefnanna
og fagvinnunni eða skorti á fag-
vinnu. Hönnunin eru afar mikib
vægur þáttur í framtíðar viðhalds-
kostnaði íbúðar.
Algengast er þó líklega að sparað sé
í stjórnun og eftirliti með frani'
kvæmdum á kostnað hinna
kostnaðarliðanna. Ný byggingarlög
koma væntanlega til með að hafa
áhrif til hækkunar stjórnunar'
kostnaðarins með ákvæðinu um
byggingarstj óra fyrir húsbyggingum.
Mun það ekki valda auknum
byggingarkostnaði?
Hafi ég rétt fyrir mér um að skortur
á stjórnun hafi verið íslenskum
húsbyggj endum dýr er aukin stj órn'
un ráðið til að lækka ýmsa aðra
kostnaðarliði og þar með heildar-
kostnaðinn. Gleymum ekki að
heildarkostnaðurinn skiptir mestu
máli, en ekki hver og einn einstakur
liður. Stöðlun í húsbyggingum á að
geta lækkað verð íbúða.
Gæðastjórnun og virkt eftirlit geta
einnig lækkað verð húsbygginga.
Þetta hljómar vel, kann einhver að
segja, og satt er það að fullyrðingar
í þessa veru eru ekki nýj ar af nálinni.
Byggingarkostnaðurinn virðist ekki
fara lækkandi þrátt fyrir tal um
tækniframfarir. Er þá komið að þeim
þætti við húsbygginguna sem einna
mikilvægastur er og það er fjár-
mögnunin.
Fjármögnun húsbygginga á Islandi
hefur verið erfið og kostnaðarsöm á
flestum tímum. Þó hafa komið
tímabil þar sem fjármögnun hefur
verið afar auðveld. Óstöðugleikinn
í fjármögnun og hentistefna í
skipulagi húsnæðislánakerfisins í
heild hefur verið íslenskum
neytendum dýr. Auk þess sem afnot
af fjármagni hafa verið dýr hafa
skipulagsleysi og verðbólga eytt
áhrifum framfara í byggingartækni
ogstjómun. A tímum óðaverðbólgu
svaraði varla kostnaði að leggja fé í
rannsóknir og áætlanagerð þar sem
engar áætlanir stóðust og þýðing
þeirra sem stjórntækis var þess
vegna engin. „Það hefur ekki borgað
sig nógu vel að gera vel” í bygg-
ingariðnaðinum. Þetta þarf að
breytast og vonandi er hreyfing í þá
átt með aukinni samkeppni á
byggingarmarkaðnum. Aukinn
stöðugleiki í peningamálum gefur
möguleika á að fræðsla til al-
mennings um gæðamál og kostnað
beri árangur og leiði til lækkunar
húsnæðiskostnaðar hj á neytendum.