AVS. Arkitektúr verktækni skipulag - 01.03.1994, Page 14

í sjó fram. Þess er getið til, að um 10 m3/s renni í sjó
hjá Straumsvík sunnan við Hafnarfjörð og líklega
annað eins í Selvogi og hjá Þorlákshöfn. Þessi miklu
lindavötn fylgja lekum jarðlögum og sprunguskörum
á virku gosbeltunum og jöðrum þeirra. Tregara er
um grunnvatn á gömlu blágrýtissvæðunum á Vest-
fjörðum, Norðurlandi og Austfjörðum. Þó má þar víða
afla vatns svo nemur einhverjum l/s eða jafnvel tugum
l/s. Það getur verið nóg fyrir þarfir þéttbýlisstaða eða
til vatnsútflutnings, þó vandræði séu annars staðar
á vatnsöflun.
HVERSU GOTT ER VATNIÐ?
Vatn á gjöfulum linda- og grunnvatnssvæðum er
yfirleitt gerlasnautt og efnasnautt. Það er því heil-
næmt til neyslu og laust við lit eða óbragð. Sumum
finnst það þó helst til bragðlítið. Þar kemur á móti,
að hvers konar drykkir halda sérlega vel bragði sínu
og blæ, sem blandaðir eru eða gerðir með íslensku
vatni, hvort sem er te eða kaffi, „djús“ eða „long
drinks“. Efnasneyðin veldur því m.a., að sýrustig
vatnsins er frekar óstöðugt og vatnið getur fúlnað
frekar hratt fyrir tilstilli þörunga, ef það er geymt opið
um nokkra hríð. Úr djúpum veitum („aquifers", „vatns-
leiðurum") er grunnvatnið oft basískt, þ.e. það hefur
hátt sýrustig (pH). Þetta sýrustig lækkar við íblöndun
kolsýru (koldíoxíðs), t.d. við loftun, þar eð vatnið er
svo „þunnt", þ.e. efnainnihaldið lítið. Geymsluþolið
eykst einnig við íblöndun kolsýru.
Þrátt fyrir gæði íslenska grunnvatnsins er ekki hægt
að kalla það neitt afburðavatn til drykkjar, né má líta
á það sem sambærilegt við „steindavatn“ („mineral-
vatn“) það, sem dýrum dómum er selt til drykkjar í
útlöndum. Kostir þess eru einkum, að það er mann-
skepnunni meinlaust, einkum með smávegis íbót af
kolsýru, og leyfir hvers konar íblönduðum bragð-
efnum að njóta sín. Sem iðnaðarvatn er það í flestu
tilliti óaðfinnanlegt.
HVERSU VERÐMÆT ER
NYTJAVATNSAUÐLINDIN?
Það er háð nýtingu vatnsins og unnu magni, hversu
12
J