AVS. Arkitektúr verktækni skipulag - 01.06.1994, Page 51

sé að meta sem best áhrif virkjunarframkvæmdanna
og reksturs virkjunarinnar á lífríki árinnar og þar með
á vöxt og viðgang fiskistofna í ánni. Eru þetta um-
fangsmestu rannsóknir af þessu tagi sem ráðist hefur
verið í hér á landi og hafa ekki aðeins staðbundið
gildi heldur einnig almennt gildi fyrir vatnsaflsvirkjanir
í framtíóinni.
Að því er framtíðarvirkjanir snertir beinast virkjunar-
rannsóknir Landsvirkjunar um þessar mundir að virkj-
un jökulsánna á Norðausturlandi. Þessar virkjanir
koma líklega til með að hafa í för með sér meiri
umhverfisáhrif en dæmi eru til um í fyrri virkjunar-
framkvæmdum. Á þetta einkum við um virkjun Jökuls-
ár á Fjöllum og Jökulsár á Brú. í undirbúningsrann-
sóknum í þágu þessara virkjunarkosta hefur Lands-
virkjun einsett sér að leggja megináherslu á að leita
svara við sem flestum spurningum er varða möguleg
umhverfisáhrif virkjananna og I Ijósi slíkra svara að
hanna og staðsetja mannvirkin þannig að þau valdi
sem minnstum óæskilegum áhrifum án þess þó að
fjárhagsleg hagkvæmni hlutaðeigandi framkvæmda
sé fyrir borð borin. Þannig hyggst fyrirtækið hafa á
reiðum höndum sem bestar upplýsingar um öll slík
atriði þegar í upphafi svo að þær megi nýtast við
stefnumörkun fyrirtækisins, stjórnvalda og annarra
þegar að ákvörðun kemur um það á hvern hátt staðið
verður að hagnýtingu þessara miklu orkulinda
þjóðarinnar.
3. Landsvirkjun telur afar mikilvægt að komið verði
á heildarskipulagi fyrir hálendið þar sem mörkuð
verði stefna í nýtingu þess. Það hefur verið óskoruð
stefna allra ríkisstjórna undanfarna áratugi að það
beri að nýta orkulindir landsins sem mest. Til að svo
megi verða þarf að ætla háspennulínum leiðir yfir
hálendið þannig að Norðurland, Austurland og
Suðurland geti tengst með nægilega öflugum hætti
en í þeim landshlutum eru stærstu orkuvinnslusvæði
framtíðarinnar. Línur þær um Ódáðahraun og
Sprengisand sem tengjast hinni fyrirhuguðu Fljóts-
dalsvirkjun og byggingu álvers á Keilisnesi og verið
hafa til umræðu undanfarin 2-3 ár sýna hugmynd
Landsvirkjunar að línugötum um hálendið þar sem
línur framtíðarinnar yrðu lagðar sömu leið. í málefnum
hálendisins er mikilvægt starf óunnið en það er sam-
ræming þarfa hinna ýmsu aðila sem málið varðar.
Landsvirkjun hefur ef til vill staðið öðrum framar I
afstöðu til skipulagsmála hálendisins þar eð stefna
fyrirtækisins er þegar að verulegu leyti mótuð í
þessum efnum á meðan aðrir hafa ekki fullmótaða
stefnu sjálfir og látið nægja að bregðast við afstöðu
Landsvirkjunar.
49